Dış Haberler Servisi
Meltem Suat - Timeturk Özel
Mart 2025'te İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Gazze'ye giden tüm insani yardımları durdurduğunu açıkladı. Resmi söylemde, amaç Hamas'ı ateşkese zorlamak olsa da, aynı ayın ilerleyen günlerinde başlayan askeri harekât, yardım yollarının bilinçli olarak kapatıldığını gösterdi.
Bu son uygulama, İsrail'in yardım koridorlarını tıkadığı ilk sefer değildi. Mart 2024'te Kuzey Gazze'ye yönelik BM konvoyları engellenmiş, bölge halkının göçe zorlanması amaçlanmıştı.
Eylül 2024'te 15 uluslararası yardım kuruluşu, Gazze'ye ulaşması gereken insani yardım malzemelerinin yüzde 83'ünün İsrail tarafından bloke edildiğini raporladı. Yardımın büyük bölümü merkez ve güney bölgelerine ulaşamadan durduruldu veya geri çevrildi.
ABD destekli “Gaza Humanitarian Foundation” (GHF), Mayıs ayında 400 BM noktası yerine dört merkezi dağıtım sahası kurdu. Ancak BM ve sahadaki yardım gönüllüleri, bu merkezlere yapılan yardımların düzenli güvenlik kontrolleri, izdiham ve silahlı müdahaleler nedeniyle dağıtılamadığını belirtiyor. Bu yeni sistem faaliyete geçtiğinden bu yana yardım malzemelerine erişmeye çalışan en az 1.000 kişi ölü ya da yaralı olarak kayıtlara geçti.
İsrail'in savunma radyosu Kan, depolarda bayatladığı gerekçesiyle yaklaşık 1.000 kamyon dolusu yardım malzemesinin ya gömüldüğünü ya da yakıldığını bildirdi. Yetkililer, bu malların “güneşte çürüdüğünü” iddia etti; ancak BM ve saha gözlemcileri, çürük raporlarının genellikle operasyonel engellemelerle bağlantılı olduğunu vurguluyor.
İsrail hükümet sözcüsü David Mencer, BBC'ye “BM Gazze ofisinin milyar dolarlık bir çete” olduğunu ve “yardımın halkına ulaşmasını engellemek için Hamas'la iş birliği yaptıklarını” öne sürdü. Bu ağır suçlamalar, tek bir somut kanıtla dahi desteklenmedi.
İsrail'in BM büyükelçisi Danny Danon, Güvenlik Konseyi'nde OCHA şefi Tom Fletcher ve personelini “Hamas bağlantılı” olmakla suçladı; fakat iddialar delilsiz kaldı. Fletcher, yazılı yanıtında “Bu iddialara ilişkin kanıtın derhal paylaşılmasını” talep etti.
Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stéphane Dujarric, 16 kez yaptığı dağıtım talebinden sekizine izin verilmediğini belirtti:
“İsrail makamları tarafından dayatılan bürokratik ve operasyonel engeller; devam eden çatışmalar ve Gazze içindeki erişim kısıtlamaları; suç örgütlerinin yaptığı yağmalar ve konvoy yollarında yardım malzemeleri almak isteyen insanların hedef alındığı silahlı saldırılar, insani yardımı fiilen imkansız hale getiriyor.”
Açlık üç aşamada ilerliyor:
1. Bir öğünün atlanması ile başlayan ilk aşama.
2. Uzun süreli açlıkta vücudun yağ depolarını enerjiye dönüştürmesi.
3. Yağ rezervleri tükendiğinde kas ve kemik dokusunun enerji kaynağına dönüşmesi; Dr. Omar Abdel‑Mannan'a göre “çok acımasız, yavaş bir ölüm”.
Uzmanlar, Gazze'deki bu “insan yapımı kıtlık” faciasının sona erdirilmesi için üç koşulu vurguluyor:
- Tam kapsamlı, denetimli ateşkes.
- BM liderliğinde güvence altına alınan insani koridorlar.
- Uluslararası denetim ile distribüsyonun izlenmesi.