Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Fransa'da Başbakan François Bayrou'nun mecliste düşürülmesi, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un siyasi ve ekonomik krizini derinleştiriyor. Parlamentoda çoğunluk sorunu yaşayan Macron'un elinde sınırlı seçenekler kaldı; yeni bir başbakan, olası seçimler ve sokak protestoları ülkenin kaderini belirleyecek.
8 Eylül'de, Demokratik Hareket lideri ve Macron'un kilit müttefiki François Bayrou, 364 milletvekilinin “güvensizlik” oyu ile görevden alındı; yalnızca 194 vekil hükümeti destekledi. Cumhurbaşkanlığı, iki yıldan kısa sürede ülkenin beşinci başbakanını atayacağını açıkladı, ancak yeni ismin AB'nin ikinci büyük ekonomisini borç krizinden kurtarma konusunda Bayrou'dan daha başarılı olup olamayacağı belirsiz.
Bayrou'nun destekçileri arasında merkez sağ ve muhafazakâr vekillerden de ciddi fireler yaşandı. Yaz boyunca Fransa'nın 3,4 trilyon avroluk borcunu çözme çağrılarıyla uyarılarda bulunan Bayrou, Ulusal Meclis'te çoğunluğu olmadığı için hem sol hem sağın engelleriyle karşılaştı ve görevden alınması kaçınılmaz hâle geldi.
Macron'un Zor Seçenekleri
Macron'un şimdi aradığı başbakan profili, merkez sağda başarılı olamamış bir isimden ziyade, “solcu” bir lider olabilir. Sosyalist Parti (PS), iş dünyası yanlısı politikaları bırakmak istediğini belirtirken, vekil Boris Vallaud Macron'a kendi saflarından bir başbakan atamasını önerdi.
Olası adaylar arasında Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, Çalışma Bakanı Catherine Vautrin ve Maliye Bakanı Eric Lombard bulunuyor. Yeni Ulusal Meclis seçimleri veya cumhurbaşkanlığı seçimleri de gündemde; seçim yapılırsa Marine Le Pen'in RN'sinin öne çıkması bekleniyor.
Parlamento Dengeleri ve Sol-Sağ İttifakları
Ulusal Meclis'te RN ve müttefikleri 138 sandalye ile önde, Macron'un ittifakı Ensemble 91 sandalye ile ikinci sırada. LFI, Sosyalistler ve Yeşiller ise diğer grupları oluşturuyor. LFI lideri Mélenchon, dikkatleri artık Macron'a çevirdiğini söylüyor; Macron ise yeni bir cumhurbaşkanlığı seçimine gitmeyi reddediyor.
Muhafazakârlar ve sosyalistlerden oluşacak büyük bir koalisyon, bütçe tavizleri karşılığında merkez sağ lideri destekleyebilir. Ancak Les Républicains'ın lideri Laurent Wauquiez, radikal sol partilere dayalı bir Sosyalist hükümeti desteklemeyeceklerini açıkladı.
Beşinci Cumhuriyet ve Tarihsel Baskılar
Charles De Gaulle tarafından 1958'de kurulan Beşinci Cumhuriyet, cumhurbaşkanının yetkisini artırmayı amaçlarken parlamentonun rolünü sınırlıyordu. Günümüzde, 577 milletvekili ve 11 farklı grup ile hiçbir parti çoğunluğa sahip değil; uygulanabilir bir koalisyon da görünmüyor.
Ana akım sağ, RN ile olası ittifak seçeneklerini değerlendirirken, LFI ve Mélenchon ile iş birliği neredeyse imkânsız. Macron, ulusal grevler ve sendika protestoları öncesinde kritik bir dönemde bulunuyor.
Sokak, Seçim ve Gelecek
10 Eylül'de ulusal çapta grev çağrısı ve 18 Eylül'de planlanan büyük protestolar, ülkenin siyasi ve ekonomik geleceğini belirleyecek. Anketler, Macron'un popülerliğinin tüm zamanların en düşük seviyesinde olduğunu gösteriyor.
Sokak hareketlerinin başarısız olması halinde, Fransa'nın iktisadi sorunları ile birleştiğinde, Beşinci Cumhuriyet'in yerini daha sağcı bir yönetim alabilir. Macron'un yönetim sınavı, hem parlamentoda hem sokakta, hem de seçim sandıklarında devam ediyor.
Yorum Yap