TIMETURK | HABER MERKEZİ
Ukrayna'daki savaşın başından beri kendisini Kiev ve Moskova arasında bir bağlantı olarak konumlandırmış ve tüm savaşan ülkeler arasında ara buluculuk konusunda şimdiye kadarki en iyi sonuçları elde etmesine rağmen, Türk lider Recep Tayyip Erdoğan, yakın zamanda sergilemiş olduğu hareketiyle, Doğu ve Batı ilişkileri söz konusu olduğunda kilit bir oyuncu olarak konumunu güçlendirdi. Erdoğan, ülkesinin bir “gaz merkezi“ olmasını kabul etti. Rus enerji ürünleri Avrupa'ya onun aracılığıyla ulaşacak. Bu da, son Kuzey Akım sabotajının gaz dağıtımını etkilemeyeceği anlamına geliyor. Vladimir Putin'in de Türk “sultanına“ bir iyilik borcu var.
KREMLİN'DEN TÜRKİYE'YE ÖNEMLİ GÖREV
Gaz merkezi fikri birkaç ay önce Türkiye'de doğdu. Ancak Vladimir Putin, bu konu hakkında kamuoyuna yakın zamanda Türk meslektaşı Erdoğan ile yaptığı görüşmede konuştu.
İkili, Kazakistan'daki zirvenin oturumu çerçevesinde bir araya geldi. O sırada Kremlin'den bir açıklama geldi – Ukrayna'dan söz edilmedi, ancak başka bir önemli konu konuşuldu.
Söz konusu Rusya'nın enerji ürünleri için Türkiye'de bir tür merkez oluşturmak ve bu ürünleri daha sonra mevcut Türk Akımı yoluyla Avrupa ülkelerine ulaştırılabilir kılmak. Bu arada Vladimir Putin'e göre Türkiye “en güvenilir yol” olduğunu kanıtladı. Bu yüzden Kremlin bu ülkeye önemli bir görev emanet etme fikrini ortaya attı.
Putin, "Türkiye, Avrupa'ya bile teslimatlar için en güvenilir rota olduğunu kanıtladı. Diğer ülkelere tedarik sağlamak için Türkiye'de bir gaz merkezi oluşturmayı düşünebiliriz. Birlikte oluşturabileceğimiz merkez, sadece tedarik için değil, aynı zamanda fiyatlandırma için de bir platform olacaktır. Çünkü bu çok önemli bir soru – fiyatlar sorusu. Bugün fiyatlar yüksek, onları herhangi bir siyasi ima olmadan normal bir piyasa seviyesinde kolayca düzenleyebiliriz." dedi.
Türkiye'nin yanıtı gecikmedi. Erdoğan sadece bir hafta sonra Meclisine planı uygulamaya başlamasını emretti.
PUTİN NİHAİ KARARINI KUZEY AKIM'IN SABOTE EDİLMESİNDEN SONRA VERDİ
Erdoğan partisinin Meclis toplantısında yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Şimdi Avrupa, önümüzdeki kış aylarında kendine nasıl enerji sağlayacağını düşünüyor. Allah'a şükür böyle bir sorunumuz yok. Ayrıca Sayın Putin ile yaptığımız son görüşmede Türkiye'de bir gaz merkezi kurulması konusunda anlaşmıştık. Daha önce de açıkladığım gibi, Avrupa Rus gazını Türkiye üzerinden kullanabilir."
Putin muhtemelen uzun süredir Türkiye ile iş birliğini güçlendirmeyi ve Avrupa Birliği'nden uzaklaşmayı düşünse de nihai kararı bu ayın başlarında Kuzey Akımı doğal gaz boru hattının sabote edilmesiyle alındı.
Ekim ayı başlarında İsveç ve Danimarka, Kuzey Akımı 1 ve Kuzey Akımı 2'de sızıntı olduğunu bildirdiler. Başta fazla bilgi yoktu, ancak hemen sabotaj şüphesi ortaya çıktı.
Gaz boru hattı daha sonra tamamen kapatıldı, Baltık ülkeleri soruşturmanın başladığını duyurdu ve Rusya ve Amerika karşılıklı suçlamalarda bulundu. Soruşturmanın şimdi belirlediği gibi, Baltık Denizi'ndeki Rus gazını Almanya'ya sağlayan sualtı gaz boru hattının en az 50 metresi bir patlamada yok edildi.
Danimarka polisi, “güçlü patlamaların” Kuzey Akımı 1 ve Kuzey Akımı 2'de dört delik açtığına inanıyor. Danimarka polisinin bulguları, boru hattındaki hasarı da araştıran İsveçli yetkililerin keşfettiklerini doğruladı.
Danimarka polisi, “Soruşturma, Danimarkalı münhasır ekonomik bölgesindeki Kuzey Akımı 1 ve 2 gaz boru hatlarında büyük hasar meydana geldiğini doğruladı.“ diye belirtti, soruşturmayı ayrıca Almanya da yürütüyor.
Tüm aktörler tarafından sabotaj olarak değerlendirilen patlamaların sorumluluğunu henüz üstlenen olmadı.
ERDOĞAN'IN ELİNDE DAHA GÜÇLÜ KARTLAR VAR
Şimdi, Türkiye ile iş birliği kararlaştırıldığında, Rusya'nın büyük miktarda yatırım yapılan Kuzey Akımı'ndan korkması için ortada hiçbir neden yok. Bu arada, Almanya gibi bazı Avrupa ülkeleri, Avrupa'ya gelen az miktarda Rus enerji ürününden yoksun kalıyor.
Vladimir Putin istediğini elde etti ve enerji ürünlerinin Avrupa'ya ulaşmasının bir yolunu buldu, ancak konumunu daha da güçlendiren Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Türk “Sultanı“, ülkesinin coğrafi ve stratejik konumu nedeniyle her anlamda avantajlıdır. O, pek çoğunun aksine Rus enerji kaynaklarına ihtiyaç duymaz ve vatandaşlarını buz gibi bir kış beklememektedir.
Ayrıca NATO ittifakına üye olmak hem Rusya hem de Avrupa Birliği ile flört etmesine ve her iki tarafın da Doğu ve Batı'nın “ortasında” rolünün öneminin farkında olmasına neden oluyor.
Erdoğan'ın Ukrayna'daki savaşın başlamasından bu yana iki savaşan ülke arasındaki ara buluculukta en büyük sonucu elde ettiği yadsınamaz. Türkiye'nin önemli rol oynadığı kilit noktalardan biri, Azak taburunun üyelerinin Kiev'e iade edildiği Ukrayna ile Rusya arasında esir takası ve ardından Rusya tarafından bloke edilen Ukrayna'dan tahıl ihracatına ilişkin anlaşmadır.
Şimdi "yakar top" oyunu söz konusu olduğunda Recep Tayyip Erdoğan'ın elinde daha da güçlü kartlar var.
- Bu analiz yazısı Raport.ba sitesinde 20 Ekim 2022 tarihinde yayımlanmıştır. Arabaşlıklar TIMETURK editörü tarafından atılmıştır.
