En eski DNA çıkarıldı: Her şeyi 'iki diş' anlatıyor…
İlk piramitlerin inşa edildiği dönemde, yani 4.800 ila 4.500 yıl önce, antik Mısır'da yaşamış, muhtemelen çömlekçi olan bir adamın DNA'sı ilk kez çıkarılıp dizilendi. Bu olağanüstü sonuç, dünyanın bu bölgesinden elde edilen en eski DNA örneği oldu.

Oluşturma Tarihi: 2025-07-14 10:20:03

Güncelleme Tarihi: 2025-07-14 10:23:21

Elde edilen sonuç, Liverpool John Moores Üniversitesi ve Londra'daki Francis Creek Enstitüsü liderliğindeki bir araştırma ekibi tarafından Nature dergisinde yayınlandı.

Dişten çıkarıldı

Adamın iki dişinin köklerinden çıkarılan DNA, eski Mısırlıların genetiğine dair yeni veriler ortaya koydu. Adam öldüğünde, o dönem için ileri bir yaş olan 44 ila 64 yaşları arasındaydı ve genomu çapraz döllenme olduğunu gösteriyor:

Atalarının %80'i Kuzey Afrika halklarından, kalan %20'si ise kabaca günümüz Irak'ına denk gelen Mezopotamya gruplarından geliyordu.

Mısır'da Eski Krallık olarak bilinen bolluk döneminde yaşayan bu kişi, 1902 yılında Kahire'nin 265 kilometre güneyindeki Nuwayrat'ta bir kaya mezarının içinde seramik bir kap içinde gömülü olarak bulunmuştu.

Bu gömü, adamın yüksek bir sosyal statüye sahip olduğuna işaret etse de kemiklerinde kalan izler, muhtemelen çömlekçi veya benzer ürünlerin ticaretinde ömür boyu çalıştığını gösteriyor.

Bilim insanlarına göre, onu bu statüye ulaştıran ve hayatının sonunda zengin bir adam olarak gömülmesini sağlayan tam da bu emeğiydi.

Kayıp Halka

Araştırmacılara göre, ayrıca bu adamın DNA'sında keşfedilen kirlenme, eski Mısır ile Mezopotamya arasında yazı, mimari, sanat, din ve teknolojide büyük ilerlemeler sağlayan ticaret ve kültürel alışverişlere dair diğer arkeolojik kanıtları doğruluyor.

Öyle ki, Mezopotamya'daki çömlek çarkı ilk olarak, araştırmaların da ortaya koyduğu gibi bir çömlekçi olan adamın zamanında Mısır'da ortaya çıktı.

Ayrıntılar ve arka plan

Amenhotep I'in mumyası 3500 yıl sonra dijital olarak "açıldı".

Araştırmalar, adamın yaklaşık 159 santimetre boyunda ve ince yapılı olduğunu ortaya koydu. Ayrıca osteoporoz ve osteoartrit gibi yaşlılığa özgü bazı patolojileri ve diş enfeksiyonundan kaynaklanan büyük, iyileşmemiş bir apsesi vardı.

Kaya mezarının içindeki seramik bir kapta gömülmesi, DNA'sının korunmasına katkıda bulundu. Dahası, genomunun hızla bozulmasına katkıda bulunan bir koruma tekniği olan mumya olmadan gömülmesi de DNA'sının korunmasına katkıda bulundu.

Daha önceki bir girişim, Nuwayrat Adamı'ndan yaklaşık 1500 yıl sonra yaşamış üç bireyin genomlarının kısmi dizilimini ortaya çıkarmıştı. Bu arka plan göz önüne alındığında, araştırmacılar adamın tüm DNA'sının dizilenmesinde elde edilen başarıya şaşırdılar.

Nature