IŞİD sonrası dönemde Irak'ın siyasi koşulları istikrarlı bir şekilde hareket etmedi, aynı zamanda mevcut krizler daha da büyüdü.
Çözülemeyen konulardan biri, Bağdat'taki merkezi hükümet ile ülkenin kuzeyindeki Kürt özerk bölgesi arasındaki anlaşmazlıklardır. Anlaşmazlıkları, yeni bir anayasanın kabul edildiği 2005 yılından bu yana ortaya çıktı ve ülke yeni bir hükümetle yeni bir dönemi kucakladı. Bağdat ile Erbil arasındaki birkaç görüşme de, şimdiye kadar anlaşmazlıklara nihai bir çözüm olmadı.
Buna rağmen önemli olan Bağdat ve Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (KRG) anlaşmazlıklar konusunda müzakerelerin kapısını kapatmamasıdır. Tüm bu yıllar boyunca, birkaç kez anlaşmazlığı gidermek için görüşmeler yaptılar.
Çözüm bulma çabalarının bir parçası olarak, KBY Başkanı Nechirvan Barzani, Pazar günü merkezi hükümet yetkilileriyle görüşmek üzere Bağdat'ı ziyaret etti. Barzani vardığında Başbakan Mustafa el-Kazımi, Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Meclis Başkanı Muhammed al-Halbusi ile bir araya geldi.
Şimdi soru onu Bağdat'a götüren nedir ve ne hakkında konuştular?
Konuşmalarının ana teması bütçe kriziydi.
Kesinlikle, bütçe krizi, ülkenin ekonomik koşullarıyla ilgili görüşmeler ve özerk bölgeler, Bağdat yetkilileri ile görüşmelerin kilit konusudur. Gerçek şu ki, Saddam sonrası yıllar boyunca, Kürt bölgesinin bütçe payı Bağdat ile Erbil arasında itici bir güç olmuştur.
2003 yılından bu yana, KBY'ye federal bütçenin yüzde 17'si pay olarak ödenmiştir. Ancak Irak parlamentosu üyeleri her zaman payın KBY'nin nüfusu ve harcamaları için gerçekten ihtiyaç duyduğundan daha fazla olduğunu iddia ettiler.
Aynı zamanda, enerji kaynakları hakkında da bir tartışma vardı. İki taraf, Kürt petrol üretimi ve satışlarının yasadışı ayrıca Kürt liderlerle yapılan anlaşmalara aykırı olduğu konusunda tartıştı. Bölge, Bağdat'ın izni olmadan tartışmalı bölgelerden petrol üretmek için yabancı şirketlerle sözleşmeler imzaladı.
Erbil'in, Bağdat koşullarının reddetmesi ve enerji satışlarına ilişkin talepler sonunda KBY'ye karşı cezai eylemlere neden oldu. 2013'ün sonlarında, Başbakan Nuri al-Maliki hükümeti bölgenin bütçe payını kesti. Bu ceza Haydar el-İbadi'nin başbakanlığında da devam etti.
Adil Abdulmehdi, 2018 yılında El-Abadi'yi Başbakan olarak takip ettiğinde, ikili ilişkilerin geliştirilmesi için bir pencere açıldı. Sonuç olarak, Kürt hükümetinin Devlet Petrol Pazarlama Teşkilatı'na (SOMO) günlük 250.000 petrol varili teslim etme taahhüdü aldığı anlaşmaya varıldı ve Bağdat, KBY'ye maaş olarak aylık 450.000 milyon dolar ödemeye söz verdi.
Petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle petrol gelirlerinin geçtiğimiz aylardaki çöküşü ve aynı zamanda koronavirüs salgını Bağdat'ı bir kez daha Kürt bölgesine yapılan ödemeleri kesmeye zorladı.
Bu ziyarette Barzani, Başbakan Kazimi ile bütçe payı konusunda anlaşma sağlamayı umuyor. Ancak merkezi hükümet, Kürt hükümetinin ödemelerini geri almak istiyorsa tüm petrol, sınır ve gümrük gelirlerini Bağdat'a teslim etmesi gerektiğini açıkça belirtti.
KUZEY IRAK'A TÜRK OPERASYONU
Kürdistan'ın cumhurbaşkanının Bağdat'a gitmesinin bir başka nedeni, komşu ülke Türkiye'nin kuzey Irak'taki mevzilere yaptığı son operasyonlardır.
Şu anda Türk kuvvetleri, Ankara tarafından terör örgütü olarak kara listeye alınan Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile mücadele mazereti altında Irak topraklarına 190 kilometre derinlikte faaliyet gösteriyor. Türk ordusu 15 Haziran'da kuzeydeki Kürt militanlara karşı Pençe Kartal Operasyonu başlattı. Pençe Kartal Operasyonu için Çarşamba günü erken saatlerde özel kuvvetler havalandı ve karaya Haftanin'in sınır bölgesine konuşlandırıldı. Operasyonda 150 PKK mevkisini hedef alan Türk Savunma Bakanlığı, jetler, helikopterler, uçağı ve toplar tarafından desteklendiğini söyledi.
Türk hükümeti, kuzey Irak'ta yeni askeri üsler kurmayı planladığını söyledi. Bu, Bağdat-Erbil müzakerelerinin Irak ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğünün savunulması sebebiyle Ankara'ya baskı yapması için bir sebep haline geliyor.
Kaynak: http://alwaght.com/
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak verilmiştir. Bu makalede yer alan görüşler yazarına aittir.
Çeviri: Feyza Akyıl
