Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Axios'un aktardığına göre, “Avrupa üçlüsü” olarak bilinen Londra, Paris ve Berlin, bu adımı ABD Dışişleri Bakanlığı'na da iletti. Mekanizma perşembe günü resmen başlatılacak.
2015'te kaldırılan kısıtlamalar geri dönüyor
2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) uyarınca kaldırılan kısıtlamaların yeniden yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Anlaşmaya taraf olan ülkelerden herhangi biri, Tahran'ın yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasıyla yaptırımların geri getirilmesini talep edebiliyor.
Diplomatik kaynaklar, Avrupa'nın İran'ın uzun süredir ihlalleri sürdürdüğü kanaatinde olduğunu belirtiyor:
“Avrupa üçlüsünün liderleri, İran'ın anlaşmadaki taahhütlerini açıkça ihlal ettiğini ve bu durumu düzeltmek için somut bir adım atmadığını düşünüyor.”
Buna rağmen süreç, diplomasinin tamamen sona erdiği anlamına gelmiyor. Avrupa başkentleri, yaptırımlar yürürlüğe girmeden önce Tahran'la birkaç hafta daha diyaloga açık olacak.
Rusya devralmadan tamamlanmak isteniyor
Mekanizmanın işletilmesi için 30 günlük süre öngörülüyor. Bu sürecin, ekim ayında BM Güvenlik Konseyi başkanlığını devralacak Rusya'dan önce tamamlanması hedefleniyor.
İran'dan sert yanıt: “UAEA ile işbirliği biter”
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe girmesi halinde Tahran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile tüm işbirliğini sonlandıracağını açıkladı.
Tahran yönetimi, nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu savunuyor ve 2018'de ABD'nin Trump döneminde anlaşmadan çekilmesinden sonra Avrupalı ülkelerin KOEP'i fiilen uygulamadığını öne sürerek yaptırımlar için “hukuki zemin yok” değerlendirmesi yapıyor.