Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Avrupa Parlamentosu (AP)'nda, çoğunluğa sahip “merkez sağ” Avrupa Halk Partisi (EPP) ile “aşırı sağ” gruplar arasındaki işbirliğinin daha da yoğunlaşacağına dair işaretler belirginleşiyor. German Foreign Policy'de yer alan değerlendirmeye göre, bu durumun temel nedeni, geçen hafta EPP'nin Tedarik Zinciri Direktifi'ni zayıflatma planının Sosyal Demokrat grubun bazı üyelerinin isyanı nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmasıdır. Bu siyasi kriz, AP'de sağa kayışın, yasama süreçlerinde artık bir zorunluluk haline geldiğini gösteriyor. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, AB zirvesinde kararın “kabul edilemez” olduğunu söyleyerek, AP Başkanı Roberta Metsola'yı alternatif bir çoğunluk aramaya itti.
Merkezdeki Çatlaklar ve Sağ Kanadın Yükselişi
AP'de sağa kayış trendi, Avrupa'nın geleneksel siyasi dengelerinin köklü bir değişime girdiğini ve EPP'nin artık yasama başarısı için aşırı sağdan destek almak zorunda kalacağını teyit ediyor.
Merkezci İttifakın Çöküşü ve Merz'in Tepkisi
Tedarik Zinciri Krizi: Mevcut tartışmanın başlangıç noktası, AP'nin Tedarik Zinciri Direktifi'nin büyük ölçüde yumuşatılmasını reddetmesiydi. Parlamento liderliği, Muhafazakârlar, Liberaller ve Sosyal Demokratlar'ın desteğiyle yumuşatmayı kabul ettirmek istemiş, fakat bazı milletvekillerinin gizli oylamada öneriyi reddetmesiyle başarısız olmuştu.
Merz'in Saldırısı: Şansölye Friedrich Merz, bu oylama sonucuna sert tepki göstererek, AP'yi “ölümcül bir hata” yapmakla suçladı ve kararın “kabul edilemez” olduğunu belirtti. Merz'in talebi üzerine oylama Kasım ayında tekrarlanacak, bu da EPP'nin çoğunluk arayışını hızlandırıyor.
“Venezuela Çoğunluğu” ve Sağ Açılım
EPP'nin yasama süreçlerinde Sosyal Demokratlar'a olan bağımlılığının sona ermesiyle, ap'de sağa kayiş somut bir isim kazandı: “Venezuela Çoğunluğu.”
Metsola'nın Mesajı: EPP mensubu AP Başkanı Roberta Metsola, AB zirvesinde, tedarik zinciri direktifini zayıflatmak için güvenli bir çoğunluğun ancak EPP ile milli-muhafazakâr Avrupa Muhafazakârları ve Reformcuları (ECR) ve Avrupa için Vatanseverler (PfE) gibi sağdaki gruplar arasındaki işbirliğiyle elde edilebileceğini belirtti.
Venezuela Çoğunluğu: Bu sağ koalisyon (EPP, ECR, PfE), içeriden gelenler tarafından, özellikle ABD ve AB destekli Machado'nun Venezuela seçimlerini kazandığı ilan edildiği durum da dâhil olmak üzere, birçok kritik parlamento tasarısında çoğunluğu elde ettiği için “Venezuela çoğunluğu” olarak anılıyor. Metsola, Konsey'den “sayıları bulabildiği her yerde” çoğunluk araması gerektiğine dair açık bir mesaj aldığını da doğruladı.
Almanya İçinde AfD Tartışması ve Göçmen Söylemi
AP'deki bu sağa açılım, Alman Federal Meclisi (Bundestag) içinde de CDU'nun aşırı sağcı AfD ile olası işbirliği konusundaki “güvenlik duvarı” tartışmalarını güçlendiriyor.
Güvenlik Duvarının Çatlaması: CDU'nun AfD ile işbirliğini reddeden 2018 kararı hâlâ yürürlükteyken, eski CDU Genel Sekreteri Peter Tauber gibi isimler “AfD'nin kabul ettiği kararların alınmasına” izin verilmesi gerektiğini savunuyor. Bu, ap'de sağa kayişın ulusal siyasete yansımasıdır.
Merz'in Göçmen Söylemi: Şansöly Friedrich Merz'in “bu sorun şehir manzarasında hâlâ var” şeklindeki ifadeleri ve “çok büyük ölçekte” sınır dışı etme planları, ana akım siyasetin AfD'nin diline doğru kaydığını gösteriyor. AfD parlamento grubu da Trump yönetiminin siyasi pozisyonlarına dayalı olarak “Almanya-Amerika ilişkilerinde yeni bir başlangıç” çağrısı yapan önergeler hazırlayarak, CDU ve CSU ile işbirliği yapabileceğini göstermeye çalışıyor.