Son 16 yılın herhangi bir dönemindekinden çok daha acımasız olan Gazze'deki mevcut kuşatmanın sorumluluğu doğrudan Mısır'ındır.
Kahire'deki Gazeteciler Sendikası'nın genel merkezinin önünde gösteri düzenleyen gazeteciler, "Mısır kuşatmanın ortağıdır" derken haklıydı.
Gazeteciler, “Siyonistler bizi kontrol ediyor... Arap kanı ucuz olduğu sürece her başkan kahrolsun. Korkaklık, utanç ve aşağılanma içindeyiz. Gazeteciler olarak, Refah kapısının açılmasını istiyoruz” diye slogan attılar.
Sınır boylarında Mısırlı askerlerle alay eden çocuklar da aynı mesajı veriyor:
“Mısır'ın dünyanın anası olduğunu söylüyorlar. Siz hiç çocuklarını yalnız bırakan bir anne gördünüz mü?.. Hepsi gitti. Allah bize yeter."
Bu arada Mısırlı yetkililerin Gazze ile ilgili çelişkili rakamlar vermekten çekindiği görülüyor. Mısır Sağlık Bakanı Halid Abdulgaffar geçen ayın sonlarında Mısır'ın yaklaşık yirmiyi aşkın hastanede 20.000 yaralı Filistinliyi kabul ettiğini söyledi. Sadece iki hafta sonra Devlet Enformasyon Servisi Başkanı Dia Raşvan, Mısır'ın 1.210 yaralı Filistinliyi kabul ettiğini söyledi.
Gazze'de 60.000'den fazla Filistinli yaralandı ve bazıları ambulanslarda dışarı çıkmayı beklerken ölüyor. Bazen ayrılma izni hasta öldükten sonra geliyor.
MISIR REJİMLERİ VE FİLİSTİN
Tarih boyunca Mısır'ın Gazze ve Filistin davasıyla ilişkisi karmaşık oldu. Arap dünyasının en kalabalık ülkesinin henüz jeopolitik ağırlığının olduğu bir dönemde, eski Cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır'ın Cezayir'deki devrime verdiği destek, devrimin başarısında önemli bir faktördü.
Eski Başkan Hüsnü Mübarek Gazze'de karmaşık bir rol oynadı. Hamas'ın 2006 seçimlerindeki zaferinden sonra İsrail'e kuşatmanın inşasında yardımcı oldu. Mübarek döneminde Mısır, İsrail'in önceden izni olmadan Gazze'ye hiçbir şeyin geçemeyeceğini kabul etti. Ancak aynı zamanda ticaret tüneller aracılığıyla devam ediyordu. Mübarek yönetimindeki Mısır, yer üstünde Gazze üzerindeki baskıyı artırdı; yerin altında tüneller bir tahliye vanası haline geldi.
Ancak 2008'de olduğu gibi baskı çok fazla hale geldiğinde ve çatışmalar patlak verdiğinde, dönemin İsrail dışişleri bakanı Tzipi Livni, bugün Arap Birliği genel sekreteri olan Mısırlı mevkidaşı Ahmed Ebul Geit'in yanında durarak İsrail'in Gazze'ye saldıracağını söyledi. Mısır'ın bu savaşa verdiği destek, üç yıl sonra Mübarek'i devirecek devrimin arkasındaki faktörlerden biriydi.
Savaştan sonra Mübarek hükümeti tünellerin kuşatmanın bir sonucu olduğunu söyleyerek tekrar Gazze'ye ambargoyu reddetti.
Gazze, Refah sınırını açık tutan ve sonraki savaşı durduran Müslüman Kardeşler'in başkanı Muhammed Mursi döneminde en iyi günlerini yaşadı. Onun devrilmesi ve savunma bakanı Abdülfettah Sisi'nin iktidara gelmesi Gazze için en karanlık zamanları getirdi.
Sisi, sınırda bir tampon bölge oluşturmak için Refah'taki Mısırlı nüfusu zorla yerinden etmenin yanı sıra, tünelleri sular altında bırakarak kuşatmayı sertleştirmek için elinden gelen her şeyi yaptı. Sisi yönetimi altında, Gazze'yi gıda, su ve mazotla yaşam desteğine kavuşturmanın temel yolu olan İsrail sınır geçişlerinin önemi arttı.
Bu inişli çıkışlı geçmişe yön veren iki faktör var. Birincisi Mısır'ın Sisi yönetimindeki jeopolitik gerilemesi. Mısır artık en büyük komşularıyla ilgilenmiyor. Sudan'daki iç savaşın ortasında, küçük Körfez devleti Birleşik Arap Emirlikleri daha büyük bir rol oynuyor. Mısır'ın Libya'nın kaderiyle de alakası yok.
İkincisi, Sisi'nin Müslüman Kardeşler'e karşı duyduğu derin korku, onun Mısır'daki meşruiyet iddiası ve Arap Baharı'nın vahşice bastırılmasıyla yakından bağlantılı olan bir korku.
Eğer Sisi, İsrail'in Gazze'de etnik temizlik yapılmasına izin vermeme konusundaki sözünde sadık olsaydı, Filistinlilerin parçalanmış topraklarında hayatta kalmalarına yardım etmekle yükümlü olacaktı. Mısır, Gazze'nin temel gıda, su ve ilaç ihtiyaçlarını ya kara yoluyla ya da deniz yoluyla sağlamak zorunda.
Elbette bu gerçekleşmeyecek çünkü Sisi gibi bir diktatörlük tek bir şeyi önemsiyor; iktidarda kalmak.
Ancak Filistinlilerin hakları için verilen mücadele ile Mısır'da demokrasi için verilen ülke içi mücadele arasındaki bağ kopmaz; Sisi bunu çok iyi biliyor. Biri diğerine ilham veriyor, bu nedenle Mısır devleti, bir avuç gösterinin ötesinde Filistinlilerle her türlü kamusal dayanışma gösterisine karşı sert önlemler aldı.
Elbette Mısır, savaşı sona erdirmeye çalışırken diplomatik bir rol oynuyor. Son üç aşamalı teklifinin ağırlık noktası, rehinelerin serbest bırakılması yönündeydi. Mısır'ın, İsrail'in Filistinlileri Gazze'den Sina'ya kitlesel olarak sürmesini engellediğini de kabul etmek gerekir. Ama aynı zamanda pek çok ortak noktaları da var: İsrail gibi Sisi de Gazze'nin askerden arındırılmasını ve Hamas'ın sona ermesini istiyor.
Mısır'ın Refah'taki insani yardım kısıtlamasını sürdürmek için sahada yaptıklarıyla hükümetin söyledikleri karşılaştırıldığında Sisi, bir tiyatrocu olarak Blinken'e parasının karşılığını fazlasıyla veriyor.
KÜRESEL BİR DAVA OLARAK FİLİSTİN
Ancak aynı derecede önemli olan başka bir şey daha oluyor. Filistin resmi olarak Küresel Güney tarafından korunuyor. Güney Afrika, Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'nda soykırım davası açarak buna öncülük etti.
Aynı zamanda Filistin, tıpkı Güney Afrika'da apartheid'a karşı mücadelede olduğu gibi, küresel bir dava olarak yeniden ortaya çıkıyor.
Güney Afrikalı avukat ekibinin yapısı her şeyi anlatıyor:
Çok etnik gruptan oluşan, erkek, kadın, İrlandalı, İngiliz, Güney Afrikalı insanlar. Grupta resmi olarak yanlarında hiçbir Filistinli yoktu. Ancak duruşmanın bitiminden bir gün sonra 45 ülkede kitlesel gösteriler düzenlendi; ancak Mısır'da, Suudi Arabistan'da ve hatta Cezayir'de bu gösteriler olmadı.
Yine de Mısır ve Körfez despotlarının bundan zerre kadar rahatlık duymaması gerekiyor. Arap Araştırma ve Politika Çalışmaları Merkezi'nin 16 ülkede 8.000 Arap ile yaptığı yakın tarihli bir ankette, ankete katılanların yüzde 92'si Filistin davasının tüm Araplar için endişe verici bir konu olduğunu söyledi.
Ankete katılan Arapların yaklaşık yüzde 90'ı, İngiltere ve diğer ülkelerde terör örgütü olarak yasaklanan Hamas'ın 7 Ekim saldırısını "meşru bir direniş operasyonu" veya "biraz kusurlu ama meşru bir direniş operasyonu" olarak gördüklerini söyledi.
Ankete katılanların yüzde seksen dokuzu, anket tarihinde en yüksek rakam olan İsrail'i tanımayı reddetti. Ankete katılan Arapların yalnızca yüzde 13'ü İsrail'le barışın mümkün olduğuna inandıklarını söyledi.
Suudilerin, Mısırlıların, Ürdünlülerin ve Iraklıların kalplerinde öfke kaynıyor, bu eninde sonunda yüzeye çıkacak ve patlayacak.
Bugün öfkenin derecesi katlanarak artıyor.
Despotların ne istediklerine dikkat etmeleri gerekiyor. İsrail'e karşı çıkma konusundaki derin isteksizlikleri yüzlerinde patlayabilir.
David Hearst, Middle Eas Eye
Bu makalede yer alan görüşler yazara aittir, TİMETURK'ün yayın politikasını yansıtmayabilir.
