Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail'in Gazze'deki ‘Sarı Hat' kontrol bölgesini genişletme planını veto ettiği bildirildi. Bu diplomatik engelin hemen ardından, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kiryat Gat'taki ABD-İsrail ortak askerî karargâhını ziyaret ederek, Washington ile Hamas'ın silahsızlandırılması hedefinde uzlaştıklarını söyledi. Gazze'de kırılgan ateşkesin sürdürülmeye çalışıldığı bu dönemde, Netanyahu'nun bu ziyareti, ABD'nin veto kararına rağmen stratejik ortaklığı teyit etme çabası olarak yorumlandı.
ABD Vetosu ve Netanyahu'nun Kararlılığı
Trump'ın vetosu, İsrail'in Gazze'deki tek taraflı askerî kazanımlar elde etme çabasına ABD tarafından getirilen en net kısıtlamayı temsil ediyor. Ancak Netanyahu, hedefinden vazgeçmediğini vurguladı.
Trump'tan “Sarı Hat” Planına Veto
Geri Adım: İsrail basınında çıkan haberlere göre Netanyahu, Refah'taki saldırıda İsrailli bir askerin öldürülmesine karşılık olarak onayladığı “Sarı Hat” adlı kontrol bölgesini Gazze içinde genişletme planından geri adım attı.
Veto Kararı: Devlet televizyonu KAN ve Ynet gibi kaynaklar, Netanyahu'nun konuyu üst düzey Trump yönetimi yetkilileriyle görüştüğünü ve planın bizzat Trump tarafından “dondurulduğunu” ya da “veto edildiğini” aktardı. Bu, ABD'nin ateşkesi tehlikeye atacak ve Gazze'nin geleceğine dair uluslararası görüşmeleri zora sokacak askerî eylemlere karşı çıktığını gösteriyor.
Netanyahu'dan Ortak Hedef Vurgusu
Netanyahu, ABD'nin vetosunun yarattığı gerilimi yumuşatmak için hemen ardından ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper ile ortak askerî koordinasyon merkezini ziyaret etti.
Silahsızlandırma Önceliği: Netanyahu, burada yaptığı açıklamada, “Başkan Trump ve benim üzerinde uzlaştığımız, başkalarının da kabul ettiği hedefe, yani Hamas'ın silahsızlandırılması ve Gazze'nin askerden arındırılması hedefine ulaşılmasını sağlamak istiyoruz” dedi. Bu, İsrail'in asıl stratejik hedefinin değişmediğini göstermektedir.
Kararlılık Mesajı: Netanyahu, “Güvenliğimizi kendi elimizde tutarken... kararlı olduğumuz hedefe ulaşacağız” diyerek, Trump'ın da söylediği gibi “kolay yoldan ya da zor yoldan” bu hedefe ulaşma kararlılığını yineledi.
Çok Uluslu Güç Belirsizliği ve Diplomatik Çabalar
Gazze'de kırılgan ateşkes sürecinin kilit unsurlarından biri olan savaş sonrası istikrar gücünün durumu hâlâ belirsizliğini koruyor.
CMCC'nin Rolü: Ziyaret edilen ortak askerî karargâh (CMCC), Gazze'ye insani, lojistik ve güvenlik yardımlarının koordinasyonunu ve savaş sonrası istikrar sağlama aşamasının denetlenmesini amaçlıyor. Ancak merkezin hukuki statüsü ve komuta hiyerarşisi henüz netleşmiş değil.
BM Yetkisi Tartışması: Gelecekte BM yetkisiyle kurulması muhtemel bir istikrar gücünün ana görevleri arasında Hamas'ın silahsızlandırılması yer alacak. Ancak İsrail, BM'ye merkezi bir rol verilmesine karşı çıkarken, birçok ülke resmi bir görevlendirme talep ediyor. Stratejik Planlama Bakanı Ron Dermer'in, gelecek hafta ABD'ye giderek Jared Kushner ve Steve Witkoff gibi isimlerle bu konuları görüşmesi bekleniyor.