Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Amerika Birleşik Devletleri, İran'ın nükleer ve balistik füze programlarına yanıt olarak Tahran'a yönelik “maksimum baskı” kampanyasını hızlandırdı. Perşembe günü ABD Hazine Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı tarafından duyurulan yaptırımlar, İran'ın petrol ve sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) sevkiyatını kolaylaştıran onlarca yeni hedefi kapsıyor. Bu yeni yaptırım dalgası, BM'nin nükleer ve balistik füze programları nedeniyle İran'a karşı “tetik mekanizması” (snapback) yaptırımlarını yeniden duyurmasından iki hafta sonra geldi ve İran'ın uluslararası izolasyonunu derinleştirdi.
Çin ekseninde yaptırım kaçakçılığı ve ABD'nin yeni hedefleri
ABD'nin bu dördüncü yaptırım paketi, İran'ın petrol gelirlerini kesmek için Çin'deki kilit finansal ve lojistik ağları hedef almasıyla dikkat çekiyor. Yaptırımlar, İran'ın petrolünün en büyük alıcısı olan Çin'e yönelik bir baskı oluşturmayı amaçlıyor.
Yaptırımın odak noktası: Çin'deki 'gölge filo' ağları
Hazine Bakanlığı'nın hedef aldığı şirketler ve kişiler, İran petrolünün ve petrokimya ürünlerinin küresel piyasalara ulaşmasını sağlayan ağın kritik halkalarını oluşturuyor:
Çin Rafinerileri: Yaptırım listesinin en önemli hedeflerinden biri, Çin merkezli Shandong Jincheng Petrochemical Group Co. adlı rafineri oldu. Hazine, bu şirketi 2023'ten bu yana milyonlarca varil İran petrolü satın almakla suçladı.
Liman Operatörleri: Yaptırım uygulanan bir diğer kritik kuruluş, Lanshan Limanı'ndaki Rizhao Shihua Ham Petrol Terminali'ni işleten şirket oldu. Bu şirket, milyonlarca varil İran petrolü taşıyan bir düzineden fazla gölge filo gemisini kabul etmekle itham ediliyor.
Petrokimya Alıcıları: ABD Dışişleri Bakanlığı, hacim ve değer bakımından İran petrokimya ürünlerinin en büyük alıcılarından bazıları dahil olmak üzere yaklaşık 40 kişiye daha yaptırım uyguladı.
Trump yönetiminin "maksimum baskı" kampanyası
Bu son yaptırım dalgası, ABD Başkanı Donald Trump'ın ocak ayında göreve dönmesinden bu yana, Çin merkezli rafinerileri hedef alan dördüncü hamle oldu. Bu durum, Trump yönetiminin İran'a yönelik “maksimum baskı” kampanyasını finansal ağları parçalayarak sürdürdüğünü göstermektedir.
Amaç: Nakit Akışını Bozmak: ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yaptırımların temel amacını, "İran'ın enerji ihracatı makinesinin kilit unsurlarını dağıtarak Tahran'ın nakit akışını düşürmek" olarak açıkladı.
Hesap Verebilirlik Vurgusu: ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tommy Pigott ise, "İran yıkıcı faaliyetlerini finanse etmek için petrol gelirleri elde etmeye çalıştığı sürece, ABD buna karşı hareket etmeye devam edecektir" diyerek yaptırım kaçakçılığı yapan ortakların da sorumlu tutulacağını belirtti.
- Yaptırımların etkisi ve uluslararası ilişkiler
Bu yaptırımların bir sonucu olarak, listedeki kişi ve kurumların ABD'deki tüm mal varlıkları dondurulacak ve ABD vatandaşları veya şirketleri aracılığıyla kontrol edilen tüm varlıklar engellenecek. Dolaylı olarak bu kişilere ait olan şirketler de bloke edilecek.
Bu geniş kapsamlı yaptırım paketi, Çin'in, ABD yaptırımlarını teknik olarak aşmak için İran'la kurduğu gizli ticaret ve takas mekanizmasını doğrudan hedef alarak, Tahran'ın ana gelir kapısını daha da daraltma çabası olarak görülüyor.
Yorum Yap