Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Gazze'deki savaşın sona ermesi için diplomatik çabaların yoğunlaştığı bir dönemde, kalıcı barışın en tartışmalı konusu olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasına dair net ve olumsuz bir tavır sergiledi. CBS'in "Face the Nation" programında konuşan Rubio, Hamas'ın Gazze'deki mevcut gücünü gerekçe göstererek, iki devletli çözümün "şu anda mümkün bile olmadığını" belirtti. Bu sert açıklama, ABD'nin, Trump yönetiminin hazırladığı 20 maddelik barış planının içerdiği, reformdan geçmiş Filistin Yönetimi (FY) liderliğinde bir Filistin devletine giden yol vizyonu konusundaki iç çelişkileri gözler önüne serdi.
Analiz: Diplomatik Çelişki ve Güvenlik Odaklı Vizyon
Rubio'nun açıklaması, uluslararası toplumun büyük bir bölümünün Filistin devletini tanıdığı (193 BM ülkesinin 157'si tanıyor) ve Batılı müttefiklerin de bu yönde adımlar attığı bir zamanda geldi. Bu durum, ABD'nin çatışmaya yaklaşımında güvenlik kaygılarını, diplomatik hedeflerin önüne koyduğunu göstermektedir.
- Hamas Engeli ve Yönetim Sorunu
Rubio'nun itirazının temelinde, Gazze'yi şu anda kontrol eden Hamas'ın varlığı yatıyor. ABD'li Bakan, bir Filistin devletinin kurulması için öncelikle güvenilir ve Hamas'tan arındırılmış bir yönetim oluşturulması gerektiğini savunuyor.
Teknik Uzmanlar Yönetimi: Rubio, Gazze'de kalan 48 İsrailli rehinenin (20'si hayatta) serbest bırakılmasından sonra, bir grup Filistinli "teknik uzman"ın yönetime geçebileceği bir geçiş sürecini işaret etti. Bu model, Filistin Yönetimi'nin (FY) derhal kontrolü ele alması yerine, sivil ve apolitik bir geçiş otoritesinin kurulmasını öngörüyor.
FY'nin Kısıtlı Rolü: Trump planı reformdan geçmiş FY'yi gelecekteki yönetimin parçası olarak görse de, Rubio'nun vurgusu, FY'nin Batı Şeria'nın bazı bölgeleri dışında gerçek bir otoriteye sahip olmadığı gerçeğini yansıtıyor.
- Müzakerelerdeki Belirsizlik
Rubio'nun açıklamaları, Hamas'ın Trump'ın barış planına verdiği belirsiz yanıtın hemen ardından geldi. Cuma günü Hamas, esir takasını kabul ederken, bölgedeki iktidarından vazgeçmesini gerektirecek diğer bileşenler hakkında belirsizliklerini dile getirmişti.
Rehine Odaklı Öncelik: Rubio, şu anki en öncelikli hedefin rehinelerin kurtarılması olduğunu ve Gazze'de yeni bir hükümetin kurulmasının çok zaman alacağını belirtti. Bakan, "Rehineleri kurtardıktan sonra, tüm bu çabanın nihai hedefi budur," diyerek ABD'nin mevcut diplomatik çabalarının öncelikle insani krizi çözmeye odaklandığını vurguladı.
- Uluslararası Destek Gereksinimi
Rubio, Gazze'de yeni bir hükümetin kurulmasının sadece İsrail ve Filistinli aktörlerin çabasıyla değil, Orta Doğu ve Avrupa ülkelerinin yardımını gerektireceğini de kabul etti. Ancak çatışma devam ederken, bu tür bir uluslararası iş birliğine "şu anda çok uzak olduklarını" söyledi.
Bu durum, ABD'nin resmi olarak iki devletli çözümü desteklese de, bunun uygulanabilirliği konusunda derin bir şüphecilik taşıdığını ve Hamas'ın tasfiyesi/uzaklaştırılmasını, herhangi bir siyasi çözümün ön koşulu olarak gördüğünü ortaya koyuyor.
Yorum Yap