Asıl adı Hamid Hamidüddin'dir. Miladi 1331 tarihinde Kayseri'nin Akçakaya köyünde doğan Hamidüddin, Horasan erenlerinden Şemseddin Musa Kayseri‘nin oğludur.
Soyu Hz Muhammed (s.a.s)'e ulaşır, 24. kuşaktan torunudur. Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri ilk eğitimini babası Şemseddin Musa Kayseri'den almıştır. Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, ilim alanındaki çalışmalarını Şam, Tebriz ve Erdebil'de sürdürmüştür. Alaaddin Erdebili'den ve Bayezid-i Bistami'nin ruhaniyetinden manevi terbiye almıştır.
Dini ve dünyevi ilimlerle ilgili icazet alarak, irşad vazifesi için Anadolu'ya dönmüş Bursa'ya yerleşmiştir. Bursa'da çilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında somun pişirip çarşı pazar dolaşarak “Somunlar Müminler” nidasıyla insanlara ekmek dağıtmıştır. Bu yüzden Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, Somuncu Baba ve Ekmekçi Koca olarak tanınmıştır.
Zamanın padişahı Yıldırım Beyazıd Han, Niğbolu zaferini kazanınca Bursa Ulu Camii‘ni yaptırmıştır. Ulu Cami'nin açılış hutbesini Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri okumuş, hutbede Fatiha Suresini yedi farklı şekilde yorumlamıştır. Bu olağanüstü hutbeyi dinleyen cemaat Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerine büyük bir teveccüh ve tazim göstermiştir.
Manevi kişiliği ve bilgelik yönü ortaya çıkan Şeyh Hamid-i Veli şöhretten korktuğu için öğrencileriyle birlikte Bursa'dan ayrılarak Aksaray'a gitmiştir. Aksaray'da Hacı Bayramı Veli Hazretlerini dünyaya ve ahirete ait ilimlerde eğiterek yetiştirmiş, irşad vazifesi için Ankara'da görevlendirmiştir.
Şeyh Hamid-i Veli, 1412 (h. 815)'de Darende'de hayatını kaybetmiştir. Kabri, kendi zamanında halvethane olarak kullanılan, şimdiki Şeyh Hamid-i Veli Camii içerisinde olup, estetik yapılı cevizden oyma sanduka ile kaplıdır.
Şeyh Hamid-i Veli'nin Yusuf Hakiki ve Halil Taybi isminde iki oğlu bilinmektedir. Yusuf Hakiki Aksaray'da kalarak burada hayatını kaybetmiştir. Diğer oğlu Halil Taybi ise, hacdan döndükten sonra babası ile birlikte Darende'ye gelerek yerleşmiş ve burada yaşamını yitirmiştir. Kabri Şeyh Hamid-i Veli'nin yanındadır.
