35 yaşındaki başkent belediye başkanı, eski bir rapçi. Instagram'da sık sık koyu renkli blazer ceket ve güneş gözlükleriyle boy gösteriyor.
Bu hafta 19 kişinin hayatını kaybettiği yolsuzluk karşıtı protestolar, ülkenin 30 milyonluk nüfusunun yarısından fazlasını temsil eden ancak genellikle kendilerinden iki kat yaşlı başbakanlar tarafından yönetilen “Gen Z Nepal” grubu tarafından organize edildi.
Nepal'in eski Yüksek Mahkeme yargıcı ve anayasa uzmanı Balaram K.C., Shah'ın ülkenin gelecek adımlarını belirlemek üzere Başkan Ram Chandra Poudel ile görüşmeler yapacak Z kuşağı temsilcileri arasında yer alması gerektiğini söyledi.
Halk arasında "Balen" ismiyle tanınırlık kazanan 35 yaşındaki belediye başkanı, Nepal'in geleneksel parti sistemine karşı çıkarak bağımsız aday olarak 2022 seçimlerini kazandı ve siyasî dönüşümün sembolü haline geldi.
2020 yılında yayınlanan rap şarkıları arasında, yolsuzluk, sosyal adaletsizlik ve yönetişim başarısızlıklarını eleştirdiği "Fedakarlık” adlı şarkısı, YouTube'da 11 milyondan fazla izlenmeyle öne çıkıyor.
"Balen", 800 binden fazla kişi tarafından Instagram'a takip ediliyor.
Z kuşağı Balen'i seviyor
Gen Z Nepal grubu tarafından hazırlanan bir politika taslağı, Shah'ı, kanun ve düzeni yeniden tesis etmek ve Nepal'i yaklaşık 18 ay içinde seçimlere yönlendirmek için önerilen Tarafsız Geçici Otorite Konseyi'nde gençlik ve protesto hareketlerinin potansiyel temsilcisi olarak adlandırıyor.
Belgeye göre Shah teknokratlar ve sivil toplum liderleriyle birlikte bu kurulda yer alacak.
Balen, dün protestoculara hitaben yaptığı konuşmada “Artık sizin nesliniz ülkeyi yönetmek zorunda! Hazırlıklı olun!” mesajı veren Shah, 2023 yılında Time dergisi tarafından En İyi 100 Yeni Lider arasında gösterilmişti.
Nepal'de neler oluyor?
Nepal'de sosyal medya yasağı sonrası başlayan gençlik ayaklanmasında can kaybı 30'a yükseldi. Göstericiler parlamento binası ateşe verdi, başbakan istifa etti. Gelin Nepal'de olup bitenlere yakından bakalım.
CAN KAYBI 25'E YÜKSELDİ
Nepal'de sosyal medya plarformlarına getirilen yasak sonrası başlayan gençlik protestolarında can kaybı 30'a yükseldi. 1033 kişi ise yaralandı.
Silahlı askerler protestocular tarafından ateşe verilen Nepal Parlamentosu'nu koruma altına aldı.
Başkent Katmandu'da ise süresiz sokağa çıkma yasağı nedeniyle sokaklar bomboş kaldı.
ORDU SOKAĞA İNDİ
“Önceliğimiz durumu normale döndürmek” diyen ordu sözcüsü Raja Ram Basnet, halkın can ve mal güvenliğini korumaya kararlı olduklarını vurguladı.
Can kayıplarının ardından Nepal Başbakanı Sharma Oli istifa etti.
Oli, yaptığı açıklamada, sorunun çözümünü kolaylaşturmnak ve siyasi olarak çözüme yardımcı olmak için istifa ettiğini söyledi.
PROTESTOLAR NASIL BAŞLADI?
İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin haberine göre Nepal, Güney Asya'da nüfusa oranla en yüksek sosyal medya kullanım oranına sahip ülkelerden biri.
Geçen hafta hükümet, WhatsApp, Instagram ve Facebook'un da aralarında bulunduğu 26 sosyal medya platformunu “kayıt zorunluluğunu yerine getirmedikleri” gerekçesiyle yasakladı.
Muhalifler, bu yasağın aslında yolsuzluk karşıtı hareketi susturma girişimi olduğunu savundu. Tepkilerin büyümesi üzerine yasa pazartesi gecesi geri çekildi.
ÜLKE GENELİNDE SON DURUM NE?
Başkent Katmandu ve diğer şehirlerde binlerce kişi sokağa çıktı.
Polis yetkilieri protestoları bastırmada göz yaşartıcı gaz, tazyikli su, cop ve hatta gerçek mermi kullandı.
Yalnızca pazartesi günü 19 kişi öldü, yaklaşık 200 kişi yaralandı.
PARLAMENTO BİNASI ATEŞE VERİLDİ
Salı günü ise öfke daha da büyüdü. Katmandu'daki parlamento binası, Nepali Kongre Partisi genel merkezi ve eski Başbakan Sher Bahadur Deuba'nın evi ateşe verildi.
Bazı bakan ve siyasetçilerin evlerine de saldırılar düzenlendi. Olaylarda üç kişi daha hayatını kaybetti, ölü sayısı 22'ye çıktı.
Hastanelerde yaralılar için yoğunluk yaşanıyor. Doktorlar, gerçek mermi ve plastik mermi yaralarını tedavi ettiklerini açıkladı. Polis de çok sayıda güvenlik görevlisinin yaralandığını duyurdu.
ŞİMDİ ÜLKEYİ KİM YÖNETİYOR?
Nepal Genelkurmay Başkanı General Ashok Raj Sigdel, protestocuları yağma, kundaklama ve şiddet olaylarıyla krizi fırsata çevirmekle suçladı.
Açıklamasında, gerekirse Nepal Ordusu'nun da “duruma el koymaya hazır olduğunu” vurguladı.
Protestoları herhangi bir grup üstlenmedi. Gösteriler, gençlerin sosyal medyada yaptığı çağrılarla planlanıyor.
Katmandu Belediye Başkanı Balen Shah, protestolara destek veren tek seçilmiş siyasetçi olarak öne çıkıyor, sosyal medyadan itidal çağrıları yapıyor.
KİMLER PROTESTO EDİYOR?
Gösterilerin öncüsü, kendilerini “Z Kuşağı” olarak tanımlayan gençler.
Üniversite öğrencileri, lise öğrencileri, hatta küçük yaşta çocuklar bile ellerinde kitaplarıyla yürüyüşlere katılıyor.
TALEPLERİ NELER?
Protestocular iki temel talep dile getiriyor: Sosyal medya yasağının tamamen kaldırılması ve ülkedeki yolsuzluğa son verilmesi.
Bu taleplerden ilki gerçekleşti ve sosyal medya yasağı pazartesi gecesi geri çekildi.
"NEPOKIDS" SLOGANI VE ÖNEMİ
Gösterilerin simgelerinden biri de #NepoBaby ve #NepoKids sloganları oldu.
Bu etiketler, politikacıların çocuklarının lüks yaşamlarını gösteren videoların yayılmasıyla popülerleşti.
Protestocular, bu kişilerin liyakatsiz biçimde refah içinde yaşadığını, bunun da yolsuzluğun ve adaletsizliğin kanıtı olduğunu savunuyor.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Başbakanın istifasına rağmen ülkenin başına kimin geçeceği belli değil. Bazı siyasetçilerin güvenlik güçlerinin koruması altına girdiği bildiriliyor.
Katmandu'da sokağa çıkma yasağına rağmen gençler protestoları sürdürüyor.
Analistler, hükümetin kayda değer adımlar atmaması halinde gösterilerin büyüyebileceği ve sivil toplumun da daha geniş çaplı katılım sağlayabileceği uyarısında bulunuyor.
NTV, T24
Yorum Yap