İran daha önce boğazı kapatma tehdidinde bulunmuş ancak bu adımını hiçbir zaman gerçekleştirmemişti. Bu durum, ticareti kısıtlayacak ve küresel petrol fiyatlarını etkileyecekti.
İran televizyonu, İran'ın en üst düzey güvenlik kurumunun Hürmüz Boğazı'nın kapatılıp kapatılmayacağına ilişkin nihai kararı vermesi gerektiğini söyledi.
Boğaz hakkında detaylar:
Hürmüz Boğazı nedir?
Umman ile İran arasında yer alan Boğaz, kuzeyindeki Umman Körfezi'ni, güneyindeki Umman Körfezi'ne ve ötesindeki Arap Denizi'ne bağlıyor.
En dar noktasında genişliği 21 mil (33 km), nakliye yolu ise her iki yönde sadece 2 mil (3 km) genişliğindedir.
Önemi nedir?
Dünya toplam petrol tüketiminin yaklaşık beşte biri bu boğazdan geçiyor.
Analitik firması Vortexa'nın verilerine göre, 2022'nin başından geçen aya kadar günlük olarak boğazdan 17,8 milyon ila 20,8 milyon varil ham petrol, kondensat ve yakıt geçirildi.
OPEC üyeleri Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Irak ham petrolünün çoğunu bu boğaz üzerinden, çoğunlukla Asya'ya ihraç ediyor.
BAE ve Suudi Arabistan boğazı atlatmak için başka yollar bulmaya çalıştı. ABD Enerji Bilgi İdaresi geçen yıl Haziran ayında, mevcut BAE ve Suudi boru hatlarından kullanılmayan günlük yaklaşık 2,6 milyon varil (bpd) kapasitenin Hürmüz'ü atlatmak için kullanılabileceğini söyledi.
Dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçılarından Katar, ürettiği LNG'nin neredeyse tamamını bu boğazdan geçirerek gönderiyor.
Bahreyn'de konuşlu ABD Beşinci Filosu, bölgedeki ticari nakliyeyi korumakla görevli.
Hürmüz'deki gerilimlerin tarihi
1973 yılında Suudi Arabistan önderliğindeki Arap üreticiler, Mısır'la savaşta İsrail'i destekleyen Batılı ülkelere petrol ambargosu uyguladı.
O dönemde Arap ülkelerinin ürettiği ham petrolün başlıca alıcısı Batılı ülkeler iken, günümüzde OPEC ham petrolünün başlıca alıcısı Asya'dır.
ABD, son yirmi yılda petrol sıvıları üretimini iki katından fazla artırdı ve dünyanın en büyük petrol ithalatçısından en büyük ihracatçılarından birine dönüştü.
1980-1988 İran-Irak Savaşı sırasında, iki taraf Tanker Savaşı adı altında birbirlerinin ihracatını engellemeye çalıştı.
Temmuz 1988'de bir ABD savaş gemisi, İran'a ait bir yolcu uçağını düşürdü ve uçaktaki 290 kişi öldü. Washington bunun bir kaza olduğunu, Tahran'ın ise kasıtlı bir saldırı olduğunu söyledi.
Ocak 2012'de İran, ABD ve Avrupa'nın yaptırımlarına misilleme olarak boğazı abluka altına almakla tehdit etti.
Mayıs 2019'da, Hürmüz Boğazı'nın dışında, BAE kıyılarında iki Suudi petrol tankeri de dahil olmak üzere dört gemiye saldırı düzenlendi.
Üç gemi, ikisi 2023'te ve biri 2024'te, İran tarafından Hürmüz Boğazı'nın yakınında veya içinde ele geçirildi. Bazı ele geçirmeleri, ABD'nin İran'la ilgili tankerlere el koyması izledi.
TRT World, AA