İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Devlet Başkanları Olağanüstü Toplantısı videokonferans yöntemiyle "Kovid-19 Küresel Salgını ile Mücadelede Dayanışma ve İşbirliği" temasıyla düzenlendi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in öncülük ve başkanlık ettiği zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kassym-Jomart Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Türk Konseyi Genel Sekreteri Sayın Bağdat Amreyev katıldı.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus da toplantıda yer aldı.
Zirvenin ardından açıklanan nihai bildiride, Türk Konseyi Devlet Başkanlarının Kovid-19 pandemisinin oluşturduğu ciddi küresel tehdide ilişkin kaygılarına değinilerek, pandeminin üye ülkeler ve halkları üzerinde artan çok yönlü etkilerinin ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin uygulanması dahil, sonuçlarının bertaraf edilmesi ihtiyacının idrakinde olarak, pandemiye karşı mücadelede ayrım gözetmeksizin ikili ve çok taraflı işbirliğinin gerekliliği vurgulandı.
Pandemiyle mücadelede BM'nin önemli rolüne dikkat çekilen bildiride, BM Genel Kurulu'nda 2 Nisan 2020 tarihinde Türk Konseyi ülkeleri de dahil BM üyesi ülkelerin çoğunluğunun ortak sunucu oldukları "2019 Koronavirüs Hastalığı ile Mücadelede Küresel Dayanışma" başlıklı tasarının kabul edilmesi memnuniyetle karşılandı.
Dünya Sağlık Örgütü'nün ve diğer ilgili uluslararası örgütlerin pandemiyle mücadele için talep ve tavsiyelerinin yerine getirilmesine olan taahhütlerinin kaydedildiği bildiride, "Uluslararası toplumun pandeminin daha da yayılmasını önlemeye yönelik çabalarına katkıda bulunmak üzere, birçok ülkenin Dünya Sağlık Örgütü'ne yaptıkları gönüllü mali katkılardan memnuniyet duyuldu." denildi.
Türk dili konuşan ülkeler arasında dayanışmayı daha da güçlendirecek muhkem irade temelinde, pandemiyle mücadelede ve sonuçlarını bertaraf etmede Türk Konseyi çerçevesinde işbirliğini genişletme ve uygulama kararlılığının vurgulandığı bildiride, uluslararası ilişkilerde uluslararası hukukun genel kabul görmüş ilkeleri olan egemenlik, toprak bütünlüğü, uluslararası tanınmış sınırların değişmezliği ilkelerinin takip edileceğine olan taahhütlerin tekrarlandığı aktarıldı.
Pandemiyle mücadelede, Türk Konseyi çerçevesinde işbirliğini genişletmede kararlı olunduğu ve uluslararası toplumla işbirliği için hazır bulunulduğu anlatılan bildiride, tüm ülkelere pandeminin yayılmasının önlenmesi ve ortadan kaldırılmasını teminen acil önlemler alınmasında küresel dayanışma ve genişletilmiş işbirliği çağrısında bulunulduğu ifade edildi.
Bildiride, bu küresel felakete karşı mücadelede, tüm ülkelerin, ortak yarar için dayanışma sergileyeceğine, tecrübe paylaşımını teşvik edeceğine, bilimsel, yenilikçi, teknolojik ve tıbbi potansiyellerini tümüyle seferber ederek gayretlerini birleştireceğine güçlü şekilde inanıldığı kaydedildi.
Milyonlarca insanın hayatının, ayrıca gelecek nesillerin sosyal, ekonomik, moral ve psikolojik durumlarının kurtarılmasının, tüm ülkelerin samimi ve şeffaf bir küresel dayanışma ve ortak eylemler sergilemesini gerektirdiği vurgulanan bildiride, pandeminin küresel olarak vahim sonuçlarıyla başa çıkmaya yönelik BM çerçevesindeki çaba ve mekanizmaları destekledikleri ifade edildi.
Bildiride, hijyenik-epidemiyolojik hizmetler ve tıp bilimi dahil, tıp alanındaki konuları, Kazakistan Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev'in 2019'da Bakü Zirvesinde ilan ettiği "Türk Geleceği-2040" başlıklı girişimde yansıtmanın önemi kaydedildi.
Bildiride, pandemiyle ilgili sorunlarda en iyi uygulamaları paylaşmak ve önemli konularda birbirlerine yardımcı olmak amacıyla, üye ülkelerin Sağlık Bakanlıkları arasında yakın etkileşim dahil olmak üzere, ulusal kriz merkezleri arasında işbirliği ve eşgüdüm mekanizması tesis etmek konusunda mutabık kalındığı kaydedildi.
Pandemiyle mücadelede en ön saflarda bulunan tıp doktorları ve diğer sağlık çalışanlarının fedakar çabalarının yüksek takdirle karşılandığı belirtilen bildiride, tecrübe, epidemiyolojik ve klinik verileri paylaşmanın ve tedavi yöntemleri ile aşı geliştirme alanında çabaları birleştirmenin önemi vurgulandı.
Bildiride, pandemiyle mücadelenin etkinliğinin artırılmasında, bu yöndeki uluslararası çabaların eşgüdümünün sağlanmasında ve güçlendirilmesinde Dünya Sağlık Örgütü'nün rolünün desteklendiği kaydedildi.
Bildiride üye ülkelerce ulusal düzeyde alınan, sosyo-ekonomik alandakiler dahil, tutarlı ve kararlı tedbirlerin takdirle karşılandığı ve bu alanda tecrübe paylaşımı yapılmasının gerekliliği ile üye ülkeler arasındaki ticaretin, ekonomik ilişkilerin ve ulaştırmanın sürdürülebilirliğinin sağlanması için, yük araçlarının sınırlardan geçişinin kolaylaştırılması ve çıkacak sorunlarda bilgi paylaşımının önemi teyit edildi.
Bildiride üye ülkelerin ekonomileri üzerinde pandeminin olumsuz etkilerini gidermek amacıyla uyumlu ve eşgüdümlü gayretlere olan ihtiyacın not edildiği anlatılarak, dijital teknolojilerin kamusal ve sosyal hayatın devamı için artan önemini ve bu alanda daha geniş işbirliği yapılması gerekliliğini teslim ettikleri, pandemiden kaynaklanan seyahat kısıtlamalarından dolayı sınırı geçemeyen ve üye ülkelerin topraklarında kalan vatandaşlarına, yaptırım uygulanmadan vize kolaylığı dahil, destek ve yardım sağlanmasının önemi aktarıldı.
Bildiride, küresel pandemiye karşı mücadelede toplumsal farkındalığın artırılmasında ve yanlış bilgilerin yayılmasının önlenmesinde medyanın önemli rolünün ve sorumluluğunun önemine vurgu yapıldı.
Bildiride, pandemi ve sonuçlarıyla mücadelede, topyekün hükümetin ve halkın aktif katılımının ve işbirliğinin önemi dile getirilerek, pandeminin yol açtığı daha önce görülmemiş boyuttaki bu krizin, küresel işbirliği ve dayanışma ile başarılı şekilde tersine çevrilebileceğine inancı ifade edildi.
Öte yandan, devlet başkanları, Türk Konseyi Olağanüstü Zirvesi'nin başarıyla düzenlenmesinden dolayı Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev'e teşekkürlerini sundu.
Türk Konseyi Genel Sekreteri de bildiride kayıtlı ortak eylem ve çabaların eşgüdümünü sağlamakla görevlendirildi.
Bildiri Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Türkçe ve Özbek dillerinde kabul edildi.
