Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi ve kurucusu olduğu Nida Tunus Partisiyle, ideolojik rakibi Nahda Hareketi arasında 2015 yılında sağlanan uzlaşı geçen eylül ayında sonlandı. Sibsi, Başbakan Şahid'in görevde kalması konusunda fikir ayrılığı yaşadığı Nahda Hareketi ile uzlaşının sona erdiğini açıkladı.
Nida Tunus, kendisinden gelen Başbakan Şahid'i görevden uzaklaştırmak için çalışmaya başladı. Fakat, parlamentonun en büyük partisi Nahda Hareketi'nin 68 milletvekiliyle Şahid'in görevde kalması yönündeki tavrıyla, başbakan koltuğunu korumayı başardı.
Başbakan Şahid'i görevden uzaklaştırmaya muktedir olamayan Nida Tunus yönetiminde bu sefer ibre tersine döndü. Yerel basında, başbakanın oluşumu şeklinde tanınan yeni bir parlamento grubu destek kazanmaya başladı. Nida Tunus'tan onlarca vekil istifa ederek Başbakan Şahid'e yakınlığıyla bilinen Ulusal Koalisyon'a katıldı.
Cumhurbaşkanı Sibsi'nin kurucusu olduğu ve oğlu Hafız Kaid es-Sibsi'nin yönettiği Nida Tunus, bu gelişmelerle mecliste üçüncü sıraya geriledi. Nida Tunus'un geldiği bu durumla, partinin mevcut yönetimi ve bunun tepesinde de Cumhurbaşkanı'nın oğlu Hafız Kaid es-Sibsi eleştirilerin hedefi oldu.
-Başbakana yöneltilen cumhurbaşkanına darbe suçlaması
Tunus'ta neredeyse bir yılı aşkındır tartışılan kabine değişikliği, siyasette tüm dengelerin altüst olmasından sonra gerçekleşti.
Başbakan Şahid geçen ay hükümet revizyonunu açıklarken, Cumhurbaşkanlığından kabine değişikliğinin "aceleci olduğu ve cumhurbaşkanının revizyona sıcak bakmadığı" açıklaması geldi.
Sibsi, ertesi gün kameraların karşısına geçerek, "Benimle Başbakan arasında bir husumet bulunmuyor. Bizler aynı seviyede değiliz. Ben devletin başındayım ve makamıma saygı duyulması gerekir." diye konuştu. Bunun yanı sıra, Sibsi, Nahda Hareketi'nin yeni hükümeti desteklediğini ve "ülkedeki durumu kontrol ettiği" eleştirisinde bulundu.
Öte yandan, Nida Tunus Genel Sekreteri Selim Riyahi, Başbakan Şahid'in cumhurbaşkanına darbe hazırlığında olduğu suçlamasıyla askeri mahkemeye başvuruda bulundu. Riyahi, bir röportajında da Nahda Hareketi'nin de örtülü biçimde Yusuf Şahid'in darbe girişimine destek olduğunu ileri sürdü.
-"Nahda Hareketi beni tehdit etti"
Cumhurbaşkanı Sibsi, başbakanın yanı sıra eski koalisyon ortağı Nahda Hareketi'ne karşı ses tonunu son haftalarda giderek yükseltti.
Sibsi'nin, 2013 yılında suikasta kurban giden muhalif Demokrat Yurtseverler Partisi Genel Sekreteri Şükri Belid ve Muhammed Brahimi dosyalarını araştıran hukukçu grubunu ağırlamasıyla gerilimin fitili ateşlendi. Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, grubun cumhurbaşkanına sunduğu raporda, suikastlarda "Tunuslu bir siyasi partiye ait gizli örgütün parmağı olduğu" bilgisinin yer aldığı ifade edildi. Avukat grubu, daha önceden Nahda Hareketi'ni "suikastı gizli örgütü aracılığıyla işlemekle" suçlamıştı.
Nahda Hareketi, söz konusu görüşmenin ardından yazılı açıklamasında, "Cumhurbaşkanlığı makamı, şehit Belid ve Brahimi'nin kanının tacirleri tarafından asılsız iddialar için kullanılmamalı." karşılığını verdi.
Cumhurbaşkanı, bunun üzerine âdetinin dışında Milli Güvenlik Kurulu toplantısının açılışında konuşma yaparak, Nahda Hareketi'ne yüklendi. Nahda Hareketi'ni cumhurbaşkanlığı makamını tehdit etmekle suçlayan Sibsi, konuyu yargıya taşıyacağına işaret etti.
-"Cumhurbaşkanı iki ayrı cephe açtı"
Tunuslu Siyasi Analist Nasreddin bin Hadid, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi ve kurucusu olduğu Nida Tunus Partisi ile Nahda Hareketi'nin arasındaki kopuşun "Başbakan Yusuf Şahid'in yerel, bölgesel ve uluslararası alanda güç kazanarak denklemi değiştirmesiyle" ilişkili olduğu yorumunu yaptı.
Bin Hadid, Tunus'taki devrim sonrasındaki sistemde "koalisyonların zorunlu olduğunu ancak ortakların değiştiğine" değinerek, "Nahda'nın Başbakan Şahid'i, Cumhurbaşkanı Sibsi'ye tercih ettiğini" söyledi.
Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın arasındaki krizde Nahda Hareketi'nin gözlemci olarak kalmaya çalıştığını aktaran Bin Hadid, "Ancak cumhurbaşkanı buna izin vermedi. İkisini de düşman kabul etti ve ikisini de hedef tahtasına koydu. Başbakan Şahid'e darbe girişimiyle yapılan suçlama, Nahda Hareketi'ne 'gizli örgüt' suçlaması, Sibsi'nin bu yöndeki tavrını ortaya koyuyor." diye konuştu.
Bin Hadid, demokratik geçiş sürecinden geçen Tunus'ta değişkenlerle beraber, Cumhurbaşkanı Sibsi ve Başbakan Şahid'in arasındaki gerilimin "siyasetteki merkez çekimi oluşturacağı ve diğer tüm çatışmaları gölgeleyeceği" yorumunu yaptı.
Tunuslu analist, 2019 yılında parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanan Tunus'ta gerilimi "geçiş süreci açısından olumlu bulmadığını" sözlerine ekledi.
-"Cumhurbaşkanı, Nahda'ya gözdağı veriyor"
Tunuslu Sosyolog Hişam el-Haci de Nahda Hareketi'nin Başbakan Şahid'in gitmesi konusunda cumhurbaşkanıyla aynı fikirde olmamasının iki tarafın arasını açtığı değerlendirmesini yaptı.
Haci, Tunus'un iki ayrı zıt kutbunu temsil eden Baci Kaid es-Sibsi'nin Nida Tunus'u ve Raşid Gannuşi'nin Nahda Hareketi arasındaki mutabakatın Arap Baharı sonrasında Tunus'un geçiş döneminde kritik bir rol üstlendiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Sibsi'nin yakın zamanda Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı ve Nahda'ya yönelik ağır suçlamalarda bulunan avukat grubunu ağırlamasıyla eski müttefikine gözdağı vermeye çalıştığını anlatan Haci, "Cumhurbaşkanı Sibsi, adımlarıyla Nahda'ya kendisinin sahneden çekilmediğini, elinde Tunus'taki gündemin seyrini etkileyecek kartları olduğu mesajını veriyor." ifadelerini kullandı.
Tunus'un bölgesel konumu, Libya'nın komşusu olması nedeniyle terör saldırılarının hedefi olabileceği değerlendirmesinde bulunan Haci, "özellikle 2019 yılında seçimlere hazırlanırken artan gerilimde bazı odakların şiddet olaylarıyla süreci rayından çıkarmak isteyebileceği" değerlendirmesinde bulundu.
-Tunus'a diyalog getiren zıt kutbun ittifakı
Tunus Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ve dönemin Nida Tunus Partisi Genel Başkanı Baci Kaid es-Sibsi, Ağustos 2013'te Paris'te bir araya gelerek uzlaşı konusunda anlaşmıştı.
Muhafazakâr İslami tabanı temsil eden Nahda Hareketi ile "laik ve ulusalcı" kesimi temsil eden Nida Tunus Partisi'nin uzlaşısı, Tunus'un "Arap Baharı" sonrasındaki terör saldırıları ve dış müdahaleye açık çalkantılı döneminde birçok krizin siyaset ve diyalog yoluyla aşılmasını sağlamıştı.
Tunus'un iki zıt toplumsal tarafının birlikteliği, ideolojik rekabete rağmen ülke siyasetine görece istikrar getirmiş ve Başbakan Yusuf Şahid liderliğindeki ulusal uzlaşı hükümetinin omurgasını da bu iki parti oluşturmuştu.
Ancak taraflar arasında son dönemde yeniden çatlaklar oluştu.
Nida Tunus Partisi'nin kurucusu Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi, eylül ayında, Nahda Hareketi'nin talebiyle aralarındaki ittifakın sonlandığını ifade etti.
Ülkede 2019 sonunda yapılması planlanan kritik cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri öncesinde Tunus siyasetinde iki ayrı kutbu temsil eden taraflar arasında tansiyonun giderek daha da yükselmesi bekleniyor.
