ABD Başkanı Trump, “Yüzyılın Anlaşması” dediği 80 sayfa uzunluğundaki ‘sözde Orta Doğu Barış Planı'na tepki yağdı. BM, AP, Türkiye, İran ve Ürdün plana tepki gösterirken; İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise destek verdi. Türkiye plan için "Ölü doğmuştur" yorumunu yaparken, darbeci Mısır yönetimi ise taraflara diyalog çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreteri Guterres'ten:
İki devletli çözümden yanayız
Söz konusu plana BM'den de tepki geldi. BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres, ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı Orta Doğu barış planını eleştirdi.
Guterres'in barış planına BM kararları, uluslararası hukuk, ikili anlaşmalar, 1967 sınırları dahilinde ve iki devletli çözüm temelinde destek verdiğinin altı çizilerek, Filistinlileri ve İsraillileri sorunu çözmek için desteklemeye devam edeceği belirtildi. Açıklamada, ''BM'nin iki devletli çözüme yönelik pozisyonu, yıllardır Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarıyla tanımlanmıştır.'' ifadesi kullanıldı.
Avrupa Parlamentosu:
Harita taraflı bir planın parçası
Avrupa Parlamentosu'nda (AP) temsil edilen sağ muhafazakar partilerin ortak parlamento grubu olan Avrupa Halk Partisi Sözcüsü Michael Gahler, söz konusu planın Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve Birleşmiş Miletler'in (BM) politikalarıyla uyuşmadığını söyledi.
Gahler, Kudüs'ün İsrail'in başkenti olarak tanınmasının, ABD Büyükelçiliği'nin Tel Aviv'den Kudüs'e taşınmasının, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim yerlerine destek verilmesinin ve Ürdün Vadisi'nin kontrolünün gelecekte İsrail'e verilmesini öngören Trump'ın önerisini "tamamen taraflı bir planın parçası" olarak değerlendirdi.
Boris Johnson'dan plana destek
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise Trump'ın planına destek veren bir açıklama yaptı. Johnson'ın sözcüsü İngiliz başbakanın Trump ile yaptığı görüşmede planı geleceğe olumlu etkileri olacak bir adım olarak değerlendirdiğini iletti. İkili, Trump'ın planını açıklamasından kısa bir süre önce görüşmüştü.
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise, "Bu açıkçası vakit ve çaba isteyen ciddi bir plan. İsrail ve Filistinlilere bu planları samimi ve adil bir gözle değerlendirmeleri ve müzakerelere dönüş yolunda ilk adımı atmanın yolunu aramaları çağrısını yapıyoruz” dedi.
Demokrat Senatör Leahy: Tam bir komedi
ABD'li Demokrat Senatör Patrick Leahy ise, "Yıllarca boş vaatlerde bulunurken bir yandan da ABD'nin tarafsız politikasını bir tarafın çıkarı için yok ettikten sonra diğer tarafın reddeceğini bildiğin bir şeye anlaşma demek tam bir komedi. Bu birlikte yaşama umudunu de azaltan, ülkemizin zar zor kazandığı Orta Doğu'da istikrar politikasını da zedeleyen bir plan” yorumunda bulundu.
İran'dan sert yanıt: ABD ile siyonist rejim arasında bir anlaşma
Tahran yönetimi de Trump'ın barış planına ilişkin sert eleştirilerde bulundu. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin danışmanı Hüsameddin Aşina, ABD'nin İsrail-Filistin meselesine ilişkin açıkladığı barış planının "dayatma ve yaptırım planı" olduğunu belirterek, Trump'ın önerisini, "ABD ve siyonist rejim arasında bir anlaşma" olarak niteledi.
ABD'nin bu adımla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin kararlarını tek taraflı ihlal ettiğini vurgulayan Aşina, "(Filistin'de) yeni bir intifada (başkaldırı) bekliyoruz." ifadesini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Zarif: Barış planı bir kabus
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de, sosyal medya hesabından Trump'ın önerisini "sözde barış planı" olarak ifade ederek bölge ve dünya için "bir kabus" değerlendirmesini yaptı.
Zarif, planın batmakta olan emlak piyasasını ayağa kaldıracak bir rüya projesi olduğunu belirterek, "Umarım, bu plan şu anda yanlış ağacın altında havlayan tüm Müslümanlar için de bir uyanış olur." dedi.
Ürdün: Doğu Kudüs Filistin'in başkenti olmalı
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi de ABD‘nin Orta Doğu Planı ile Filistin bölgelerini ilhak ederek Yahudi yerleşim yerlerini genişletme girişimlerine karşı uyarıda bulundu.
Safedi, bölgede kalıcı barışın yolunun ancak Filistin halkının haklarını tanıyan iki devletli bir çözümden geçtiğini belirterek Doğu Kudüs'ün Filistin devletinin başkenti olması gerektiğini belirtti.
Lübnan Hizbullahı: Sosyal gerilim meydana getirecek
Lübnanlı Hizbullah grubu yaptığı açıklamada, ”Bu anlaşmadaki yerleşim planının yarattığı en büyük tehlike Filistin halkının kendi topraklarına dönebilme haklarını elinden alması. Sosyal gerilim yaratacak bu adım düşmanın (İsrail) yayılmacı emellerine hizmet edecektir" denildi.
BAE'den destek
Birleşik Arap Emirlikleri Washington Büyükelçisi Yusuf el Uteybe ise, "Uluslararası toplumun da desteğiyle, Filistinlilerle İsraillilerin kalıcı bir barışı sağlayıp samimi bir şekilde bir arada yaşayabileceklerine inanıyoruz" dedi.
