Kadın soyadı kullanımında zorlanamayacak

DURMUŞ KOÇAK - Ankara 7. Aile Mahkemesi, evlendiği Amerikalı eşinin soyadı nüfus cüzdanına rızası dışında yazılan kadının açtığı davada, "eşlerin rızaları dışında evlilik soyadını kullanmaya zorlanamayacağına" ilişkin karar verdi.

Mahkemenin gerekçeli kararında, Özsel Beleli ile ABD uyruklu Daniel Joshua Honig'in 16 Haziran 2012'de Amerika'da evlendikleri, çiftin halen Amerika'da yaşadığı ve ikamet ettiği belirtildi.

Evliliğin genel hükümlerinde ABD kanunlarının uygulandığı, bu nedenle Beleli'nin sadece kendi kızlık soyadını kullanma hakkı bulunduğu ve kızlık soyadını kullanmak istediği anlatılan kararda, Beleli'nin Türkiye dışında kızlık soyadını kullanmasına rağmen, Türkiye Nüfus Kütüğüne, Türk Medeni Kanunu uyarınca eşinin soyadının da eklendiği ve rızası dışında eşinin soyadını kullanmak zorunda bırakıldığı kaydedildi.

Beleli'nin soyadının düzeltilmesini için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve TBMM'ye yaptığı başvurunun sonuçsuz kaldığı ifade edilen kararda, uluslararası sözleşmeler, AİHM kararları, milletlerarası hukuk, Washington​ Yasaları, Anayasa Mahkemesinin kararları, ABD ile ilgili kanunlar ve Anayasa Mahkemesinin 90. maddesine göre Beleli'nin kızlık soyadını kullanmayı seçmesine rağmen, eşinin soyadının nüfus kaydından kaldırılması için dava açtığı anlatıldı.

Deliller ile dosyanın değerlendirildiği bildirilen kararda, Beleli'nin halen yaşadığı Washington DC'de eyalet yasalarına göre evlendiği ve kızlık soyadını kullanmasının oradaki yasalara göre mümkün olduğu vurgulandı.

Evlendiği kişinin de evlilik soyadını kullanması yönünde talebinin bulunmadığı, tüm işlemlerinin evlenmeden önceki soyadı ile gerçekleştirdiği bildirilen kararda şunlar kaydedildi:

"Davacının mesleki ve sosyal yaşamında tanınabilirliği de dikkate alınarak evlenmeden evvelki soyadını kullanmakta hukuki yararı olduğu, bunun yanında Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin tanıdığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi hükümleri ve buna bağlı protokol ve tavsiye kararları da göz önüne alınarak eşlerin rızaları hilafına davacının resen evlilik soyadını kullanmasına zorlanamayacağı nedeniyle davanın kabulü ile 'Honig' soyadının iptal edilerek evlenmeden evvelki 'Beleli' soyadını kullanmasına karar vermek gerekmiştir."