"9. Uluslararası Elektronik Haberleşme Düzenleyiciler Konferansı'nın "İşletmeciler Oturumu"nda "Yeni Teknolojiler ve Yenilikçiliğin Düzenlemelere Etkisi" konusu tartışıldı.
Moderatörlüğünü Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Kurul Üyesi Galip Zerey'in yaptığı oturumda konuşan Süreyya Ciliv, insanlar için büyük etkisi olan değişimleri yapmanın biraz zaman aldığını ve her zaman bir takım çalışması gerektirdiğini dile getirdi.
Ciliv, dünyada geliri en yüksek olan ülkelerin bilgiyi en iyi kullananlar olduğunu ifade ederek, "Bilgiyi topluma yerleştirmiş, insanların bilgiyi çok iyi kullandıkları ve teknolojiye hakim oldukları toplumlar olunca, o ülke insanları kazanıyor. O yüzden bu değişim, bilhassa gelişen ülkeler için çok önemli" değerlendirmesini yaptı.
Türkiye'nin mobil iletişimde 2011, 2012 ve 2013 yıllarında nüfusu kapsamında dünyada 1. olduğunu aktaran Ciliv, şunları kaydetti:
"Mobil internet hızında gerçekten diğer ülkelerin çok önündeydik. Fiberde evlere 1000 megabit fiber hızı götürebilen 7 ülkeden biriyiz, tarihte de 4'üncü ülkeyiz. İşin kritik noktası, dünya ekonomik krize girdiği yıllarda, 2008-2010 yılları arasında, Türkiye'deki iletişim firmaları olarak 3G lisansını alıp, frene basmak yerine gaza bastık. Yatırımlarımızı ikiye, üçe katladık. O yüzden Türkiye'yi iletişim alt yapısında ileri seviyeye götürdük. Fakat geçmişteki başarı, gelecekteki başarıyı garanti etmiyor. İyi durumdayız, başarılı olmayı beceriyoruz ama önümüzde de bence çok zor dönemler var."
Ciliv, regülasyon, ekonomi sorumluları ve şirketlerin beraber çalışarak pazarı büyütme yolunu bulmaları gerektiğini belirterek, "Pazar büyümezse yatırımın artarak gelmesini beklemek doğru olmaz. Özet olarak iyi durumdayız ama geleceği şekillendirmemiz bizim elimizde. Beraber çalışmalıyız. Adil rekabeti, inovasyonu, yatırımı ve düzgün hizmetin sürekliliğini destekleyecek ortamı hep beraber yaratmalıyız" şeklinde konuştu.
- "Türkiye'nin daha büyük atılımlara sahne olacağını düşünüyoruz"
TTNET Genel Müdürü Abdullah Orkun Kaya, Türkiye'deki abone sayısı ve data kullanımı sayısında yaşanan artışa işaret ederek, TTNET şebekesinde 2-3 yıl önce 19 GB olan aylık ortalama kullanımının bugün 38 GB düzeyine ulaştığını söyledi.
Kaya, dijital dünya değiştikçe oyunun kuralının da değiştiğini artık küresel teknoloji şirketleriyle de rekabetin söz konusu olduğunu anlattı. Bu şirketlerle rekabette vergi gibi bir takım alanlarda aynı koşullarda olunmadığını vurgulayan Kaya, "Farklı teknolojiler, yeni servisler sadece pazara, servislere yansımıyor, regülasyon tarafında da bir karşılık bulması gerekiyor. Öncelikler yeni teknolojiler ve servisler, yeni düzenlemeler için de ihtiyaç oluşturuyor" görüşünü paylaştı.
Kaya, regülasyonun teknolojideki gelişmeleri ve inovasyonu nasıl etkilediğine de değinerek, şu ifadeleri kullandı:
"Pazarda 16 milyar dolarlık ciroda takıldık diyoruz. Bu yeni servislerle ancak bu rakamlar yukarı çıkacak. Ben, yeni servisler konusunda, bazı spesifik konularda regülasyonun biraz daha diğer pazarların gerisinde olması gerektiğini düşünüyorum. Diğer pazarlardaki bazı regülasyonların biraz rötarla ülkemize getirilmesinin pazarımızın gelişimi açısından daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Sektördeki büyüme açısından bugüne kadar çok önemli gelişmeler kaydedildi. Gelecek yıllar için Türkiye'nin mutlaka daha büyük atılımlara sahne olacağını düşünüyoruz."
- "Geldiğimiz nokta çok fazla yatırım gerektiriyor"
Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Gökhan Öğüt, işletmeciler olarak çok yakın görüşlere sahip olduklarını vurgulayarak, geniş bandı "ekonominin arkasındaki en büyük itici güçlerden biri" şeklinde niteledi.
Geniş banttaki yüzde 10'luk yükselişin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'daki (GSYH) 1,2'lik artışa denk geldiğini aktaran Öğüt, Türkiye'nin geniş bant altyapısında iyi bir noktada olduğunun altını çizdi. Öğüt, 31 Aralık 2013 rakamlarına göre, Türkiye'de 35 milyon bireyin geniş bant erişimi olduğunu belirterek, bunun 2008 yılına göre yaklaşık 6 kat artışa denk geldiğini dile getirdi.
Vodafone Türkiye'nin, bugüne kadar 12 milyardan fazla yatırımla ülkeye katkıda bulunmaktan gurur duyduğunu ifade eden Öğüt, "Ancak geldiğimiz nokta bence yeterli değil. Türkiye'de 70 milyon cep telefonundan sadece 24 milyonunda mobil geniş bant erişimi var. Biz Türkiye'deki her bireyin, geniş bant aracılığıyla internet erişiminin mobil telefonları vasıtasıyla olabileceğine inanıyoruz. Onun için üçte birlik noktadan memnun değiliz" değerlendirmesinde bulundu.
Öğüt, rekabetin önünün açılmasının önemine işaret ederek, "Yatırım yapma yetkinliğine sahip şirketlerin yatırım yapma istekliliğinin önünün açılması gerekiyor ki, burada regülasyon olarak hem Bakanlığımıza hem de BTK'ya çok büyük bir görev düşüyor. Sadece rekabet değil, teşvik edilmesi gereken konulardan bir tanesi de paylaşım. Çünkü geldiğimiz nokta çok fazla yatırım gerektiriyor" yorumunu yaptı.
- "Global oyuncu olmadığımız müddetçe gelişme şansına sahip değiliz"
PTT Genel Müdürü Osman Tural, düzenlemelerin daima inovasyonlardan sonra geldiğini ve inovasyonları mümkün kılmak zorunda olduğunu ifade etti.
İnovasyonun zorunluluğuna işaret eden Tural, "İnovasyon ve teknolojik gelişmelerin ortaya çıkmasının yolu, bunlara imkan sağlayacak, bunları mümkün kılacak çalışmalardır. İnovasyon ve yaratıcılık da ancak Ar-Ge faaliyetleriyle mümkündür" dedi. Tural, yenilik ve inovasyonun belli hizmetleri yapmalarına imkan sağladığını, daha sonra ise bunlarla ilgili düzenleme yapma zorunluluğunun ortaya çıktığını anlatarak, şunları söyledi:
"Düzenlemelerin hepsini biz teknoloji ve inovasyonu ortaya koyduktan sonra yapıyoruz. Teknoloji ve inovasyonu destekleyici, bunlara imkan sağlayacak ve mümkün kılacak düzenlemelerin, düzenleyici otoriteler tarafından önceden planlanarak, önceden düzenlenerek, bunlara imkan sağlanacak mekanizmaların üretilmesi lazım. Global oyuncu olmadığımız müddetçe, ülkeler olarak gelişme şansına sahip değiliz. Dolayısıyla düzenlemelerin bizi yalnızca ülke sınırları içerisinde değil ülkeler arası seviyede global oyuncu yapacak şekilde desteklemesi lazım."
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak, telekomünikasyon-işletmecilik sektörü cirosunun şu anda 16 milyar dolar olduğunu ve 2023'te bunun 32 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini vurguladı. Arıak, mevcut büyüme hızıyla hedefe ulaşmanın mümkün olmadığını savundu.
Oturumun ardından konferansın kapanış konuşması ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu 2. Başkanı Musa Şahin tarafından yapıldı.
