Nami, Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD) yönetici ve üyeleriyle bir araya gelerek değerlendirmelerde bulundu, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Adadaki müzakere sürecinde liderler tarafından açıklanan ortak metne yönelik önemli çaba sarfedildiğini ve metnin içinde bazı yeni uzlaşılar olduğuna değinen Nami, Kıbrıs'ın içinde ve dışında gelişen olaylara bakıldığında kapsamlı çözümün aslında mümkün olduğunu ifade etti.
"Sürecin başarıya ulaşabilmesi için dışsal ve içsel faktörlerin uygun olduğunu tespit etmek yetmez. Bu faktörleri kullanmak için de önemli bir çaba sarfetmemiz gerekir" diyen Nami, Türk tarafı olarak üzerlerine düşeni yaptıklarını ancak Rum tarafının, liderlerin daha sık görüşmesi talebini reddetmesi, yakınlaşma kağıtlarını somut bir şekilde masada kullanmaktan kaçınmasının, kendilerini sürecin hızlı bir şekilde gelişmesi konusunda endişeye sevkeden unsurlar olduğunu dile getirdi.
- "Süreci borsayı takip eder gibi değil, uzun vadeli değerlendirmek lazım"
Kısa vadede somut ilerlemelerin kaydedileceği bir döneme gireceklerini umut ettiklerini ancak bu sürecin düşünüldüğünden çok daha yavaş olduğunu ifade eden Nami, bunun yanı sıra Türk tarafı olarak Avrupa Birliği (AB) ile ilişkileri ilerletmek konusunda da büyük çaba sarfettiklerini belirtti.
AB'li yetkililerin konuya ilişkin olumlu açıklamalarını aktaran Nami, kapsamlı çözümle birlikte AB yasalarının adanın kuzeyinde de uygulamaya konulması gerekeceğinden bu açıklamaları memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
AB'ye Kıbrıslı Türklerin uyumuyla ilgili bazı sorunların da yaşandığını dile getiren Özdil Nami, çözüme yönelik olarak Türkiye ile işbirliği protokolünün imzalandığını ve bu çerçevede Türkiye'nin bilgi birikiminden yararlanılacağını ve gelecek dönemde bu işbirliğinin daha da artacağını vurguladı.
Müzakere sürecine ilişkin olumsuz haberlerin geldiği günler de yaşanacağına dikkati çeken Nami, bu süreci "borsayı takip eder" gibi değil, daha uzun vadeli bir bakış açısıyla değerlendirmek gerektiğinin altını çizdi.
Sürece ilişkin genel eğilimin olumlu yönde olduğunu belirten Nami, ortak açıklamaya adanın her iki tarafındaki iş camiası, sendikalar ve hatta dini liderlerin güçlü destek vermiş olmalarının, Kıbrıslı Türklerin kapsamlı çözüme geçmişten daha hazır olduklarını gösterdiğine işaret etti.
Adayı çevreleyen doğalgaz konusunun önemine işaret eden KKTC Dışişleri Bakanı Nami, ABD ziyaretinde de bu konunun sıkça ABD'liler tarafından gündeme getirildiğini; İsrail, Kıbrıs, Türkiye, AB hattını bu kaynağın birleştirebileceği ve bunun herkesin çıkarına olacağının sürekli tartışılan bir konu olduğunu belirtti.
- "Rum tarafına önemli ilerlemeler için çağrıda bulunuyoruz"
Gündeme ilişkin soruları da cevaplayan Nami, bir soru üzerine artık adanın kuzey ve güneyinde yıllarca değil, aylarca sürerek bitirilecek bir zaman zarfından bahsedildiğini belirtti. Özdil Nami, şöyle devam etti:
"Rum tarafı çeşitli nedenlerle bunu 18 ay diye ifade edebilir. Biz ise gereken zeminin olduğundan söz edebiliriz. Elbette her türlü seçim takvimi müzakere sürecini etkiler. Biz Rum tarafına seçime girilmeden önemli ilerlemeler olması için bize yardımcı olmaları çağrılarında bulunuyoruz. Türk tarafında ortak akıl oluşmuştur. Bu, kapsamlı çözüm yönünde çok önemli bir fırsattır. Zamana oynamak önemli riskleri de kabul etmek anlamına gelir. 18 ay sonra nasıl bir Kıbrıs sorununu çevreleyen faktörler olacağını şimdiden kestiremeyiz. Öngöremediğimiz krizler çıkabilir. Onun için bunun yerine derhal çözüme ulaşılması için çok daha yoğun bir tempoya Rum tarafının girmeyi kabul etmesi lazım. Müzakerecilerin haftada bir, liderlerin ayda bir görüşmesi yetersizdir. Bu tempoyu artırmamız lazım ancak artırdığımız halde sonuca ulaşamıyorsak elbette süreç devam edecektir."
- "Şu andaki tek plan, müzakere sürecini devam ettirmek"
"ABD ile Kıbrıs Türk tarafının anlaştığı yönünde iddialar vardı. Böyle bir şey var mı" sorusu üzerine Nami, şu andaki tek planın, liderlerin açıklamasına sadık kalarak müzakere sürecini devam ettirmek olduğunu belirtti.
"Bu plan başarıya ulaşmazsa ne olur?" gibi bir soruyla zaman kaybetmek istemediklerini dile getiren Nami, "O günün konjonktürleri neyi ortaya koyacak, onu yaşayıp görmemiz lazım. Bizim KKTC olarak tek hedefimiz, eşitlik temelinde bir Kıbrıs Türk kurucu devlet ve Kıbrıs Rum kurucu devletten oluşacak bir federal yapıyı oluşturmak ve AB üyeliğini adanın tamamı için bir gerçeğe dönüştürmek" şeklinde konuştu.
- Doğu Akdenizdeki enerji kaynakları
Doğu Akdeniz'deki doğalgaz kaynaklarıyla müzakere sürecinin ilişkisini de değerlendiren Nami, bu tip ilişkilerin sağlıklı bir şekilde devam etmesinin ancak Kıbrıs sorununun kapsamlı şekilde çözüme ulaşmasıyla mümkün olacağını vurguladı.
Kıbrıs sorunu mevcut şekliyle devam ettiği sürece adanın etrafındaki doğal zenginliklerin etkin ve sorunsuz bir şekilde kullanılmasının mümkün olmadığının altını çizen Nami, adadaki her iki tarafın da bu gerçeğin farkında olduğunu anlattı.
KKTC Dışişleri Bakanı Özdil Nami, "Doğalgaz ve benzeri konular, ilgili taraflara 6-7 yıl sonra gelir olarak gelmeye başlayacak ancak bu gelirler için bile bugünden o yatırımları rasyonel bir şekilde yapmak zorundayız. Bu, her iki tarafın halkını da motive eden bir unsurdur. Bunu iyi değerlendirirsek kapsamlı çözüme daha erken ulaşırız. Kapsamlı çözüme ulaşamazsak çok daha sorunlu bir senaryonun içinde bulunur ve birbirimize rağmen adımlar atmak zorunda kalırsak bölgede gerginlik artar" görüşünü dile getirdi.
(Sürecek)
