Mısır'da darbeden beter haber

Mısır Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanı Abdulfettah el-Sisi, cumhurbaşkanlığı adaylığı için görevlerinden istifa ettiğini açıkladı.

Mısır'daki darbe ve ardından yaşanan olaylar şu şekilde seyretti:

30 Haziran:

Tahrir Meydanı'ndaki gösteriler hızla ülkenin diğer kentlerine yayıldı. İskenderiye, El-Mahalla ve Süveyş Kanalı'ndaki kentlerde Cumhurbaşkanı Mursi'nin istifası için protestolar düzenlendi. Muhalifler tarafından kurulan Temerrüd (İsyan) Hareketi, Mursi'nin istifası için 22 milyon imza topladığını açıkladı.

1 Temmuz:

Tahrir Meydanı ve başkent dışındaki kentlerde Mursi karşıtı gösteriler devam etti. Ordu, ulusal uzlaşmanın sağlanamaması halinde 48 saat sonra kendi çözümünü üreteceğini açıkladı. Çevre Bakanı Halid Fehmi, İletişim Bakanı Atıf Hilmi, Turizm Bakanı Hişam Zazu ile Hukuk İşleri ve Meclis Bakanı Hatim Bacatu istifa etti. Nur Partisi, prensipte meşruiyeti savunduğunu ancak iç savaşın önlenmesi için Cumhurbaşkanı'nın erken seçim tarihi vermesi ve teknokrat hükümeti kurmasını istedi.

2 Temmuz:

Cumhurbaşkanı Mursi, milli mutabakat hükümeti kurulmasını önerirken, "Meşruiyeti korumak için gerekirse canımı veririm" dedi. Mısır Ortodoks Kilisesi'nin başı Papa II. Tawadros ise "Çalınan devrimi temerrüd (isyan) düşüncesi ve fedakar gençler yüksek medeni bir üslupla geri alıyor" mesajını yayınladı. Muri yanlıları ve karşıtları arasında Kahire Üniversitesi önünde çıkan çatışmalarda 16 kişi hayatını kaybetti.

3 Temmuz:

Cumhurbaşkanı Mursi, "milli mutabakat hükümeti" önerisini yineledi. Ancak tanklar, Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Devlet Televizyonu, Tahrir ve Nahda meydanları etrafından konuşlandı; darbe başladı. General Sisi, Mursi’nin görevden alındığını, seçimlere kadar Anayasa Mahkemesi Başkanı Adli Mansur’un geçici cumhurbaşkanlığına getirildiğini açıklayarak bir yol haritası açıkladı. Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) yöneticileri gözaltına alınmaya başladı. El-Ezher Şeyhi Ahmed Tayyib, darbeyi "kötünün iyisi" olarak nitelendirdi.

4 Temmuz:

ABD, Avrupa Birliği başta olmak üzere pek çok ülke, Mısır'daki gelişmelerden duyduğu kaygıyı açıklamak yetinirken olayı darbe olarak adlandırmamaya özen gösterdi. ABD Başkanı Barack Obama, "derin endişe"sini ifade ederken, İngiliz yönetimi "Olan oldu, ileriye bakmak durumundayız" açıklamasını yaptı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise demokratik seçimlerle işbaşına gelmiş hükümetin gerekçesi ne olursa olsun meşru olmayan yöntemlerle dahası askeri bir darbe ile devrilmesinin kabul edilemez olduğunu söyledi.

Adli Mansur, geçici cumhurbaşkanlığı görevine başlarken Suudi Arabistan Mansur'a kutlama mesajı gönderirken, Mursi ve İhvan liderleri hakkında, ''yabancı güçlerle işbirliği yapıp, istihbarat toplama ve firar etme'' suçlamasıyla dava açıldı. Tutuklamalar artarak devam etti.

5 Temmuz:

Cumhurbaşkanı Mursi'nin destekçileri, ordunun yönetime el koyma kararını protesto için Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda yüzbinlerin katıldığı zaman zaman milyona ulaşan gösterilere başladı.

Batı demokrasilerinden gelmeyen tepkiyi Afrika Birliği göstererek, yaşananları "darbe" olarak adlandırdı ve Mısır’ın üyeliğini askıya aldı.

Darbenin ardından Mısır'ın Sina bölgesinde silahlı çatışmalar başladı. Olaylarda 1 asker, 4 polis öldü. Mısır ordusu bölgede operasyon başlattı, Gazze'den geçişleri durdurup Refah Sınır Kapısı'nı kapattı. Sina’daki çatışmaları ateşleyen aşiretler, Mursi’nin görevine dönmesi istedi.

Türkiye’de birçok ilde cuma namazı sonrası Muhammed Mursi’ye destek gösterileri düzenlenirken Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Ben şu anda Batı'ya şaşıyorum. Hala buna darbe diyememiştir" tepkisini gösterdi.

7 Temmuz:

Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Muhammed el-Baradai'nin geçici cumhurbaşkanı yardımcılığına getirildi.

8 Temmuz:

Kahire'deki Cumhuriyet Muhafızları Karargahı önünde Muhammed Mursi'ye destek veren halkın üzerine sabah namazı sırasında ateş açıldı. 84 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce sivil yaralandı. İskenderiye kentinde Mursi destekçileri ile karşıtları arasında çıkan çatışmada ise 9 kişi yaralandı.

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, katliamı "temel insanlık değerleri adına şiddetle kınadığını" belirtirken, Batı ülkeleri olayın soruşturulmasını istedi. BM Genel Sekreteri Ban-ki Mun, şiddet kullanılmasını kınadı.

Geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur, 33 maddelik geçici anayasa yayınladı. Anayasa Hazırlık Komisyonu da taslak anayasa için 9 ay süre tanırken, İhvan anayasayı kabul etmediğini açıkladı.

Bu arada Sina'daki çatışmalar arttı. Son günlerde Sina’da 7 güvenlik görevlisinin hayatını kaybettiği açıklandı.

Mursi döneminde Suriye rejimi ile kesilen diplomatik ilişkiler askeri yönetim tarafından yeniden başlatıldı, Suriye'nin Kahire Büyükelçiliği tekrar açıldı.

9 Temmuz:

Sabah namazındaki katliamın ardından özellikle Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda toplananların sayısı giderek arttı, Tahrir Meydanı'nda orduyu desteklemek için gösteri yapanlar meydanı boşalttı.

Eski Maliye Bakanı Hazım el-Beblavi, geçici başbakanlığa atandı.

10 Temmuz:

Uluslararası Af Örgütü, Mısır’da ordunun yönetime el koymasının ardından meydana gelen olaylarda yaşamlarını yitirenlerin bir bölümünün, güvenlik güçlerinin "orantısız güç" kullanımı sonuncunda öldüğünü ve göstericilere karşı "kasıtlı ölümcül güç" kullanıldığını bildirdi.

Gazze sınırındaki Refah Kapısı yeniden geçişlere açıldı.

11 Temmuz:

BM Genel Sekreteri Ban ve Obama yönetimi, Müslüman Kardeşler Teşkilatı liderlerinin tutuklanmasından duyduğu endişeyi bildirdi. Amerikan yönetimi Mısır ordusunun azami itidal göstermesini istedi.

12 Temmuz:

Mursi'ye destek veren halk yüzbinlerin katılımıyla gösterilere devam ederken Almanya, Mursi’nin serbest bırakılmasını istedi. Türkiye’nin birçok ilinin yanı sıra Pakistan’da da Mursi’ye destek gösterileri düzenlendi.

14 Temmuz:

Avrupa Birliği Mısır'da en kısa sürede meşru yönetimi geçilmesi çağrısında bulundu. Almanya da Mursi'nin serbest bırakılması talebini yineledi.

15 Temmuz:

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, “Bizim için Mısır’ın Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’dir” dedi.

16 Temmuz:

Ramses, Giza ve Nahda meydanlarında, Baltacılar adlı grup demokrasi yanlısı göstericilere saldırdı, çok sayıda kişi yaralandı. Protestoculara polis de müdahale ederken olayları takip eden AA Foto Muhabiri Muhammed el-Şami, ayağına isabet eden gözyaşartıcı bomba parçalarıyla yaralandı.

17 Temmuz:

Kahire'de temaslarda bulunan AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Ashton, Mursi'nin serbest bırakılması talebini yineledi.

Darbe karşı gösteriler, başta başkent Kahire olmak üzere ülkenin 22 kentinde devam ederken, Başbakan Biblavi ve geçiş hükümeti göreve resmen başladı.

18 Temmuz:

Kahire'de Rabiatul Adeviyye meydanında darbe karşıtı göstericilere "Baltacı" diye tabir edilen suç grupları saldırdı.

21 Temmuz:

Müslüman Kardeşler Teşkilatı, ABD'nin Kahire Büyükelçisi'ne ülkeyi terk etme çağrısında bulundu.

22 Temmuz:

Avrupa Birliği dışişleri bakanları, Mursi'nin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

23 Temmuz:

ABD Başkanı Barack Obama, Mısır ordusuna F-16 savaş uçaklarının verilmesi planının ertelenmesine karar verdi.

26 Temmuz:

Cuma namazının ardından Rabiatul Adeviyye meydanında yüzbinlerce demokrasi yanlısı Mısır'lının gösteri yaptı.

Mısır Başsavcılığı, Mursi'nin 2011 yılında Hamas'la işbirliği yaparak Mısır askerlerinin öldürülmesi suçlamasıyla tutuklanmasını talep etti.

27 Temmuz:

Güvenlik güçlerinin Rabiatul Adeviyye meydanındaki halka ateş açması sonucu 200 kişi hayatını kaybetti, 4 bin 500’den fazla kişi yaralandı. Katliama birçok ülkeden kınama geldi. Türk Dışişleri Bakanlığı ayrıca, “Sivil gösterilere karşı takınılacak yanlış tavırlar, demokrasiye geçiş sürecine fayda sağlamayacak, tüm Mısır halkı için öngörülemez sonuçlar doğuracaktır” açıklamasını yaptı.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, ABD'nin, Mısır’da siyasi tutuklamalara son verilmesi ve kanunlara uygun şekilde siyasi liderlerin serbest bırakılması çağrısını tekrarladı.

29 Temmuz:

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Mısır’da her yeni ölümün uzun dönemde uzlaşı çabalarını daha da zorlaştıracağı uyarısında bulunurken, AB Temsilcisi Ashton, Mısır’a ikinci ziyaretini yaptı. Mursi ile görüşen Ashton kendisine, gösterilerin sonlandırılması halinde kendisi serbest bırakılabileceği teklifini iletti. Ancak Mursi teklifi reddederek işbaşına demokratik bir süreçte seçimle geldiğini vurguladı.

31 Temmuz:

Yüzbinlerce kişi, başta başkent Kahire olmak üzere 27 kentte düzenlenen gösterilerde darbeyi protesto ederek Mursi'ye destek verdi.

Mısır'da darbeden beter haber

Mısır'da Abdulfettah el-Sisi tüm askeri görevlerinden istifa ederek devlet başkanlığına adaylığını açıkladı.