Buna göre, dozer, greyder, pamuk toplama makinesi, mıcır serici asfalt palent makinesi ve mobil rıhtım vinci gibi iş makinesi kullanacaklar, direksiyon sınavlarına benzer şekilde uygulama sınavında tek bir hata yaparsa başarısız sayılacak. Yönergenin iş kazalarının önlenmesi ve pahalı iş makinelerinin ekonomik kullanımı için yapıldığı kaydedildi.
Yeni düzenlemeyle sürücü kurslarında olduğu gibi iş makineleri sürücü kurslarının da eğitim ve sınavlarının denetim altına alındığı ifade edildi.
MEB tarafından iş makineleri sürücülerinin eğitimlerini veren kursların açılışı, işleyişi, sınavları ve sınavda başarılı olanlara verilecek operatörlük belgelerine ilişkin yeni bir yönerge hazırlandı. Yeni düzenlemeye göre, iş makineleri sürücü eğitim kurslarının açılabilmesi için kursta kullanılacak iş makinelerinden eksavatör, forklift, beko loder, vinç ve silindirin birer tanesinin kursun kurucusunun adına kayıtlı olması veya finansal kiralama yoluyla alınmış olması gerekecek. Kurslar, bu iş makinelerinin birden fazla olması halinde diğerleri ile bunların dışındaki iş makineleri için en az bir yıl süreli noter tasdikli kira sözleşmesi yapmaları gerekecek.
Resmi ve ücretsiz kurslar, azami 10 kursiyer için verilecek öğretim programına uygun bir iş makinesi ve belli şartlara uygun eğitim alanının kamu kurum ve kuruluşlarından veya bir başka kurum ya da kuruluştan temin etmeleri halinde açılabilecek. Kurslar, iş makinelerini her kursiyer için öğretim programında belirtilen uygulama ders saati dikkate alınarak program süresi sonuna kadar kullanacaklarına dair bu kurumlardan yazılı belge alacaklar.
MEB, iş makineleri sürücü kurslarına ilişkin yeni öğretim programını da belirledi. Buna göre, aralarında iş makineleri dozer operatörü yetiştirme, greyder operatörü yetiştirme, yükleyici operatörü yetiştirme, asfalt ve beton serme makinesi operatörü yetiştirme, zemin delgi makinesi operatörü yetiştirme gibi 31 alanda kurs açılabilecek.
Bu kurslarda verilen eğitimler, 24 saat ile 300 saat arasında değişecek. Yönergede yer alan 31 kurs programı çizelgesine göre en fazla öğretim süresinin olduğu kurs ise "konteyner, rıhtım köprü vinci operatörü yetiştirme kursu" oldu. Bu kursa katılıp operatör olabilmek için 150 saat araç kullanarak uygulama, 80 saat araç başında uygulama ve 70 saat teorik uygulama eğitimi olmak üzere toplamda 300 saat eğitim alınması zorunluluğu getirildi.
-Eğitim vereceklere üniversite mezunu koşulu
Kurslara kayıt olabilmek için 19 yaşından gün almamış, en az ilkokul düzeyinde eğitim almış ve pratisyen tabip veya uzman tabip tarafından verilen "G" sınıfı sürücü olur sağlık raporu almış olmak gerekecek.
Kurslarda eğitim personeline ilişkin yeni düzenleme de yapıldı. İş makinelerinde eğitim personeli olabilmek için üniversitelerin makine, motor, otomotiv, mekatronik veya iş makineleri bölümü yüksek lisans veya ön lisans mezunu olmaları şartı aranacak. Tarım makinelerinde eğitim personeli olmak için üniversitelerin ziraat fakültesi tarım makineleri bölümünden lisans veya ön lisans diploması alınacak. En az ön lisans mezunu olup en üz üç yıl önce alınmış operatörlük belgesi bulunanlar, belgesinde belirtilen iş makinesinin uygulama derslerinde usta öğretici olarak görevlendirilebilecek.
-Sınavlar zorlaştırıldı
Kursiyerlerin aldığı teorik ve uygulamalı eğitimleri elektronik ortamda takip edilerek eğitimlerini tamamlamayanların sınava girmeleri engellenecek.
Yönergenin sınavlar bölümünde ise pek çok değişiklik yapıldı. Buna göre, her kursiyerin sınav süresi 15 dakikadan az olamayacak. Yazılı ve uygulama sınavları aynı gün yapılması hükmü getirildi.
Uygulama sınavlarının değerlendirmesinde direksiyon sınavlarında olduğu gibi tek bir hata yapan kursiyerler başarısız sayılacak. Uygulama sınavı yapılacak kursiyerler için yeni bir "Uygulama Sınavı Değerlendirme Formu" hazırlandı.
Formda, belge verilecek kursiyerler için 27 farklı kriter getirildi. Bunların arasında yer alan "durma, duraklama park etme kurallarına uyulmadığında", "aşırı derecede heyecanlı ve telaşlı olunduğunda", "iş makinesi ile çalışma esnasında etrafa ve insanlara dikkat edilmediğinde, kontrolsüz ve emniyetsiz olunduğunda", "çalışma esnasında güvenlik kurallarına uyulmadığında" operatörlük belgesi verilmeyecek. Adayın bu hatalardan birini yapması halinde sınav kesilerek, başarısız sayılacak.
Ayrıca, "makine ekonomik kullanılmadığında", "yayalara dikkat edilmediğinde", "ses cihazı ve ışıklar gereksiz yere kullanıldığında ya da hiç kullanılmadığında, "ışıklı ikaz sistemleri ve şarj, yağ, hararet, yakıt göstergelerinin ve anlamlarının bilinmemesi halinde", "yükleme yapılırken malzemelerin sert alınıp sert indirilip bindirilmesi halinde", "iş makineleriyle karşılaşma esnasında geçiş kurallarına uyulmaması halinde", "diğer araçlar ve yapılara güvenli mesafe bırakılmaması" durumlarından iki tanesini yapan aday da başarısız olacak.
Sınava girmeyen veya başarısız olan kursiyerlere üç sınav hakkı daha verilecek. Buna rağmen başarısız olan kursiyerlerin kurstan kayıtları silinecek.
-Amaç iş kazalarını önlemek
Sürücü Kursları ve Eğitimcileri Federasyonu Genel Başkanı Lokman Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni yönergeyle iş makineleri eğitim programlarının ayrılarak bire bir araç başı eğitime ağırlık verildiğini ve eğitimlerin de uygulama ağırlıklı hale getirildiğini ifade etti.
Uygulama sınavlarında iş makinesi kullanım sürelerinin değiştirilmesi ile başarının yükseltilmesinin hedeflendiğini dile getiren Yıldırım, "Teorik ve uygulama sınavlarında iş makineleri eğitimlerinin alanında uzman eğitimciler tarafından verilmesi öngörülüyor. Eğitimin kalitesi arttırılarak daha uzman iş makinesi operatörleri yetiştirilmesi amaçlanıyor. Yeni düzenlemenin hazırlanıp çıkarılmasında emeği geçen Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün çalışmalarından dolayı sektör olarak teşekkür ederiz" diye konuştu.
Geçen yılın istatistiklerine göre resmi ve özel kurslarda 78 bin 120 kişiye operatörlük belgelerin verildiğini bildiren Yıldırım, Bakanlık tarafından iş garantisi verilen bu belgenin sınavının zorlaştırılmasıyla iş kazalarını önlenmesi ve yüksek fiyatlı iş makinelerinin daha profesyonel ellerde ekonomik kullanımının amaçlandığını sözlerine ekledi.
