Cana yakınlığı, beyaz, ipeksi kürkü, aslan yürüyüşü, tilki kuyruğuna benzeyen uzun ve kabarık kuyruğu, değişik göz renkleri ve suya olan düşkünlüğü ile Van'ın en önemli değerlerinden biri olan Van Kedisi, dünya üzerinde melezleşmeyen, saflığını koruyabilmiş canlıların başında geliyor.
Neslinin yok olma tehlikesi altında bulunduğu 1990'lı yıllarda Van Valiliği ile Yüzüncü Yıl Üniversitesi işbirliğiyle oluşturulan Van Kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi, yaptığı araştırmalar ve saflaştırma çalışmalarıyla Van Kedisi ırkını koruma altında tutuyor.
Kedilerin çiftleşme dönemi olan mart ayında, evlerinde Van Kedisi besleyen aileler için ücretsiz hizmet verecek olan merkez, ailelere, kedilerinin çiftleşeceği eşini tercih etme imkanı da sunuyor.
Van Kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Abdullah Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Van kedilerinin sağlıklı ve sessiz bir ortamda çiftleşmesini sağlamak için mart ayı boyunca kedievinde özel odalar ve çeşitli sağlık hizmetleri gibi imkanlar sunduklarını belirtti.
Evlerinde besledikleri dişi Van kedilerini mart ayı boyunca merkeze getiren ailelere, kedilerini herhangi bir ücret ödemeden çiftleştirme hizmeti verdiklerini anlatan Kaya, şöyle konuştu:
"Mart ayı kediler için çiftleşme ayı olarak biliniyor. Biz de müdürlük olarak aylar öncesinden hazırlıklarımızı yaptık. Geçen yıl doğumdan çıkan ve kilo kaybeden kedilere kilo aldırmaya, çiftleşmeye hazır hale getirmeye çalıştık ve bütün aşılarını tamamladık. Şu anda bütün kedilerimiz çiftleşme dönemine hazır hale geldi. Kedilerin kızgınlık döneminde onlar için ayırdığımız 6 metrekarelik özel odalarımız var ve o odalarda çiftleşme bitene kadar bakımları yapılıyor. Merkezin her tarafında müzik yayını olmasına rağmen özel odalarda sessiz bir ortamda çiftleşmelerini sağlayacağız."
Kaya, çiftleşmenin kontrollü yapıldığını ve dünyaya gelen her kedinin soy kütüğünün bilindiğine dikkati çekerek, "Çiftleşme sonrası doğan yavrunun şeceresi kayıt altına alınıyor. Ayrıca Van veya civarından gelebilecek taleplere karşı da yerlerimiz mevcut. Burada sadece merkezdeki kedilere bakmıyoruz. Van Kedisi neslinin devamını sağlamak ve saflığını korumak amacıyla Türkiye'nin her yerinden gelebilecek talebe karşı kedilere ücretsiz çiftleştirme hizmet veriyoruz" dedi.
-Merkeze gelenler, çiftleştirecekleri erkeği seçebiliyor
Çiftleşme döneminde merkeze müracaat eden dişi kedi sahiplerinin, kedilerini hangi erkekle çiftleştireceğini seçme imkanına sahip olduğunu vurgulayan Kaya, ailelere, çiftleştirmeyi sertifikalı ve neslinde herhangi bir şüphe olmayan resmi bir yerde yaptırmalarını tavsiye etti.
Kaya, bu uygulamanın hem kedinin sağlığı hem de neslinin devamı noktasında önemli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
"Van'da ya da Türkiye'nin değişik yerlerinde Van Kedisi olup da kaliteli bir Van Kedisi ile çiftleştirmek isteyenler buraya geliyor. Hatta buraya kedileriyle gelen aileler, çiftleştirmek istediği erkeği bile kendisi seçebiliyor. İster uzun, ister kısa tüylü olsun, tipini, duruşunu beğendikleri erkek kedilerle kendi kedilerini çiftleştirebiliyoruz. Onlara bu seçenekleri sunuyoruz. Her insan bir olmadığı gibi her hayvanın da tipi bir değil. Bizim tüm çabamız, Van Kedisi'nin orijinal neslinin devamını sağlamaya yönelik."
-Mart döneminde sokak kedilerine dikkat
Van Kedievi'nde güvenliğin en üst seviyede olduğunu ve merkezin her tarafının kameralarla 24 saat izlendiğini bildiren Kaya, özellikle mart döneminde sokak kedilerinin Van kedilerinden uzak tutulması gerektiğini dile getirdi.
"Evlerinde Van Kedisi besleyen ailelere önerimiz, özellikle mart ayında kedilerinin sokak kedileriyle rastgele çiftleşmesine müsaade etmemeleridir" diyen Kaya, sağladıkları ücretsiz çiftleştirme hizmetiyle de bunun önüne geçmeye çalıştıklarını ifade etti.
Kaya, merkez bünyesindeki kedilerin dahi akademisyenlerin onayı olmadan, kontrolsüz şekilde çiftleştirilmediğinin altını çizerek, "Bunun tedbirini bugünden almamız gerekiyor ki Van Kedisi nesli de koruma altında tutulsun. O nedenle ailelerden tek isteğimiz kedilerini sokak kedilerinden uzak tutmalarıdır" diye konuştu.
