UNESCO'nun "2014-2015 Anma ve Kutlama Listesi" kapsamında Türkiye, ölümlerinin 450'nci yılında matematisyen, bilim insanı, ressam Matrakçı Nasuh'u,100'üncü yılında Gaspıralı İsmail'i, 50'nci yılında Halide Edip Adıvar'ı anarken, Türk İslam Müzesi'nin kuruluşunun 100'üncü, İran'ın önerisine verdiği destekle Türk müzik kültürü için önem taşıyan Abdülkadir Meragi'nin ünlü eseri Mekasıd ül-Elhan'ın yazılışının 600'üncü yılını kutlayacak.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Öcal Oğuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "2014 yılında çok önemli bir sonuç elde ettik. Türkiye anma ve kutlama programlarına her yıl bir veya iki kişiyle katılıyor hatta bazı yıllar hiç katılmadığı oluyordu. Artık, haklarımızı limitlerimize kadar kullanmaya çalışıyoruz ve son iki dönemde hep dörder mirasımızla yer alıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Kültürel zenginlikler coğrafyası Türkiye'nin, iki yılda bir anma ve kutlama programına 4 konu bulmasının hiç zor olmadığını belirten Oğuz, "bu zenginliği hem tanımak hem de dünya ile paylaşmak istediklerini" söyledi.
-"Klasik Türkçe kurulsaydı..."
Oğuz, bu kapsamda seçilen isimlerin Türkiye ve Türk kültürü için önemli olduğunu kaydederek, Ukrayna'nın da desteğiyle uluslararası bir dosya haline gelen Gaspıralı İsmail hakkında, "Biz hep onu 'dilde fikirde işte birlik' sözüyle biliyoruz ama o aynı zamanda Türk dünyasını kalkınmasını, aydınlanmasını amaçlayan ve kadın haklarını savunan bir gazeteci" diye konuştu.
Arapça'nın BM'deki 6 resmi dilden biri olduğuna işaret eden Oğuz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bugün Gaspıralı'nın hayali gerçekleşmiş, diyalektlerin yanı sıra klasik bir Türkçe kurulmuş olsaydı, bugün BM'de Türkçe de 7'nci dil olarak bulunabilirdi. Gaspıralı'yı aslında geleceğin BM'sinin 7'nci dili olmasını arzu ettiğimiz Türkçe hayalimizin başlatıcısı olarak anlamlandırmak lazım. 250 milyona yaklaşan Türkçe konuşan ülke var dünyada ama bu dili konuşanları standart ortak dilleri olmadıkları için BM sisteminde dilimizle yer alamıyoruz. Dolayısıyla Türkiye'yi güçlü, güvenilir, geleceğin dünyasını inşa eden ülkeler arasında görme hayalimiz, Gaspıralı'nın bu düşüncesine de destek veriyor. "
-"Türkiye'ye yönelik pozitif etki yaratacak"
Oğuz, Türkiye'de ismi önerilmesi dolayısıyla birtakım tartışmalara neden olan Halide Edip ile "ilk kez Türkiye'den bir kadının anma ve kutlama programına önerildiğine" dikkati çekerek, Adıvar'ın dünyanın tanıdığı iyi bir yazar olduğunu vurguladı.
Halide Edip'in vefatının 50'nci yılının uluslararası toplumla paylaşılması önemini vurgulayan Oğuz, "Diğer taraftan ise bir Türk kadını olarak onun UNESCO çevrelerinde Türkiye adına çok pozitif etkiler yaratacağına inanıyoruz, zira diğer ülkeler de bu tür yıl dönümlerine çok az kadın öneriyor. Hatta 2013 başında UNESCO ülkelere, 'önerdiğiniz isimler arasında bir kadın olması için çaba gösteriniz' tavsiyesinde bulundu. Oysaki biz daha önce göndermiştik Halide Edip'i. Adıvar'ın önerilmesi ulusal düzeyde tartışılabilir ancak onun yazarlığını, kadın olmasını ve onun bu yönleriyle uluslararası toplumda Türkiye'ye yönelik pozitif etki yaratacağını da bu tartışmayı yürütenlerin görmesini istiyoruz" diye konuştu.
Oğuz, Türk İslam Müzesi'nin anma yıl dönümüne alınmasında özellikle Türkiye'deki sınırlı müze temalarını geliştirmeye dikkat çekmeye çalıştıklarını ve bu sayede müzecilik kültürüne ivme kazandırmayı umduklarını ifade etti.
-Almanya Weber'i, Belçika saksafonun mucidini anacak
UNESCO 2014-2015 Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri listesinde Cezayir, hoşgörü ve dinler arası sosyal etkileşim ekolü Alevi Sufi tarikatının kuruluşunun 100. yılı, Belçika, saksafonun mucidi Adolphe Saxe'ın doğumunun 200. yılı, Fransa, yazar Romain Gary ile Marguerite Duras'ın doğumlarının 100. yılı dolayısıyla yer alıyor.
Almanya, sosyolog ve filozof Max Weber'in doğumunun 150. yılını, İran sufi şairler Fahreddin İbrahim Iraki'nin doğumunun 800. yılı, Mirseyir Ali Hamedani'nin doğumunun 700. yılını kutlayacak.
Meksika yazar Octavio Paz'ın doğumunun 100. yılı ile listede yer alırken, Yunanistan, İspanya ile "Al-Greco -The Greek" adıyla bilinen ressam, heykeltıraş ve mimar Domenikos Theotokopoulos'u ölümünün 400. yılında anacak.
