İran'ın 6 ay zamanı var

Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Ümit Yardım, İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1) arasında varılan 6 aylık geçici anlaşmayı uygulama yönünde ülke genelinde bir mutabakat olduğuna işaret ederek, asıl kritik sürecin altı ayın sonunda ortaya konacağını söyledi.

6. Büyükelçiler Konferansı nedeniyle Türkiye'de bulunan Yardım, AA muhabirlerinin sorularını cevapladı. İki ülke arasında çok güzel ve güçlü bir ilişki olduğuna işaret eden Yardım, Türkiye ve İran'ın binlerce yıldır komşu olarak yaşamış iki toplum olduğunu belirterek, "Bundan sonra da binlerce yıl bir arada yaşayacağız. Dolayısıyla her iki ülkenin ilişkilerini azami ölçüde geliştirmeleri kadar doğal bir şey olamaz" diye konuştu.

Hem Türkiye'nin hem de İran'ın ilişkileri geliştirmek konusunda kararlı olduğunu dile getiren Yardım, İran ya da Türkiye'nin başka ülkelerle ilişkilerinin birbirleriyle olan ilişkilerini ilerletmesine engel teşkil etmediği belirtti.

Türkiye ile İran arasındaki üst düzey ziyaretlerin çok özel bir rol taşıdığına değinen Yardım, Türkiye'nin İran ile ilişkilerinin en kritik olduğu dönemlerde dahi bu diyalog sürecini en güzel şekilde işlettiğini dile getirdi.

İki ülke arasında kopukluk olduğunu hiç düşünmediğini anlatan Yardım, "En sıkışık olduğumuz dönemlerde dahi kronolojik olarak bakıldığında çok yoğun temaslarımız oldu" dedi. Yardım, Batılı ülkelerin en ideal dönemlerinde bile bu ölçüde bir diyalogları olmadığına işaret etti.

"Tahran Protokolü, tarihi bir teklifti"

İran'ın Batı ile yaptığı nükleer müzakerelere de değinen Yardım, 2010'da Türkiye'nin Brezilya ile arabulucuğunu üstlendiği "Tahran Protokolü"nü hatırlatarak, "O dönemdeki Tahran Protokolü, ilgili taraflardan layık olduğu değeri bulabilseydi, şu günkü süreç çok daha farklı gelişebilirdi çünkü o çok tarihi bir teklifti ve çok tarihi bir adımdı. Ancak bazı faktörlerle fiiliyata geçirilemedi" diye konuştu.

Aradan geçen 3 yılda şartların değiştiğine dikkati çeken Yardım, hayata geçirilemeyen Protokol'ün tarafları masada bir araya getirerek çok önemli bir güven ortamı sağlayabilecek olduğunu hatırlattı.

Aradan geçen 3 yılın sonunda Tahran'ın nükleer konumunun daha da güçlendiğini, santrifüj sayılarının artırarak nükleer kapasitesinin geliştiğini aktaran Yardım, geçen yılın şartları için sadece İran değil, tüm ilgili tarafların bir araya gelmek zorunda kaldığını dile getirdi.

"İran genelinde mutabakat var"

Ümit Yardım, İran'ın nükleer programı konusunda P5+1 ülkeleri ve İran arasında yapılan geçici anlaşmayla ilgili de İran genelinde bir mutabakat olduğunu söyledi. "Neticede bütün kurumların süzgecinden geçerek ortaya çıkmış bir kağıttır " diyen Yardım "ama ileride farklı yorumlar olursa onu ben bilemiyorum. Ama şu günkü tablo, genel bir mutabakatı yansıtan bir metindir. Bu sadece İran için değil bütün taraf olan P5+1 için de aynı şekilde geçerlidir" şeklinde konuştu.

İran ve Batı arasında müzakereleri devam eden "nihai anlaşma" konusunda ise yol haritasının nasıl gelişeceğinin belli olmadığına dikkat çeken Yardım, geçici anlaşmaya işaret ederek "Asıl kritik süreç 6 aydan sonra ortaya konacak" dedi.
Nihai anlaşmadan ziyade İran ve P5+1 arasında varılan mutabakatın yürüyüp yürümeyeceği önemli olduğuna işaret eden Yardım, "Bugün için İran toplumunun genel yapısının, siyasi yapısının o mutabakatı uygulayacağını düşünüyorum" diye konuştu.
Büyükelçi Yardım, İran ve P5+1 arasında yapılan anlaşmanın 20 sayfalık gizli bir ek metni olduğu yönünde basına yansıyan iddialarla ilgili de "(İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas) Arakçı, muhataplarıyla 3-4 aydır bazı teknik detaylar hakkında müzakereler yapıyor. Belki onları tamamlayıp bitirmiş ve onunla ilgili kağıt ortaya çıkmış olabilir. Ama bence Cenevre'de imzalanmış ikinci bir gizli metin olsaydı mutlaka gündeme gelirdi" ifadesini kullandı.

AA

İran'ın 6 ay zamanı var

Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Yardım: 'Bugün için İran toplumunun genel yapısının, siyasi yapısının o mutabakatı uygulayacağını düşünüyorum. Asıl kritik süreç 6 aydan sonra ortaya konacak' dedi.