İhvan tarihinde ilk kez...

Mısır'da Hasan el-Benna tarafından kurulan Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan), Mart 1928'de Mısır'ın doğusundaki İsmailiye kentinde sivil bir dernek olarak kuruldu. 8 Aralık1948'e gelindiğinde dönemin Başbakanı Mahmud en-Nukraşi Paşa, o tarihlerde Arap-İsrail savaşına katılan İhvan birliklerinin ülkeye dönmesinin ardından verdiği bir askeri talimatla İhvan'ın kaptılmasına ve teşkilata üye olan herkese cezai müeyyide uygulanmasına hükmetti. 17 Eylül 1951'de çıkarılan bir idari yargı kararıyla 1948 yılındaki kapatılma kararı iptal edilerek teşkilatın yasal meşruiyetinin olduğu kabul edildi.

İhvan, Hür Subayların 1952'de Kral Faruk'a karşı gerçekleştirdiği darbeyi destekledi. Mısır’ın ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Necib’in bir buçuk yıllık iktidarında İhvan'ın orduyla ilişkisi iyiydi. 1953'te Devrim Komite Konseyi tüm siyasi partilerin kapatılması kararını alırken, İhvan'ı siyasi bir parti olmaması nedeniyle bunun dışında tuttu. Cemal Abdunnasır ve arkadaşlarının Necib’i devirip ev hapsine almalarının ardından yaşanan süreçte dengeler İhvan aleyhine değişti. 1954'te Devrim Komuta Konseyi tavrını değiştirdi ve 2 yıl önce çıkarılan kararın İhvan'ı da kapsadığı gerekçesiyle kapatılmasına karar verildi. Abdunnasır dönemi, İhvan-ordu ilişkisi bakımından acılarla doluydu. Pek çok İhvan mensubu bu dönemde hapse atılırken, Seyid Kutup gibi düşünürler idam edildi.

Cumhurbaşkanı Enver Sedat dönemine gelindiğinde 1970'li yıllarda İhvan yetkilileri hapisten çıktı ve kapatılma kararı iptal edilmese de teşkilat çalışmalarını sürdürdü. Sedat, yönetime geldiği dönemde Sina'yı İsrail işgalinden kurtarmaya karar vermişti. Sovyetler Birliği ile bağlantılarını koparan ve ABD'ye de İsrail nedeniyle düşman gözüyle bakan Sedat, tek çareyi iç dinamikleri harekete geçirmekte görüyordu. Sedat, İhvan ve diğer İslami hareketlerin desteğini alarak İsrail'e saldırdı. 1973 Savaşı ve sonraki süreçte İhvan ile ordu arasında normalleşme gözlendi ancak 1979 yılında Mısır yönetiminin İsrail ile Camp David Antlaşması’nı imzalamasının ardından ihanete uğradıklarını düşünen teşkilat ve diğer İslami hareketler Sedat’a karşı tavır aldı.

Devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in yönetimde bulunduğu 30 yıllık süreci ise 2 bölümde incelemek mümkün. 1981'den 1995'e kadar olan ilk dönemde İhvan parlamento seçimlerine girerken, 1995'den 2011'e kadar olan ikinci dönemde Mısır basınında İhvan'ın adı 1954'te Devrim Komuta Konseyi'nin aldığı karara binaen "yasaklı teşkilat" olarak yer almaya başladı. Bu dönemde İhvan yetkilileri askeri mahkemelerde yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı. Buna rağmen teşkilat parlamento ve sendikalardaki çalışmalarına devam etti.

25 Ocak devrimi İhvan tarihinde dönüm noktası

Mısır'da Cumhurbaşkanı Mübarek'in devrildiği 25 Ocak darbesi sonrasında İhvan en iyi günlerini yaşadı. Bu dönemde sahip olduğu popülarite ve güçlü yapılanması nedeniyle Yüksek Askeri Konsey (YAK) yetkilileri ve siyasi partiler, teşkilata yakın duruyordu. 6 Temmuz 2011'de İhvan'ın siyasi kanadı olan Hürriyet ve Adalet Partisi (HAP) kuruldu. Parti, Ocak 2012'de yapılan seçimlerde oyların çoğunluğunu alarak 508 sandalyeli mecliste 213 sandalyeyi kazandı. 14 Haziran 2012'de Anayasa Mahkemesi, meclis seçimlerinin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti ve meclis kapatıldı.

24 Haziran 2012'de Muhammed Mursi yüzde 51,73 oyla Mısır'da yeni cumhurbaşkanı oldu. Mart 2012'de İhvan yine aynı adı taşıyan bir dernek kurdu. İhvan'ın rehberlik konseyinin Kahire'nin güneydoğusundaki El-Mukattam semtindeki bürosunu merkez edinen derneğin Mısır'ın başka illerinde de şubeleri açıldı. Mursi'nin görevde kaldığı bir yıl içinde teşkilata karşı devleti "İhvanlaştırdığı" yönündeki suçlamalarda artış gözlendi.

Temerrud Hareketi'nin 30 Haziran 2013'de başlattığı ve erken seçim çağrıları yapılan gösteriler sonrasında 3 Temmuz'da Savunma Bakanı General Abdulfettah es-Sisi Mursi'nin görevden alındığını ve anayasanın askıya alındığını bildiren bir açıklama yaptı.

İhvan yeniden yasaklı

Askeri darbenin ardından Mursi'nin ve üst düzey İhvan yetkililerinin yargılanmasına devam edildiği dönemde 23 Eylül'de Kahire Mahkemesi, Müslüman Kardeşler Derneği'nin kapatılması ile derneğe ait taşınır ve taşınmaz tüm mal varlığına el konulmasına karar verdi.

Son olarak İhvan, 25 Aralık'ta hükümet tarafından "terör örgütü" ilan edildi. Bakanlar Kurulu İhvan'ın, Mısır ceza kanununun 86'ncı maddesi uyarınca "terör örgütü" ilan edildiğini ve üyeliği belirlenen herkese cezai müeyyide uygulanacağını açıkladı.

AA

İhvan tarihinde ilk kez...

Mısır'da Hasan el-Benna tarafından kurulan Müslüman Kardeşler Teşkilatı, 85 yıllık tarihinde pek çok kez kapatılsa da ilk kez 'terör örgütü' ilan ediliyor.