'İran, Türkiye'nin en önemli ticaret ortağı olacak'

Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, BM ve İran arasında sağlanan uzlaşının geçen yıl 22 milyar dolar düzeyinde kalan Türkiye-İran ticaret hacminde büyük fırsatlar doğuracağını belirterek, "BM'yle olan çözüm sürecinin genişlemesiyle beraber İran, Türkiye'nin en önemli ticaret ortağı olacaktır" dedi.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Ergezen, İran'a karşı yaptırımların hafifletileceği yönündeki kararların, sadece İran için değil, başta Türkiye olmak üzere tüm bölge ve dünya için önemli adımlar içerdiğini velirterek, "Bunun ilk etkisini petrol fiyatlarında düşüş olarak gördük. Fakat piyasa, fiyatlardaki düşüşün sınırlı kalmasını bekliyor. Neden olarak ise İran'ın petrol ihracatında yaklaşık 300 bin varil artış olabileceği gösterilebilir.

Fakat dikkat edilmesi gereken nokta bu anlaşmayla Ortadoğu'da silahlı bir çatışma riski azalmasıdır. Jeopolitik riskin azalması, mutlaka fiyatlar üzerinde risk priminin azalmasına yol açacaktır. Ayrıca Mısır, Suriye ve Libya'daki sorunların çözülmesiyle İran'daki üretim artışı daha da öne çıkacaktır. Fakat fiyatlar üzerindeki etkinin, kalıcı çözümün sağlanmasıyla ortaya çıkması bekleniyor" diye konuştu.

Uzlaşı sonrası petrol fiyatlarındaki hareketliliğe dikkati çeken Ergezen, "İlk etapta OPEC müdahalesi olmazsa petrol fiyatlarında 7 - 10 dolar arasında düşüş görülebilir. Çözümün genişlemesiyle beraber varil başına 100 dolar seviyesinin altı test edilebilir. İran üzerindeki yaptırımların hafiflemesi, Türkiye için büyük bir fırsat! Türkiye, enerji kaynaklarına yakın olmasına rağmen bunu henüz yeterince kullanamıyor.

Şimdi gözler yeniden Türkiye'ye çevrildi. İran'a yönelik yaptırımların zayıflaması, İran'dan sağlanacak petrol ve doğalgaz miktarının artmasına yol açacaktır. Aynı zamanda ucuz enerji kaynaklarına açılan yeni bir kapı oldu. Türkiye için yeni enerji kapılarının açılması, artan rekabet nedeniyle enerji maliyetlerini azalmasına yol açacaktır" ifadelerini kullandı.

"İran ile toplam ticaret rakamının, 2014 yılında 35 milyar dolara ulaşması tahmin ediliyor"

İran üzerindeki yaptırımların hafiflemesinin Türkiye için büyük fırsatlar yaratacağını dile getiren Ergezen, şunları kaydetti:

"İran, dünya petrol rezervlerinin yüzde 10'unu, doğalgaz rezervlerinin de yüzde 17'sini elinde bulunduruyor. İşte bu nedenle Türkiye'nin artık sadece enerji kaynağı elde etmek yerine, bu kaynağı enerji piyasalarına nasıl ulaştıracağını da düşünmesi gerekiyor. Kısaca Türkiye'nin enerji köprüsü olma hedefine yönelik büyük bir adım atıldı. Dünyanın en büyük üç doğalgaz rezervinden birine sahip olan İran doğalgazının, Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması, hem siyasi hem de ekonomik olarak önemli katkı sağlayacaktır. İran üzerindeki yaptırımların hafiflemesi, sadece enerji olarak değil ekonomik anlamda da yeni fırsatlar yaratıyor."

Varılan anlaşmanın, otomotiv sektörü ve petrokimya ürünleriyle ilgili yaptırımların da kaldırılmasını içerdiğine dikkati çeken Ergezen, Türkiye'nin İran ile yaptığı ticaretin artacağını ve çeşitleneceğini aktardı.

Türkiye ve İran arasındaki ticaret hacmiyle ilgili yorumlarını paylaşan Ergezen, geçen yıl 22 milyar dolar düzeyinde kalan Türkiye-İran ticaret hacminin ciddi oranda artacağına değinerek, şunları dile getirdi:

"İran ile toplam ticaret rakamının, 2014 yılında 35 milyar dolara ulaşması ve sonrasında çözüm sürecinin genişlemesiyle 50 milyar dolar hedefine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Sadece özel rafinerilerin bile yaklaşık 3 milyar dolar üzerinde ilave ham petrol alımı yapması bekleniyor. Bunun yanı sıra İran'a kapıların açılmasıyla Türk firmaları önemli bir ihracat pazarı kazanımı da sağlamış olacaklar. Özellikle doğu bölgelerimizde ticaretin canlanması ve bölgesel açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmesi gerekir. BM'yle olan çözüm sürecinin genişlemesiyle beraber İran, Türkiye'nin en önemli ticaret ortağı olacaktır.

İlk etapta İran'ın elde edeceği kazancın yaklaşık 3 milyar dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir. İran ekonomisi, yaptırımlar nedeniyle artan enflasyon ve düşük kapasite sorunuyla karşı karşıya kalmıştı. Uluslararası ödeme sorunlarının çözülmesiyle ülkeye hızlı bir ithal malı girişi olacağı tahmin ediliyor. Bununla beraber İran'ın anlaşma çerçevesinde dondurulmuş hesaplarına erişimi de sağlanacak. Yeni satışlarla yurtdışındaki bu rakamın 11 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

Böylece İran, kendi ekonomisini düzeltme yolunda da önemli bir gelişme sağladı. Sonucunda mevcut hükümetin gücünü artırması ve ekonomik toparlanmaya yol açması beklenmektedir.

İran'la ilgili çözüm arayışı, aynı zamanda Türk bankacılık istemi açısından da önemli. İran'ın hali hazırda Türk bankalarında hesabı olması, İran tarafından yapılacak olan ticaret bedellerinin Türkiye bankaları üzerinden geçmesine yol açabilir. Bu sayede Türkiye bankalarının Asya pazarına erişimi için bir kapı da açılabilir. Kısaca İran ile ilgili çözüm arayışının, bankacılık sistemi için de katkısı olacağı beklenmektedir."

"Dünyada Türkiye'nin önemi her geçen gün artıyor"

İran'da çözüm yoluna gidilmesinin, bölgedeki siyasi ve ekonomik dengeleri de değiştirdiğine vurgu yapan Ergezen, sözlerini şöyle tamamladı:

"Türkiye Nabucco projesinin iptaliyle azalan enerji köprüsü olma iddialarını yeniden artırdı. Dünyanın Suudi Arabistan ve Rusya gibi iki ana enerji merkezine olan bağımlılığını da azaltıyor. Aynı zamanda Asya ülkelerinde İran petrolünün payı artacaktır. Doğal olarak siyasi ilişkiler de gelişecek. Bu noktada dünya ekonomisine ve siyasetine daha entegre olmuş bir İran ortaya çıkacak. Türkiye ise bir tarafında Hazar kaynakları, diğer tarafında Rusya ve Ortadoğu enerji kaynaklarına erişimini artırıyor. Kısaca dünyada Türkiye'nin önemi her geçen gün artıyor."

'İran, Türkiye'nin en önemli ticaret ortağı olacak'

Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Ergezen: '(BM) Çözüm sürecinin genişlemesiyle beraber İran, Türkiye'nin en önemli ticaret ortağı olacaktır