Türkler’den kara kıtada beyaz altına dev yatırım

Star'da yer alan habere göre; BUNDAN 10 yıl önce bırakın uzakları Anadolu’da yatırım yapmaya çekinen Türk girişimciler, şimdi dünyanın her köşesinde kimsenin gidemediği, adeta kuş uçmaz kervan geçmez yerlerde dev yatırımlara imza atıyor. Bunlara en güzel örnek Etiyopya’da Altınbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı İmam Altınbaş’ın kişisel yatırımı ve Else Şirketler Grubu’nun patronu Seyfettin Koçak’ın devasa pamuk ve tekstil-dokuma yatırımı. Toplam 340 milyon dolara ulaşacak yatırımla Etiyopya’nın en büyük yatırımcısı olan Türk işadamlarının Sahra altına gidişlerinin hikayesi de hayli heyecanlı.

Cumhurbaşkanı’ndan davet

Hikaye şu anda Etiyopya’nın Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu’nun Etiyopya’nın Ankara Büyükelçisi olduğu 2008’de Seyfettin Koçak’ı yatırıma davet etmesiyle başlıyor. İplik fabrikası yatırımı düşünen Koçak, Mulatu Teshome Wirtu’ya “Peki pamuğunuz var mı?” diye sorar. Aldığı yanıt “Endişe etme, istediğin kadar pamuğumuz var” olunca yatırıma soyunur. Bir yandan da aile dostu İmam Altınbaş’ı ortak olmaya davet eder. İmam Altınbaş ilk başta tekstil fabrikası yatırımının kendisine uzak olduğunu düşünür. Seyfettin Koçak, ilk deneme üretimini yapmak için aldığı Etiyopya pamuğunun bırakın iplik yapmayı, ancak döşeklerde dolgu olabileceğini görünce Etiyopyalı yetkililere durumu anlatır. “Hiç aklımızda olmayan yeni bir teklifle bize geldiler. ‘Size 99 yıllığına 10 bin hektarlık bir arazi tahsis edelim. Kendi pamuğunuzu üretin’ diye teklifte bulundular” diyen Koçak, ardından İmam Altınbaş’a yeni teklifi iletir. Pamuk üretimine sıcak bakan İmam Altınbaş “Konuyu bir bilene danışalım” der. Koçak ve Altınbaş’ın yakın tanıdıklarının tavsiyesiyle Tariş’in eski yöneticilerinden, Özaltın Tarım’ın ortağı Kasım Külek Öz’e durum anlatılır. Araziyi yerinde izleyen Kasım Bey ise arazinin pamuk üretimine uygun olmadığını söyleyince moraller bozulur.

500 bin dönüm ekilecek

Ancak Altınbaş ve Koçak, pamuk üretimi yapmakta kararlıdır. İmam Altınbaş, sonraki gelişmeleri şöyle anlatıyor: “O günlerde dönemin Etiyopya Başbakanı Meles Zenawi resmi bir ziyaret için Türkiye’ye gelmişti. Bir randevu alarak Seyfettin Bey’le birlikte Çırağan Sarayı’nda Zenawi’yle bir araya geldi. Ve durumu anlattık. Bize döndü ve ‘Ülkemizdeki en uygun tarım alanı Omo Vadisi’dir. Orada size bir arazi verelim’ dedi ve ekledi: ‘50 bin hektar yeter mi?’ Arazi 10 bin hektardan 50 bin hektara çıkınca önce bir yutkunduk. Sayın Başbakan’a orada teşekkür ettik ve 30 bin hektarla başlayalım, sonra 50 bin hektara çıkarız diye davete yanıt verdik.”

ABD ve Çin’e ihracat yapılacak

İmam Altınbaş ve Seyfettin Koçak, iki yıl önce görüştükleri Kasım Külek Öz’ü tekrar arayarak yeni arazide inceleme yapmasını isterler. Araziyi inceleyen Kasım Külek Öz’den arazinin pamuk için çok uygun olduğu yanıtının yanında bir de ortaklık teklifi gelir: “Buraya beni de ortak ederseniz, pamuk üretimini sizin adınıza ben yönetirim.” Şimdi, başkent Addis Ababa’ya 900 kilometre mesafede Omo Vadisi’ndeki makilik dev arazi temizlenerek, 1 yıl gibi kısa bir sürede tarıma uygun hale getirildi. “Pamuk ekimine başlamak üzereyiz. İlk pamuk hasadını 6 ay sonra yapmayı planlıyoruz” diyen Kasım Bey, 10 bin hektarda üretime 1.5 yılda ulaşılacağını hesaplıyor. Seyfettin Koçak ise üretilen pamuğun bir kısmını iplik-dokuma tesisinde kullanacaklarını belirterek, önemli bölümünün ise ABD ve Çin’e ihraç edileceğini söylüyor.

4 BİN İSTİHDAM Seyfettin Koçak (sağda) ve İmam Altınbaş’ın (ortada) yatırımı olan Else, 1.500 kişiye istihdam sağlıyor. İkinci fabrika tamamlanınca çalışan sayısı 4 bine ulaşacak. Kasım Külek Öz’ün de ortak olduğu Omo Vadisi’nde üretim yapılacak arazinin büyüklüğü ise 50 bin hektara yani İstanbul’un Avrupa yakasında Silivri’ye kadar uzanan araziye eşit.

Elektrikle tanıştılar

“Herşey para değil” diyen Seyfettin Koçak, Omo vadesindeki yatırımlarına bir anlamda sosyal sorumluluk projesi olarak baktıklarını söyledi. Şantiyeye ilk jeneratörü getirdiklerinde komşu köyde kabile hayatı yaşayanların elektriği ilk kez gördüklerine dikkat çeken Seyfettin Koçak “Buradaki yerel kabileler hayvancılık dışında bir şey bilmiyor. Onlara toprağı ekmeyi öğreteceğiz. Ayrıca bir de sağlık ocağı kurup yerel halka sağlık hizmeti götüreceğiz. Gerek tesislerimiz için gerekse köylüler için su kuyuları açıyoruz” dedi.

Hedef 2018’de 600 milyon dolar ciro

İmam Altınbaş, Seyfettin Koçak ve Kasım Külek Öz’ün eşit payda ortak olduğu Omo Vadisi’ndeki arazi organik üretime son derece uygun. 700 kilometrelik Omo nehri, bölgenin can damarı. Ancak arazinin tarıma uygun hale getirilmesi ise hayli zor olmuş. 9 kişilik uçakla ulaştığımız Omo Vadisi’ne karadan ulaşım çok zor. Araziyi tarıma uygun hale getirmek için ABD ve Türkiye’den 130 makine getirilmiş. Önde dozerler, arkada grayder ve dev traktörlerle Omo Vadisi’ndeki tarıma açılan arazide yakında üretim başlıyor ve 6 ay sonra ilk pamuk hasatı yapılacak. 10 bin hektarda üretime 1.5 yıl içinde ulaşılacağını söyleyen Seyfettin Koçak “2018’de pamuk-iplik-dokuma ciromuz 600 milyon dolara ulaşır” dedi. 12 ay tarıma uygun olan arazide yılda 2 ürün alınabileceğini söyleyen Kasım Külek Öz de, şu anda şantiyede 20’si Türk olmak üzere 200 kişinin çalıştığını söylüyor. Etiyopya tarımı için model olacak bir iş yaptıklarını söyleyen İmam Altınbaş ise “Şu ana kadar her şey planladığımızdan hızlı şekilde ilerliyor. 30 bin hektarla kalmayıp işi yakın zamanda 50 bin hektarlık büyüklüğe ulaştıracağız” diyor.

Türkler’den kara kıtada beyaz altına dev yatırım

Etiyopya’da iplik ve dokuma fabrikası kuran İmam Altınbaş ve Seyfettin Koçak, Omo Vadisi’ndeki ortakları Kasım Külek Öz ile 50 bin hektarlık arazide pamuk üretimine başlıyor. Üç ortak, toplam 340 milyon dolarlık yatırımla ülkenin en büyük yatırımcısı olacaklar.