İran'a yönelik yaptırımlar uyuşturucu bağımlılarını da vurdu
ABD ve AB'nin bankacılık işlemleri ve petrol alımına yönelik yaptırımlar uygulaması İran ekonomisine büyük darbe vururken, bu durum uyuşturucu bağımlılarının tüketim alışkanlıklarında da değişikliğe gitmesine sebep oluyor.
İran'daki enflasyo
12 Yıl Önce Güncellendi
2013-10-21 04:35:27
İran'daki enflasyon oranlarının yükselmesinin uyuşturucu maddelerin fiyatlarını da artırdığına dikkat çeken uzmanlar, 'şişeh' olarak adlandırılan kristal metamfetaminin bir dozu 2,40 dolardan satılırken, bir gram afyonun 4 doların üzerinde alıcı bulduğunu kaydediyor.
2012 Dünya Uyuşturucu Raporu'na göre, İran dünyanın en çok eroin ve afyon kullanıldığı ülkelerin başında geliyor. Resmi raporlar 2007'den bu yana 2 milyon uyuşturucu kullanıcısının olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, kullanıcıların aileleri de dahil edildiğinde 16 milyon İranlının (toplam nüfus 75 milyon) uyuşturucu kullanımından direkt olarak etkilendiğine dikkat çekiyor.
Eroin ve afyon gibi geleneksel uyuşturucuların halen en yaygın türler olduğunu kaydeden uzmanlar, özellikle bayanlar arasında sentetik uyuşturucu kullanımının son yıllarda büyük artış göstermesinin endişe verici olduğunun altını çiziyor. Sentetik uyuşturuculara yönelik ilginin artma sebebi olarak ise hesaplı ve her zaman temin edilebilir olması gösteriliyor.
Her yıl 140 bin madde bağımlısına önleyici tedbirler konusunda destek veren 'Yeniden Doğuş (Rebirth Society)' derneği başkanı Abbas Deilamizade, amfetamin tipi sentetik maddelerin kullanımının 5 yıl önce başladığını ve yaptırımlar sebebiyle kullanımının kuvvetli artış gösterdiğini belirtiyor.
İran'a yönelik yaptırımların ekonomiyi olumsuz etkilediğini ve bunun madde bağımlılarının tüketim alışkanlıklarını değiştirmeye başladığını vurgulayan Deilamizade, "Bağımlılar, afyon gibi düşük riskli uyuşturuculardan şişeh veya eroin gibi damardan enjekte edilen yüksek riskli maddelere yöneliyor." diyerek tehlikeye dikkat çekiyor.
Devletin de destek verdiği madde bağımlılığı rehabilitasyon merkezinin bir yöneticisi ekonomik durumların kötüleşmesinden dolayı kendilerine başvuranların sayısında ciddi bir azalma olduğuna dikkat çekiyor. Yetkili, damardan enjeksiyonun aylık maliyetinin 147 dolar civarında olduğunu ve bu rakamın düşük gelirli madde bağımlılarının aylık kazançlarının yarısına tekabül ettiğine vurgu yapıyor
EROİN BAĞIMLILIĞINDA EN KÖTÜ SEVİYEDE
İran, dünyanın en çok uyuşturucu bağımlısının olduğu ve en büyük eroin akışının yaşandığı ülkelerin başında geliyor.
Madde bağımlılığı ile mücadele dünyanın önde gelen kuruluşlarından Narconon'a göre, İran eroin bağımlılığında dünyanın "en kötü" ülkesi durumunda bulunuyor. Bu ülkede, 1 ila 3 milyon arasında kişinin düzenli olarak uyuşturucu maddesi kullandığı kaydediliyor.
2006 yılında yayınlanan bir raporda, İran'daki yetişkin nüfusun yüzde 8'inin uyuşturucu bağımlısı olduğu tahmin ediliyor. 2009 yılındaki bir diğer rapora göre ise İran'da her yıl 130 bin kişi uyuşturucu bağımlısı oluyor.
Son 6 yıl içinde, İran'da yarım milyon kişi uyuşturucu tedavisi alırken, bu kişilerden kaçının tedaviler sonucu bağımlılıktan kurtulduğu ise bilinmiyor.
Narconon'un verilerine göre, İran'daki hapishanelerde yatan toplam 170 bin kişiden 68 bini uyuşturucu kaçakçılığı, 32 bini ise uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle hapis yatıyor.
'EROİN İPEK YOLU' İRAN'DAN GEÇİYOR
Her yıl yaklaşık 140 ton işlenmiş veya yarı işlenmiş eroin Afganistan'dan İran'a getirilirken, bunların sadece yüzde 23'üne güvenlik güçleri tarafından el konuluyor. Kalan kısmının büyük bir çoğunluğu ise Türkiye ve Balkanlar üzerinden Avrupa'ya satılıyor. 2008 yılı itibariyle dünyada el konulan eroinin yarısı Türkiye veya İran üzerinden geçmişti.
'Afganistan-İran' sınırı ile 'İran-Türkiye' sınırı arasında eroin kaçakçılığı yapanların yıllık 450-600 milyon dolar arasında para kazandığı kaydediliyor. Bu işte büyük paraların dönmesi sebebiyle son 30 yıl içinde binlerce İranlı sınır muhafızının yaşamını kaybettiği belirtiliyor.
Narconon'a göre, İran-Türkiye sınırındaki eroin kaçakçılığını daha çok burada yaşayan Kürtler yapıyor.
DÜNYADA EROİNE EN ÇOK EL KONULAN ÜLKE DE İRAN
İran eroin bağımlılığında dünyanın önde gelen ülkesi olmaya devam ederken, 2012 Dünya Uyuşturucu Raporu'na göre İran eroin ve afyonun en çok el konulduğu ülkelerin başında yer alıyor. 'BM Uyuşturucu ve Suçla Mücadele Ofisi', "narkotikle etkili mücadelesi" sebebiyle İran'ı takdir ediyor.
İran, geçtiğimiz Mayıs ayında Ermenistan ile 'narkotikle mücadele' konusunda bir memorandum imzaladı. Anlaşmanın ardından Fars haber ajansında yer alan bir haberde, "Afganistan'dan Avrupa'ya uzanan uluslararası uyuşturucu kaçakçılığının kavşağında bulunan İran, uyuşturucu şebekeleriyle mücadelede başı çekerek büyük bir efor sarf etmektedir." denilmişti.
İDAMLARIN BİRÇOĞU UYUŞTURUCU SUÇU SEBEBİYLE YAPILIYOR
Uluslararası insan hakları derneği 'Human Rights Watch (HRW)' ise BM'nin İran'ı narkotikle mücadelesi sebebiyle övmesini abartılı buluyor. HRW'a göre, geçtiğimiz birkaç yıl içinde İran'da uyuşturucu vakasıyla ilgili idamlarda büyük artış yaşanıyor. Sadece 2011 yılında idam edilen 600'den fazla kişinin yüzde 81'inin, uyuşturucu kaçakçılığı ve kullanımı ile ilgili suçlardan hüküm giyen kişilerden oluştuğu belirtiliyor.
HRW'dan Faraz Sanei 2011 yılında Guradian'da yazdığı bir makalede, 'BM Uyuşturucu ve Suçla Mücadele Ofisi'nin İran'ın narkotikle mücadelesini överken sadece yapılan olumlu şeyleri gördüğünü ancak fotoğrafın diğer tarafını görmezlikten geldiğini savunuyor. Sanei makalesinde, "İran onlarca kişiyi göstermelik davalar sonucu sallandırdı ve yüzlerce kişi de asılmak için bekliyor. Uyuşturucu suçları sebebiyle idama karşı olan BM'nin sessizliği kafa karıştırıcı." ifadelerine yer veriyor.
İran'ın eski İçişleri Bakanı Mustafa Muhammed Neccar, Nisan ayında yaptığı konuşmada, "Uyuşturucu şebekelerine yönelik etkin mücadele ve metamfetamin laboratuvarlarının yıkımı konuları emniyet narkotik biriminin bu yıl da öncelikli gündemini oluşturmaktadır." demişti. Najjar, doğu ve güneydoğu sınırlarındaki güvenliği arttırarak uyuşturucu kaçakçılarına göz açtırmayacaklarını ifade etmişti.
Narkotik şubeden sorumlu emniyet müdürü Hamid Reza Hussein Abadi ise geçen yıl yaptığı bir konuşmada, İran polisinin sentetik uyuşturucu (özellikle de Kristal Metamfetamin) kaçakçılığı ve üretimine yönelik önlemlerini arttırdığını söylemişti. Abadi, "Sentetik uyuşturucu ile ilgili olarak gerekli cezaların verilmesi hususunda yargı makamlarıyla gerekli koordinasyon yapılmıştır." diyerek cezaların ağırlaştırıldığına işaret etmişti.
Haber Ara