Cezaevindeki çocuklar 'Toplum Hizmet Gönüllüleri Merkezleri'nde eğitilecek

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), okul öncesi eğitimi yaygınlaştırmak için çalışmalarına hız verdi. Bakanlık, okul öncesi eğitim kapsamında 10 yeni model geliştirdi. Toplum temelli ve ücretsiz olarak planlanan yeni modellerden biri de 'Toplum Hizmet Gönüllüleri Merkezleri' olacak. Bu merkezlerde engelli çocuklar, mahkûm annelerin çocukları, yoksul çocuklar, sokakta çalıştırılan çocuklar eğitim görecek. Bu merkezlerde erken matematik, bilim ve okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri düzenlenecek.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB okul öncesi eğitim alanındaki uygulamaları desteklemek üzere, 2010 yılı Mart ayında MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği'nin mali, UNICEF'in teknik desteğiyle Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi'ni başlattı. Bu kapsamda okul öncesi eğitim ve gündüz bakım hizmetlerinin niteliğinin artırılması için MEB'in ilgili birimlerinin kapasitesinin artırılması, eğitim programlarının güncellenmesi, toplum temelli erken çocukluk hizmeti modellerinin geliştirilmesi, okul öncesi eğitim için ülke çapında tanıtım kampanyası düzenlenmesi, 32 ilde ekipman, eğitim ve donatım malzemeleri alımı yapılması ve yerel kuruluşların katılımını teşvik etmek amacıyla hibe programı düzenlenmesi faaliyetleri yürütüldü.

3 yıllık çalışmanın ardından okul öncesi eğitim kapsamında yürütülecek çalışmaların tüm ayrıntılarının yer aldığı 'Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmetleri Sunumu Kılavuzu' hazırlandı. Kılavuz, proje çerçevesinde özellikle okul öncesi eğitime erişimi olmayan veya güçlükle erişen dezavantajlı kesimlerin erken çocukluk hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanmasını desteklemek amacıyla yerel kuruluşların işbirliği ile oluşturulacak hizmet sunumuna dayalı toplum temelli bir yaklaşımın geliştirilmesi için hazırlandı. Proje de okul öncesi eğitimi güçlendirmek amacıyla özellikle dezavantajlı çocukların ücretsiz yararlanabileceği yeni modeller hazırladı. Özellikle okul öncesi eğitime erişimi olmayan veya güçlükle erişen dezavantajlı kesimlerin erken çocukluk hizmetlerinden ücretsiz faydalanmasını desteklemek amacıyla yerel yönetimlerin, sivil toplum örgütlerinin ve işveren kuruluşların işbirliğiyle oluşturulacak toplum temelli erken çocukluk hizmeti sunumuna yönelik 10 model belirlendi. 10 modelde kurulacak erken eğitim merkezlerinde, yapıların kurulacağı bölgelerde yaşayan emekli okul öncesi öğretmenleri, atanamayan okul öncesi öğretmenleri, üniversitelerin ilgili bölümlerinde okuyan öğrencilerin çalıştırılması hedefleniyor.

Toplum temelli erken çocukluk hizmeti sunan kurumlar ve kuruluşlar, Mobil Oyun Otobüsü, Oyun Odaları, Topluma Hizmet Gönüllüleri Merkezleri, Erken Eğitim Merkezleri, Çocuk Evleri, Anne ve Çocuk Sağlığı ve Spor Merkezleri, Aile Kütüphanesi, Çocuk ve Aile Bilim Sanat Kültür Merkezi, Oyuncak Fabrikası ile Oyuncak Kütüphanesi modellerini kurulacak. Bu kurum ve kuruluşlarda, 0-66 aylar arasındaki dezavantajlı gruplarda yer alan çocukların ücretiz eğitim alması sağlanacak. Böylece çocukların ev ve aile ortamında sahip olmadığı olanaklarla tanışmasına ve sosyal bir ortamda eğitici faaliyetler içerisinde bulunmasına olanak verilecek.

Adalet Bakanlığı'nın verilerine göre ceza infaz kurumlarında 4 bin 838 kadın tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Tüm ceza infaz kurumlarında annelerinin yanında kalan 0-6 yaş arası çocuk sayısı ise 285. Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmetleri projesinde kurulacak 'Topluma Hizmet Gönüllüleri Merkezleri'nde başta mahkum annelerinin yanında kalan 285 çocuk olmak üzere engelli, yoksul ve sokakta çalıştırılanlar çocukların eğitim alması amaçlanıyor. Bu merkezlerde eğitim liderlerinin danışmanlığında ve öğretmen adaylarının katılımıyla çocuklara kitap okunacak ve dil gelişimi çalışmaları yapılacak. Erken matematik, bilim ve okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri düzenlenecek. Sanat, müzik, oyun, spor, satranç, bilgisayar etkinlikleri düzenlenecek. Sosyal beceri eğitimleri yapılacak.

Mobil Otobüs Uygulaması ile belirlenen standartlar ve mevzuatlara uygun olarak, ihtiyaç sahibi bölgelerdeki hizmet önceliği olan dezavantajlı çocuklar için toplum temelli erken çocukluk hizmetleri olarak yaygınlaştırılacak. Uygulama, 3 - 5 yaşlar arasındaki çocukların kendileri için özel olarak donatılmış oyun otobüsüne aileleri tarafından getirilmelerini ve belli bir program dâhilinde erken çocukluk eğitimi hizmeti almalarını kapsayacak.

ÇOCUKLARIN ÖDÜNÇ OYUNCAK ALABİLECEKLERİ KÜTÜPHANELER KURULACAK

Kaynak oluşturulacak ortamlarda kurulacak 'Oyun Odaları', kurumsal erken çocukluk eğitiminden yararlanma şansı olmayan yoksul çocuklar için gelişimsel destek olanağı sunacak. Dezavantajlı bölgelerde yaşayan 5 yaşında yoksul ve herhangi bir kurumsal erken çocukluk eğitim hizmetinden yararlanamayan çocuklar ve ebeveynleri modelin hedef kitlesini oluşturacak. Her oyun grubunda bir engelli çocuk kontenjanı ayrılacak.

Herhangi bir erken çocukluk eğitimi alamayan engelli, yoksul, kültürel dezavantajlı 3 - 5 yaş arası çocuklar ile ebeveynleri 'Erken Eğitim Merkezi' modelinin hedef kitlesini oluşturacak. Merkeze öncelikli olarak, dört ve daha fazla çocuğu olan aileler ve diğer çocukları ilköğretim ya da orta öğretim kademesinde eğitim alan ebeveynler kabul edilecek.

Yaşadığı bölgede anaokulu bulunmayan ya da anaokulu olduğu halde özel gereksinimleri nedeniyle mevcut anaokullarından yararlanma olanağı olmayan dezavantajlı çocuklar (engelli, yoksul, göçmen ve evlerinde farklı dillerde konuşan çocuklar) ile bu çocukların aileleri için (anne, baba, kardeş ve büyük ebeveyn) Çocuk Evleri kurulacak.

Anne Çocuk Sağlık ve Spor Merkezi modelinde annelerin ve çocuklarının sağlıklı bireyler olarak yaşamalarını destekleyecek bilgilendirme ve spor aktiviteleri planlanıyor. Okulöncesi eğitimi almayan, okullaşma oranı düşük, erken çocukluk çağ nüfusu yüksek olan ve dezavantajlı bölgelerde yaşayan aileler ve bu ailelerin 6 ay - 3 yaşındaki çocukları modelin hedef kitlesini oluşturuyor.
Normal gelişim gösteren çocuklarla görme engelli çocukların gelişimsel gereksinimlerini karşılayacak özel bir kitap koleksiyonu olan bir Aile Kütüphanesi oluşturulacak. Bu model kapsamında normal gelişim gösteren çocuklar kadar, görme engelli çocukların da kendilerine okunan kitapları dinleyebilecekleri zamanlar ve mekanlar oluşturulacak.

Çocuk ve Aile Bilim Sanat Kültür Merkezleri'nde anne baba ve çocukların birlikte ya da bireysel olarak bilim, sanat ve kültür etkinliklerine katılmaları sağlanacak.

Oyuncak Fabrikası/Atölyesi modelinde aile üyelerinin (anne,baba, anneanne, babaanne, dede, abla ve ağabey) çocukların gelişimini destekleyecek eğitsel materyalleri tasarlanacak.

Anaokulundaki çocukların ödünç oyuncak alıp eve götürmelerine olanak tanıyacak 'Oyuncak Kütüphanesi' kurulacak.