Almanya'da sandıktan ne çıkacak?

62 milyon civarında seçmenin kayıtlı olduğu Almanya’da bugün ülkeyi önümüzdeki 4 yıl boyunca yönetecek yeni hükümet için sandık başına gidiliyor. Yerel saatle 08’de başlayacak oy kullanma işlemi, akşam saat 18’de bulacak ve ilk sonuçlar verilmeye başlanacak.

Seçimlerde Bundestag’daki 598 sandalye için toplamda 38 siyasi parti ve oluşum yarışıyor. Seçime katılan partilerden yalnızca 6’sı halen Bundestag’da temsil edilirken, üç parti ise eyalet parlamentolarında temsiliyet kazanmış partilerden oluşuyor.

Sandalyelerin yarısı 299 seçim bölgesinde en çok oyu alan direkt adaylardan seçilecekken, diğer yarısı ise 16 eyaletin her birinde partilerin oluşturduğu listelerin alacağı oy oranına göre belirlenecek. Seçimlerde bir partinin eyalet genelinde birinci oylarının listelere verilen ikinci oyların çok üstünde olması durumunda ek milletvekilliği kazanma şansı bulunuyor. 2009 yılındaki seçimlerde iktidardaki Hristiyan birlik partileri CDU ve CSU 24 ek milletvekilliği kazanmış ve meclis üye sayısı 622 olmuştu.

Favori Merkel ama ortak lazım

Seçimlerin favorisi olarak da Başbakan Angela Merkel’in partisi CDU ve Bavyera’daki kardeş partisi CSU gösteriliyor. Anketlerde yüzde 40 civarında oy alacağı tahmin edilen CDU-CSU’yu anamuhalefet Sosyal Demokrat Parti (SPD) takip ediyor. Ancak CDU’nun mevcut koalisyon ortağı Hür Demokrat Parti (FDP)’nin yüzde 5 barajını aşamamaması riski de bulunuyor. Bu durumda ise CDU’nun SPD ile koalisyon kurması ihtimali doğacak. SPD’nin koalisyon kurmayı hedeflediği Yeşiller ile birlikte çoğunluğu alması ise oldukça zor.

Seçimlerde en çok merak edilen Sol Parti (Die Linke)’nin alacağı oylar olacak. 2009’da yüzde 11,9 oy alarak dördüncü güç olan Die Linke sol seçmeni kazanma konusunda SPD ile yarışıyor. Meclis’te temsil edilen diğer partilerin koalisyon seçenekleri arasında bulunmayan Die Linke eski oy oranına yakın bir skor alarak toplumun alt gelir gruplarının muhalefetteki sesi olmayı hedefliyor.

Sol koalisyon mümkün mü?

Son haftalarda yapılan anketlerin sağ ve sol cephenin birbirine yakın oy alacaklarını gösterirken, seçimlere katılım oranının sonuçlarda belirleyici olacağı yorumları da yapılıyor. 2009 yılındaki seçimlere katılım sol seçmenin SPD’ye tepki olarak sandığa gitmemesi nedeniyle yüzde 70,9 ile 1949’dan bu yanaki en düşük düzeye gerilemişti.

Öte yandan, son haftalarda oy oranında kısmen kıpırdama görülen Almanya İçin Alternatif (AfD) adlı Euro karşıtı partinin yüzde 5 barajını zorlaması bekleniyor. AfD ilk kez geçtiğimiz hafta yayınlanan INSA anketinde yüzde 5 oy oranına sahip gözüküyordu.

Ancak bu koalisyonun hangi partilerden oluşacağı oy oranlarına, özellikle de mevcut hükümetin küçük ortağı liberal FDP'nin (Hür Demokrat Parti) alacağı oylara bağlı.

Forsa araştırma kurumunun yaptığı son kamuoyu yoklamaları Hristiyan Demokratlar'ın (CDU) yüzde 39, Sosyal Demokratlar'ınsa (SPD) yüzde 25 oy alacağını gösteriyor. FDP'nin ise yüzde 5'lik baraja yakın bir oy orana sahip olduğu görülüyor.

FDP'nin meclise girmesi ve Hristiyan Demokratlar ile meclisteki sandalye sayısının yeterli olması durumunda mevcut koalisyonun devam etmesi bekleniyor.

Bunun gerçekleşmemesi durumundaysa Hristiyan Demokratlar'la SPD arasında bir büyük koalisyonun kurulacağı düşünülüyor.

Bir diğer zayıf olasılıksa Hristiyan Demokratlar'la Yeşiller'in koalisyonu.

Anketler, için verilen oylarda Merkel'in açık ara önde gittiğini gösteriyor ve hangi koalisyon kurulursa kurulsun Merkel'in yeniden Başbakan olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Aşırı sağcı' partinin yükselişi

Seçimlerdeki performansı en fazla merak edilen partilerden biri de çizgisi aşırı sağcı olarak değerlendirilen Almanya İçin Alternatif Partisi.

Anketler, 2013 yılı içinde kurulan partinin yaklaşık yüzde 3 oranına sahip olduğunu gösteriyor.

Parti, Euro'dan çıkılmasını savunuyor.

Partinin meclise girmesi durumunda meclisin önümüzdeki dönem 'hararetli tartışmalara' ev sahipliği yapması bekleniyor.

Yine son yıllarda kurulan ve genç bir seçmen kitlesine hitap eden Korsan Parti'ye destek de yüzde 3 oranında gözüküyor.

Türkiye kökenli adaylar

Almanya'daki seçimlere Türkiye kökenli 60'dan fazla aday katılıyor.

En fazla Türkiye kökenli adayı Yeşiller, Sol Parti ve SPD gösteriyor.

Deutsche Welle Türkçe Servisi'nin derlediği kamuoyu yoklamalarına göre seçilmeleri olası görünen adaylar şunlar; SPD’den Aydan Özoğuz, Ülker Radziwill ve Metin Hakverdi; Yesiller'den Cem Özdemir, Ekin Deligöz ve Özcan Mutlu; Sol Parti'den Sevim Dağdelen; CDU'dan Cemile Yusuf.

Aydan Özoğuz, Cem Özdemir, Ekin Deligöz ve Sevim Dağdelen bir önceki dönemde de Federal Meclis'te milletvekiliydi.

SPD'nin Genel Başkan Yardımcısı Aydan Özoğuz bu göreve getirilen ilk Türkiye kökenli Alman vatandaşı.

Cemile Yusuf'sa Türkiye kökenli ilk Hristiyan Demokrat aday.

Bu seçimlerde ilk kez kurucuları ve adaylarının kökenleri nedeniyle kamuoyunda bir Türk partisi olarak görülen BIG (Yenilik ve Adalet için Birlik) partisi de dört ayrı eyalette seçime giriyor.

Türkiye kökenli seçmenlerin oyu kime?

Anketler, sayısı 800,000'e yakın Türkiye kökenli seçmenler arasında CDU'ya verilen desteğin önceki yıllara nazaran artabileceğini ortaya koyuyor.

Bunun nedenleriyse Türkiye kökenlilerin bir bölümünün artık Almanya'da yerleşik oldukları anlayışıyla yaşamalarına ve göçmenlere yönelik eleştirileriyle dikkat çeken Thilo Sarrazin'in SPD'li olmasına bağlanıyor.

Yine de anketlere göre Türkiye kökenli Alman vatandaşları arasında en fazla oyun SPD'ye gitmesi bekleniyor.

Bu seçmenlerin oy kullanırken temel olarak partilerin göç ve uyumla ilgili politikalarına bakarak seçimlerini yaptığı düşünülüyor.

Türkiye'deki siyasi partilerden CHP'nin (Cumhuriyet Halk Partisi) sözcüleri Almanya'da SPD adaylarına; BDP (Barış ve Demokrasi Partisi), EMEP (Emek Partisi) ve ÖDP (Özgürlük ve Dayanışma Partisi) sözcüleriyse Sol Parti adaylarına desteklerini açıklamış durumda.

Bu yılki seçimlerde Türkiye kökenliler arasındaki muhafazakar tabanı temsil ettiği düşünülen birçok sivil toplum örgütü de Türkiye kökenli Alman vatandaşlarının sandığa gitmeleri için bir kampanya yürütüyor.

Bu nedenle aralarında Başbakan Angela Merkel'in partisi Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) adaylarının da bulunduğu siyasetçiler gurbetçiler için vaatlerin ardı arkasını bırakmadı. CDU'lu siyasetçi Armin Laschet, Dortmund'da Türk işadamlarına hitap etti. "Entegrasyon, asimilasyon değildir. Her insan kendi dinini, kültürünü, tarihini ve ailesinin köklerini muhafaza edebilir ve yaşayabilir. Bundan dolayı Almanya'da insanların dinlerini yaşayabilecekleri camilere, kültür merkezlerine ihtiyacımız var" dedi.

Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) Ludwigsburg bölgesi adayı Nicolas Schaefstoss ise Feuerbach Merkez Camii önünde stant kurarak, gurbetçilerden oy istedi. Türkçe broşür de bastıran Schaefstoss yaptığı açıklamada, şunları söyledi: "Almanya'da farklı kökenleri bulunanlar barış ve birlik içinde yaşıyor. Yine de insanların kökenleri ve dini inançları maalesef çoğu sosyal sorunların nedeni olarak gösteriliyor. Dayanışmacı düşünceme inanarak bu sorunlarla savaşıyorum. Çifte vatandaşlık için ve Almanya'da yıllardan beri yaşayan Alman vatandaşı olmayan insanların oy hakkı kazanmaları için de çalışıyorum" dedi. Türkler'in cevabı ise netti: Seçimden sonra da bekleriz.

Kampanya kapsamında önde gelen partilerin belli başlı politikaları seçmenlere anlatılarak kararlarını kendilerini vermesi isteniyor.

Bütün bunların yanında Almanya'da sandığa gitme oranının ne olacağı da merak ediliyor.

Zira hiçbir partiye destek vermeyen Alman vatandaşlarının sayısının az olmadığı düşünülüyor.

(BBC Türkçe / ANF )