Ortadoğu ve Körfez ülkeleri, Türkiye ihracatçısı için son döneme kadar kan kaybı yaşanan AB pazarının en önemli alternatif kapılarından olmuştu. Arap Baharı sürecinde kimi ülkelere yönelik duraklamayı saymazsak, sözünü ettiğimiz coğrafya Türkiye'nin ihracatına önemli destek verdi.
Ekonomist Dergisi'nin haberine göre Suriye'deki iç savaş nedeniyle Mısır üzerinden yapılmaya başlanan Türk mallarının körfez ülkelerine sevkiyatı bu ülkedeki askeri darbeden sonra da kesintiye uğramadan devam ediyor.
Müslüman Kardeşler ve Muhammed Mursi iktidarında Mısır üzerinden kurulan yeni ticaret yolu, Abdülfettah el Sisi başkanlığında yapılan askeri darbeden sonra da devam ediyor. Yani, AK Parti Hükümeti'nin Mısır'daki yeni yönetime olan sert muhalefetine karşın Türkiye'nın Mısır üzerinden yürüttüğü ticaret sürüyor.
ROTA NASIL DEĞİŞTİ?
İlk büyük rota değişikliği 1991'deki Birinci Körfez Savaşı döneminde gerçekleşti. Bağdat üzerinden gerçekleştirilen Ortadoğu ve Körfez ülkeleri ile ticaret, Irak'a ABD müdahalesinin ardından Suriye üzerinden yapılmaya başlandı.
2000'li yılların başından itibaren ise Türkiye-Suriye ilişkilerinde yaşanan olumlu gelişmeler, bu ülke üzerinden Afrika ve Körfez taşımalarında sıçrama yarattı. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) rakamlarına göre, bu dönemde Suriye üzerinden gerçekleştirilen taşımalar yılda 120 bin sefere kadar ulaşmıştı. Suriye'ye ihracat 2002'de 267 milyon dolar iken 2011'de yaklaşık 1.5 milyar dolara yükselmişti. Körfez ülkelerine ihracat da 1 milyar dolardan 6 milyar dolara çıkmış, Suudi Arabistan'a ihracat yüzde 700, BAE'ye ise yüzde 900 artarak rekor kırmıştı.
KÖRFEZ ÜLKELERİNE YENİ YOL
‘Arap Baharı'nın da etkisiyle Mart 2011'de iç savaşa sürüklenen Suriye'de yerinden oynayan taşlar, Türkiye'nin Ortadoğu ve Körfez ülkelerine yönelik ticaret yollarında değişikliği zorunlulu kıldı. İç savaşın yarattığı güvenlik endişesine Esed rejimi ile kopan ilişkiler de eklenince yüksek ticaret potansiyeline sahip altı Körfez ülkesi ile ticaret için yeni yol arayışı başladı.
Ordusu güvenliği sağlıyor
General Sisi, darbeye karşı belki de en sert tepkiyi Türkiye'den gördü. Buna karşın Türk mallarını Mısır üzerinden askeri konvoy ile Suudi Arabistan'a ulaştırma görevi Mısır ordusunun sorumluluğunda. Türkiye'nin 10 milyar dolarlık ihracatının en büyük garantörü şu an için General Sisi. Fakat Mısır ile ilişkiler her geçen gün ısındığı için bu işbirliğinin ne kadar devam edeceği endişeyle izleniyor.
Mısır kapısı Türk ihracatçısının imdadına yetişti
Haziran 2012'de Müslüman Kardeşler'in Mursi liderliğinde Mısır'da iktidara gelmesi ihracatçılar için yeni fırsatın kapısını araladı. Plana göre, İskenderun ve Mersin'den Ro-Ro seferleri ile yola çıkan Türkiye menşeili TIR'lar önce Mısır'daki Port Said Limanı'na ulaşacak, buradan da askeri konvoy eşliğinde Kızıldeniz'e taşınacaktı.
Kızıldeniz'den Suudi Arabistan'a geçecek TIR'lar, Körfez ülkelerine dağılacaktı. Yol, Suriye koridoruna göre yüzde 40 daha maliyetliydi. Teslimat süresi ise 12 günden 25 güne çıkacaktı. Bu maliyetlere rağmen ihracatçıları rahatlatan yeni rota, kısa sürede Türkiye'ye Afrika'nın kapılarını açan sihirli bir anahtar haline geldi.
(HÜRRİYET)
