Türkiye'de binalara ait sığınakların yüzde 84'ü amacı dışında kullanılıyor

Dünya ile birlikte Türkiye, Suriye'ye karşı yapılacak hava saldırısını tartışıyor. ABD önderliğinde Suriye'ye gerçekleştirilmesi beklenen müdahalenin ardından en büyük korku Suriye'nin Türkiye'ye yönelik kimyasal saldırıda bulunması. Ancak yapılan bir araştırma Türkiye'de binalara ait sığınakların yüzde 84'ünün yönetmelik ve standartlara uygun olmadığı hatta kapıcı dairesi ve depo olarak kullanıldığını ortaya koydu.

İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) tarafından Türkiye'de yapılan araştırmada olası bir kimyasal saldırıda kullanılacak olan sığınakların uygun şartlara sahip olmadığı gözler önüne serildi. AFAM Müdürü Yrd. Doç Dr. Kubilay Kaptan başkanlığında, AFAM Bilgisayar mühendisi Onur Yılmaz ve AFAM Jeofizik Mühendisi Uğur Kavlak ile öğrencilerden oluşan ekip tarafından yapılan çalışma ile Türkiye'de yapılmış veya yapımı devam eden konut, eğitim, spor tesisi, kütüphane ve AVM gibi yapıların zorunlu olan sığınak bulundurma durumunun belirlenen standartlara göre olmayıp, amacı dışında kullanıldığı tespit edildi.

AFAM ekibi tarafından incelenen toplam 880 binanın yüzde 84'ünün sığınak yönetmeliği ve standartlarına uygun olmadığı belirlendi.

Bir çok sığınağın taşıyıcı sistem kalınlığı (perde, taş, yığma gibi) yönetmelikte belirlenen kalınlık ölçülerine uygun olmadığı belirtilirken, bunun da patlamalara karşı binaları hasar görebilir duruma getirdiği vurgulandı.

İncelemelerde sığınakların binaların bodrum katından ayrılmadığının altı çizilirken, "Bu durul her hangi bir kimyasal saldırı esnasında tehlike arz ediyor. Sığınaklar bodrum katı ile ayrıştırılmalı ve çift kapılı yapılmalıdır." uyarısı yapıldı.

Araştırmada sığınakların yüzde 66'sında aydınlatma ve havalandırma için pencere veya cam bulunduğuna dikkat çekilirken, bunun da kimyasal saldırı anında tehlike oluşturacağı ifade edildi.

Sığınakların yüzde 86'sında binadan ayrı bir havalandırma sistemi bulunmadığı tespit edilen araştırma ile ilgili şu değerlendirme yapıldı: "Sığınakların yüzde 91'inde ışıklandırma sistemi yetersiz. Binalarda her hangi bir saldırı esnasında sığınaklara nasıl inilip, çıkılacağı konusunda her hangi bir yönetmelik yok. Binalarda yaşayan kişi ve yöneticiler ne yapacağını bilmiyor. Sığınaklarda olası bir saldırı esnasında binada bulunan kişilerin ne yapacağı konusunda görevlendirme şeması bulunmuyor."

SIĞINAKLAR KAPICI DAİRESİ OLARAK KULLANILIYOR

Hiçbir binada sığınaklara iniş ve davranış konusunda tatbikat yapılmadığının altını çizen AFAM Müdürü Yrd. Doç Dr. Kubilay Kaptan, şunları söyledi: "Bu sebepten dolayı sığınakların nasıl kullanılacağı yapıyı kullananlar tarafından bilinmiyor. İncelemelerde yapılan binaların yüzde 78'i sığınakları depo, kapıcı dairesi, konut alanı, işyeri ve spor alanı gibi alanlarda amacına uygun olmayan şekiller kullanıldığı tespit edildi. Sığınaklar patlayıcı madde, kimyasal ve biyolojik silahlar gibi tehlikeler durumlarında kullanılmak için değil, rant için veya depo olarak yapılmış."

Yapı projelerinde sığınak bölümleri standartlara uygun görülüp resmi onaylar bu projemler üzerinden verilmesine rağmen daha sonra bu alanların amacı dışında kullanıldığına dikkat çeken Kubilay Kaptan sözlerini şöyle noktaladı: "İnşaat döneminde yetersiz olan denetim, inşaat bitimi ve kullanımı başlamasından sonra tamamen unutuluyor. Bu da özellikle sığınak gibi sıkı denetim gerektiren yerlerde isteğe bağlı ve kontrolsüz uygulamalar yapılmasına neden oluyor."