Son 48 saat

Mısır'daki askeri darbenin arkasındaki gücün İsrail olduğu belgeleri ile gün yüzüne çıkıyor. İsrail derin devletinin, demokratik seçimlerle başa gelen ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi yönetiminin, İsrail'in Ortadoğu'daki çıkarlarını gözeten Camp David anlaşmasının hükümlülüklerini ortadan kaldıracağı endişesi ile Mısır'da askeri darbeye zemin hazırladığı belirlendi. Mısır'daki darbe öncesi, Kudüs Üniversitesi'ne bağlı 'BESA' Araştırma Merkezi'nin İsrail gizli servisi MOSSAD için hazırladığı bir rapordaki ilginç detaylar, darbenin asıl nedenlerini ortaya koyuyor. Raporda, 17 Eylül 1978'de Mısır ile İsrail arasında imzalanan ve İsrail'in güvenliğini garanti altına alan Camp David anlaşmasını Mursi yönetiminin boşa çıkarmaya başladığı uyarısı yapılarak, 'Müslüman Kardeşler'in bir an önce yönetimden uzaklaştırılması gerektiği' vurgulanıyor.

TALİMATI KAHİRE'DE ALDILAR

49 sayfalık rapordaki uyarıların ardından Mursi'yi görevden uzaklaştırmak için Mısır ordusunda darbe çalışmalarına başlayan İsrail, MOSSAD Başkanı Tamir Pardo'yu 27 Haziran'da Kahire'ye gönderdi. Başkentte cuntanın bir numaralı ismi General Sisi ve Mısır İstihbaratı 'GIS' Başkanı el Tuhami ile görüşen Pardo, muhataplarına 'Şartlar hazır. İsrail Camp David'deki kazanımların kaybedilmesine müsaade etmeyecek. Mursi'ye iki günlük süre verin; görevi bırakmazsa darbeyle devirin' mesajı verdi. Talimatı alan Sisi, 1 Temmuz'daki '48 saat' açıklamasını yaptı. Cumhurbaşkanı Mursi'nin, milletin verdiği yetkiyi koruyacağını belirterek görevi bırakmayacağı sinyalini vermesinin ardından ise darbe geldi.

İSRAİL'İN MISIR TELAŞI

Mısır'da cunta yönetiminin İsrail'le kirli işbirliği, Sina Yarımadası'nda darbe hükümetinin güvenlik danışmanı olarak aldığı Yahudi kökenli isimlerle deşifre olurken, cuntacılarla İsrail arasındaki görüşmelerin uzun bir zamandan beri devam ettiği kaydedildi. MOSSAD'ın, Mısır ile ilgili raporlarda Camp David anlaşmasının tehlikeye gireceği yönündeki bilgiler üzerine harekete geçtiği ifade ediliyor. İstihbarat raporlarında Mursi yönetiminin, inceden inceye Mısır eski Devlet Başkanı Enver Sedat ile İsrail eski Başbakanı Menahem Begin arasında 12 gün süren gizli pazarlıkların ardından Camp David'de 17 Eylül 1978'de ABD eski Başkanı Jimmy Carter'ın gözetiminde imzalanan ve tamamen İsrail'in Ortadoğu'daki çıkarlarını gözeten anlaşmanın iptali için çalıştığı uyarısı yapılıyor. Haziran başında MOSSAD'a teslim edilen BESA raporunda Mursi'nin güçlü ve yönetime sadık bir tabana sahip olduğuna dikkat çekilerek, 'Güçlü destekçileri olan Mursi ancak içeride geleneksel olarak güçlü olan askerlerin ve kanaat önderlerinin desteği ile iktidardan gönderilebilir' deniliyor.

İhvan için beş maddelik rapor

MOSSAD ve İsrail hükümeti için 'gizli' ibareli olarak 'Mısır' raporu hazırlayan Kudüs Üniversitesi'ne bağlı BESA araştırma merkezi raporu beş bölümden oluşuyor. Rapordaki bölüm başlıkları bile oldukça dikkat çekici:

Mübarek rejimine karşı muhalefetin ana omurgasını oluşturan İhvan, Camp David barış anlaşması aleyhine oldukça kuvvetli çalışmalar yaptı. Bununla birlikte Müslüman Kardeşler Arap Baharı sonrası dönemin yükselen gücü olarak ortaya çıktı.

Birinci bölüm: İslam dünyası ve Batı arasındaki mücadeleyi, Müslüman Kardeşler'in İsrail'in ana destekçisi olarak bilinen ABD'ye karşıyı duyduğu nefreti ele almaktadır.

İkinci bölüm: Müslüman Kardeşler'in İsrail yaklaşımını belirleyen bölgesel bağlamı, Müslüman Kardeşler'in Gazze ve Batı Şeria'daki hareketlerini ve Hamas'ın rolünü kapsamaktadır.

Üçüncü bölüm: İsrail'le olan çatışmanın kaynağını da oluşturan Müslüman Kardeşler'in faklı dinsel motivasyonlarını, özellikle Kudüs'ün İslam dünyası için sahip olduğu önem nedeniyle tansiyonu nasıl yükselttiği ele alınmaktadır.

Dördüncü bölüm: Müslüman Kardeşler'in Mısır-İsrail barışından duyduğu kaygı incelenmektedir.

Beşinci bölüm: Müslüman Kardeşler'in İsrail politikası, özellikle nasıl olup da Barış Anlaşmasını iptal etme şartları koşacak kadar kendine güven duyduğunu ele alacaktır. Çalışmaya, Mursi'nin askeri darbeyle iktidardan düşürülüşünü konu eden bir ek de yazılmıştır.

Anlaşma İsrail'e hizmet ediyordu

1978'teki Camp David Anlaşması İsrail'e büyük avantajlar getirdiğinden, Mısır eski Devlet Başkanı Enver Sedat'ın yakın çevresi tarafından tepkiyle karşılandı. Görüşmeler sırasında Mısır Dışişleri Bakanı İbrahim Kamil gelişmeleri protesto ederek istifa etmiş, yerine İsrail'e yakınlığı ile tanınan, 'İsrail dostu' sıfatıyla 'onurlandırılacak' olan Butros Gali getirilerek anlaşmanın imzalanması sağlanmıştı. İstifa eden bir diğer kişi ise Mısır'ın ABD büyük elçisi Eşref Global'di.

ÇETİNER ÇETİN / YENİ ŞAFAK