Çin'de tarihi dava başladı

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 25 kişilik polütbüro üyesiyken ve 7 kişilik daimi üye arasında yer alması beklenirken, 'disiplinsizlik' suçlamasıyla görevinden alınan Bo Şilay (Bo Xilai), bügün "yolsuzluk, rüşvet ve görevini kötüye kullanma" suçlardan hakim karşısına çıktı.
Ülkenin doğusundaki Şandong (Shandong) eyaletinin merkezi Cinan (Jinan)daki Orta Halk Mahkemesi'nde görülmeye başlanan dava, uluslararası kamuoyu tarafından da yakında izleniyor.
Geniş güvenlik önlemleri altından mahkemeye getirilen Bo, diğer yargılananların giydiği standart sarı elbisenin aksine beyaz gömlek ve siyah pantolon giydiği gözlendi. Görüntülerde ayrıca Bo'nun bitkin ve yorgun olduğu gözlenirken, mahkeme, duruşmayı resmi mikro blog sitesinden (Weibo) canlı yayınlandı ve iki fotoğraf servis etti. Fotoğrafa bakıp Bo ile ilgili yorum yapanlar, 'Bo, çökmüş durumda' dedi.

Dalian şehrinin belediye başkanı, Liaoning eyaleti valisi ve Çin Ticaret Bakanlığı görevlerinde de bulunan Bo'nun 'açık duruşması', son yıllarda ülkedeki en üst düzey Çin liderin yargılanması oluyor.
Devlet televizyonu CCTV, duruşmadan kısa görüntü yayımladı. Görüntülerde, Bo'nun mahkeme salonuna getirilişi, mahkeme görevlileri ve duruşma salonundakiler görülüyor. Basının içeri alınmadığı mahkeme binasının çevresinde yerli ve yabancı yaklaşık 3 yüz basın mensubu davayla ilgili gelişmeleri takip ediyor.
Devlet medyasına göre, Bo'nun karıştığı rüşvet skandalı 45,1 milyon dolar civarında. Bo ayrıca, 'ahlaksız' faaliyetler içinde olmakla da suçlanıyor.

-BO'NUN YARGILANMA SÜRECİ
Çin'in güneybatısındaki hızla gelişen Chongqing şehrinde Komünist Parti lideri olarak görev yapan Bo Xilai, Mart ayında görevden uzaklaştırılmıştı. Bo, ÇKP disiplinine aykırı hareket ettiği gerekçesiyle hakkında soruşturma başlatılmıştı.
Batı medyası, Bo'nun gözden düşüşünü, İngiliz vatandaşı Neil Heywood'un ölümüyle ilgili soruşturmada Bo ile anlaşmazlık yaşayan Emniyet Müdürü Wang Lijun'un Chengdu'daki ABD konsolosluğuna gidip, sığınma talebinde bulunmasının tetiklediğini öne sürmüştü. Sebep olarak da, Politbüronun daimi üyeliğine seçilmesi beklenen Bo, eşi Gu Kailai'ın Heywood'u öldümekle başlanan soruşturmada gözaltına alınmasıyla birlikte eş zamanlı olarak ÇKP bünyesindeki tüm görevlerinin askıya alınması gösterilmişti.

Ticaret bakanıyken 2007 yılında Chongqing şehrinin başına atanan Bo, mafyaya karşı savaş ilan ederek aralarında bürokrat, işadamı, polis ve avukatların da yer aldığı yüzlerce kişiyi hapse attığı ileri sürülmüştü. Bo'nun insan hakları ve hukukun üstünlüğünü hiçe saydığını iddia eden muhalifleri ise, Pekin'in yollarını aşındırarak Chongqing'in küçük bir diktatörlüğe dönüştüğünü iddia etmişti.
Başbakan Wen Jiabao da, bu yılın başında düzenlediği yıllık basın toplantısında, Bo Xilai'in politikalarına atıfta bulunarak, "Kültür Devrimi trajedisinin tekrar yaşanmasına izin vermemeliyiz" demişti. Bo Xilai, Başbakan'ın konuşmasının ertesi günü Chongqing parti sekreterliği görevinden alındı ve kamuoyu karşısında bir daha görünmedi.
Halk arasında, Chongqing halkına Mao şarkıları söyleten ve cep telefonlarına Mao'nun sözlerini kısa mesaj olarak gönderen Bo Xilai'in, başta karısı olmak üzere akrabalarının zenginliği açısından samimiyetinin sorgulanmasına yol açıyordu.
İNGİLİZ İŞ ADAMI NEİL HEYWOOD
41 yaşındaki İngiliz işadamı Neil Heywood 15 Kasım 2011'de Chongqing'deki bir otel odasında ölü bulunmuştu. Uzun yıllar Bo Xilai ve eşi Gu ile aile dostu olan Heywood, yerel yetkililerce aşırı alkol kullanımdan dolayı hayatını kaybettiği bildirilmiş ve cesedi yakılarak külleri ailesine teslim edilmişti.
İşadamının alkol tüketmediğini öne süren yakınlarının dile getirdiği cinayet iddialarına ile birlikte, Bo Xilai'ın sağ kolu olarak bilinen Polis şefi Wang Lijun'ün ABD Konsolosluğu'na sığınması olayı başka bir boyuta itmişti.
Batı medyası, Polis şefi Wang Lijun'ün bir takım kanıtlar taşıdığını öne sürerken, yaşanan sığınma olayı Pekin ve Washington hükümetlerini karşı karşıya getirmişti. Yaşanan gerginliğin ardından, Pekin hükümeti Nisan ayında ölüm olayıyla ilgili olarak Bo'nun eşinin soruşturma altına alındığını duyurmuştu. Gu Kailai ise yargılandığı davada ertelemeli ölüm cezasına çarptırılmıştı. Cezanın, Gu'nun 2 yıl içindeki iyi hal durumuna bakılarak, 14 yıla düşürülmesi de söz konusu.

Öte yandan Başbakanlığa bağlı Çin Devlet Konseyi'nin altındaki Çin Milli Reform ve Kalkınma Komisyonu'nun Başkan Yardımcısı Liu Tianan da "ciddi disiplin ihlali" gerekçesiyle hakkında soruşturma başlatılmıştı. Çin medyasına göre, Liu, oğlunu, yasadışı işbirliği yaptığı bir işadamının şirketinin birine yönetim kurulu başkanı olarak getirtti.