Başkan Butaris, Selanik'i parlak günlerine döndürmeye çalışıyor (Özel)

Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris, Cihan Haber Ajansı'na (Cihan) özel bir röportaj verdi. Butaris, günümüze ulaşabilen Osmanlı eserlerinin durumunu, Osmanlı kültürünü, Selanik'e Türkiye'den daha çok turist getirme konusundaki planlarını, Atatürk Evi'nin 16 Ağustos'ta yeniden ziyarete açılacak olmasından duyduğu memnuniyeti ve Atatürk Evi (Müze) önünden geçen caddenin yeniden düzenlenmesine ilişkin projelerini anlattı.

TABU YIKAN BAŞKAN

Yunanistan'ın ikinci büyük kenti Selanik, mütebessim çehresiyle ülkenin her bakımdan zengin bir geçmişe sahip kozmopolit şehirlerinin önde gelenlerinden biridir. Her dönemde toplumsal, ekonomik ve yapısal merkez olma önemini kaybetmeden şartlara uyum sağlayan ve dönüşen nadir kentler arasında gösterilen Selanik, Osmanlılar döneminde (1430-1912) olduğu gibi bugün de coğrafi konumundan ötürü her zaman hesaba katılan, Balkanlara can veren, deniz ve karadan sağlanabilen geçiş güzergahı üzerindeki kilit rolünü oynamayı sürdürüyor.

Bir milyonluk nüfusuyla Yunanistan'ın ikinci büyük kenti olan Selanik, Osmanlılar dönemindeki parlak günlerini arasa da son yıllarda çok kültürlü, çok dinli ve farlı etnik unsurları bünyesinde barındıran sosyal yapısını yeni bir anlayışla şekillendirme çabasını sürdürüyor. Belediye Başkanı Yannis Butaris, yıpratıcı ekonomik krize rağmen bu konudaki kararlı yürüyüşünü sürdürüyor.

Renkli kişiliği, pratik zekası ve diyaloga açık tavırlarıyla ortalama vatandaşın ve farklı millet ve dinden insanların beğenisini kazanan Butaris, değişimi sevmeyen tutucu çevreleri ise zaman zaman çileden çıkarıyor.

Başkan, şehre damgasını vuran Osmanlı, Musevi ve Hıristiyanlar'ın çok kültürlü mirasına sahip çıkmayı, şehrin geleceğine yapılan en kârlı yatırım olarak görüyor. Bu doğrultuda özellikle dini ve kültürel tarihi eserlerin korunması ve 'pazarlanması' için yoğun mesai harcayan Belediye Başkanı'nın ekonomik kriz döneminde göreve gelmesi ise en büyük şanssızlığı olarak görülüyor. Turizm sektörü, başkanlığı dönemindeki dış dünyaya açık tavrı sebebiyle şehre gelen turist sayısının katlanarak artmasından memnun.

Geçen Nisan ayında 90 yıl sonra ilk kez bir Osmanlı eseri Yeni Camii'nde öğle namazı kılınmasına öncülük eden Butaris, kendi dışındaki şartlar sebebiyle katılım olmayan aynı mekânı bu defa Ramazan Bayram Namazı için açarak bir tabunun daha yıkılmasına aracılık etti. Başkan, Yunanistan'daki tarihi Osmanlı eserlerinin sadece sergi salonu, müze, sinema olarak değil bir günlüğüne de olsa asıl amacı doğrultusunda kullanılabileceğini göstermiş olmayı önemsiyor.

Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris ile Osmanlı eserlerinin durumunu, Osmanlı kültürünü, korunmalarına ilişkin çalışmaları ve şehre Türkiye'den daha çok turist getirme planlarını konuştuk...

EN ÇOK TURİST GÖNDEREN İKİNCİ ÜLKE TÜRKİYE

Selanik'in yurtdışında daha iyi tanıtılması konusunda geçen üç yıllık başkanlık döneminde yaptıkları çalışmaları anlatarak sözlerine başlayan Belediye Başkanı Butaris, Türk turist sayısında yaşanan rekor artışa dikkat çekti: "Bütün ülkelerden gelen turist rakamlarında ciddi artışlar var. Selanik'e Rusya'dan sonra en çok turist Türkiye'den geliyor. Örneğin 2011'de 36 bin 629 turist şehri ziyaret ederken 2012'de bu sayı, 46 bin 790'a yükseldi (yüzde 27, 74 artış). 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde ise 28 bin 556 Türk turist Selanik'e gelmiş. Yaz tatili dönemini de düşününce 2013'te rekor sayıda Türkiye'den misafiri ağırlamış olacağız. Bu Selanik'in adının daha iyi duyurulması sonucu gerçekleşti."

Selanik'e olan ilgiyi iki nedene bağlayan Butaris, "Selanik, öncelikle Türkiye gibi komşu Balkan ülkelerine kapılarını açtı. Öte yandan şehrimizin geçmişini onurlandırmak için Türkiye ve İsrail'e açılımlar da yaptık" ifadelerini kullandı. Butaris, 2012-2013 döneminde İsrail'den yüzde 67,92, Rusya'dan yüzde 62'lik turist artışları gerçekleştiğini belirtti.

2014'te Selanik'in Avrupa'nın Gençlik Başkenti olacağını hatırlatan Butaris, Türkiye'de büyük bir tanıtım kampanyasına hazırlandıklarını vurgululadı. Butaris, "Amacımız ekim ayında İzmir'de, İstanbul'da ve olabilirse Ankara'da bir sunum yaparak gençleri ve gençlik gruplarını Selanik'teki etkinliklere davet etmek. Türkiye bizi çok ilgilendiriyor."

Selanik'in 120 bin öğrencisi ile çok dinamik bir şehir olduğuna dikkati çeken Selanik Belediye Başkanı, tarihsel ön yargılara takılanları ise eleştiriyor: "Bugün Yunanistan'da Almanya için duyduklarımızın tamamı negatif. Bizi eziyorlar vs. Bu Türkler için de yapılıyor. Ancak ne Almanlar ne de Türkler için söylenen olumsuz şeyler gerçek değil. Tarih yeniden yazılamaz. Yazıldı bir kere."

"BİZ BİRBİRİMİZE BENZERİZ"

Türk ve Yunan halklarının anlayış ve yaşam tarzlarının benzerliğine vurgu yapan Başkan Butaris, iki ülkenin zor dönemlerdeki dayanışmasına dikkat çekti. Butaris; "Bir Türk Yunanistan'a geldiğinde veya bir Yunan, Türkiye'ye gittiğinde aramızda farkın olmadığını görüyor. Şehirler diplomasisi çok önemli bir veri. Bu oluşan hava, daha iyi ilişkiler için bir baskı unsuru da aynı zamanda. Depremlerde ilk önce birbirimize yardıma koştuk. Neden? Çünkü temelde bir farkımız yok."

"TREN SEFERLERİ BAŞLASIN"

Türkiye'den daha fazla turist çekmek için yapılması gerekenleri de sıralayan Butaris, "Öncelikle vizede kolaylık sağlanmalı. Kesinlikle Selanik ile İstanbul tren yolu ile bağlanmalı. Tabii ki reklam yapılmalı. Yabancı birinin Selanik hakkında hiç bir şey bilmemesi normal. O yüzden turizm, rehberli olması gerekir. Biz belediye olarak elimizden geleni yapıyoruz, ama iş bizde bitmiyor. Otel sahiplerine ve turist bürolarına daha büyük adımlar atmaları için baskı uyguluyoruz."

Atatürk Evi'nin kapsamlı restorasyondan geçerek yeniden hizmete girmesinin önemine dikkat çeken Butaris, bu vesileyle şehre daha çok ziyaretçi geleceğini söylüyor. Butaris, Belediye olarak Atatürk Müzesi'nin bulunduğu caddeyi yeniden düzenleyeceklerini, ulaşımı rahatlatacak çalışmaları yaparak ziyaretleri rahatlatacaklarını söyledi.

"İNANÇ TURİZMİ ÖNEMLİ"

"Selanik'te düzenlenen geniş katılımlı bir sempozyumda Yunanistan'ın inanç ve kültür turizmine ağırlık vermesi gerektiği sonucu çıktı. Selanik'teki Osmanlı dini yapılarını görmek isteyen daha fazla Müslüman turisti çekmek için neler yapacaksınız? şeklindeki soruya Butaris, şöyle cevap verdi; "Selanik'te Osmanlı, Musevi, Hıristiyan ve Slavlara ait tarihi yapılar mevcut. Bunların belirli zaman dilimine dair kimlikleri var. Belediyenin görevi bu anıtlara sahip çıkmaktır. Bunlar Selanik'in mirasıdır. Kimin ziyaret edeceği önemli değil. Beyaz Kuleyi Hıristiyanlar değil Türkler inşa etti ama Selanik'in sembolü. Belediye olarak ister dini eser olsun ya da olmasın bunlar gösterilebilsin istiyoruz. Tarihi eserleri aydınlatarak gece fark edilir olmalarını da amaçlıyoruz. Bunlar şehrin kimliğidir.

GÜNÜMÜZDE EN ÇOK TARİHİ ESER OSMANLI MİRASI

Selanik'teki Osmanlı tarihi eserler envanterini çıkardıklarını belirten Butaris, bunların etkin tanıtımı için aralarında Türkçenin de bulunduğu broşürlerin neden hala basılmadığı sorusuna ise, "Şehrin Osmanlı, Hıristiyan, Bizans, Musevi vs bütün eserlerini tanıtan ve haritada yerlerini gösteren broşür hazırladık. Bunu 4 dilde basıp yüz binlerce adet basmak istiyoruz. İnternet üzerinden de dağılıyor. Problem ekonomik. Önemli olan şehirdeki tarihi eser envanterini çıkarmaktı. Bunu yaptık. Maalesef bu ilk önceliğimiz değil. Önce çalışanın maaşını nasıl ödeyebiliriz bunu düşünüyoruz" şeklinde dert yandı.

Bu arada belediyenin çıkardığı tarihi eser envanterine göre Selanik'te 25 eserle en zengin miras Osmanlılardan kalmış. İrili ufaklı ve Osmanlının ilavelerde bulunduğu Roma ve Bizans eserleri de ilave edildiğinde bu sayı çok artıyor. Belediyenin bu yıl hazırladığı Roma, Bizans, Osmanlı, Yahudi ve yeni dönem eserlerinin yer aldığı broşürde 25 anıtsal eserle Osmanlı mirası ilk sırada yer alıyor. Tarihi eserleri ziyaret etmek isteyenler için kısa bilgiler, şehir haritasındaki yerleri ve eserlerin bulunduğu adreslere yer verilmiş. Selanik'te yüzlerce eserden ayakta kalabilmeyi başarmış ve koruma altına alınan Osmanlı eserleri arasında 4 hamam, 4 cami, Bedesten Çarşısı, Osmanlı bankası, kamu binaları, villalar ve türbeler gibi yapılar bulunuyor.

HAMZA BEY CAMİİ

Ayakta kalabilmeyi başarabilmiş ilk dönem Osmanlı camisi Hamza Bey'in (1467) bir türlü bitirilemeyen restorasyonuna ilişkin ise Başkan, "Orası müze olacak. Ama hemen yanından geçen metro hattında tarihi kalıntılara rastlandı. Onları bir düzene koymaya çalışıyorlar. Metro hattındaki kazılardan çıkacak eserleri orada sergilemek istiyoruz. O bölgede bulunan Bedesten Çarşısı, Aristoteles Meydanı vs bütün o civar yeniden elden geçirilecek. Bu tarihi eserlerin herkesin daha iyi görebileceği bir hale getirilmesini hedefliyoruz."

İLKLERİN MEYDANI HÜRRİYET, PARK OLUYOR

Butaris, sahilde bulunan ve 1950'den bu yana otopark olarak hizmet veren tarihi Hürriyet Meydanı'nın parka dönüştürüldüğünde şehrin cazibe yerlerinden biri haline geleceği müjdesini verdi. Başkan, Türk, Musevi ve Yunanların çok önemli toplumsal olaylara ilk defa burada şahit olduklarını hatırlattı. Butaris, ihaleye çıkıldığını ve en geç 2015'te projeyi sonlandırmak istediklerini söyledi. Başkan "Hürriyet Meydanı'nı aslına dönüştürme projesi için ihaleye çıkılmıştı. Tam 131 şirket teklif sundu. İncelemeleri tamamlıyoruz. Açıklanınca maliyet ortaya çıkacak." dedi.

İhaleyi alacak firma hemen çalışmalara başlayacak. "Meydanın finansmanı için bağış kabul edebiliriz. Mesela belediye olarak 10 bin Euro bağışlarız. Museviler için meydanın tarihi önemi dolayısıyla isterlerse onlar da bir miktar bağışlayabilirler. İsteyen bağışta bulunabilir. Böylece 6 ayda gerekli parayı toplarız. Maalesef bu tip işleri AB programlarına dahil etmek çok kolay değil. Büyük bir proje değil. Çok zamanımızı almayacak. 2014 içerisinde finansmanını temin edip 2015 yılında hizmete açılacağını düşünüyorum. Anı meydanı olacak. Şehir merkezindeki eski sahilin en yeşil ve en değerli parkı olacak. Etrafındaki otobüs durakları kaldırılacak."deyen Selanik Belediye Başkanı, önlerinde yapılacak çok iş olduğunu dile getirdi.
Acı tatlı çok sayıda gelişmeye ev sahipliği yapan tarihi Hürriyet Meydanı, 1870 yıllarda denizin doldurulması sonucu bugünkü geniş halini aldı. İttihatçıların halka açık ilk toplantılarını yaptıkları, İkinci Meşrutiyet'in (1908) ilanından kısa bir süre sonra Bediüzzaman Said Nursi'nin tarihi nutkunu okuduğu, Padişahların halkla buluşma yeri ve 9 bin Yahudi'nin 1942'de Almanlar tarafından soykırım yolculuğuna çıkarıldıkları yer olarak biliniyor.