Sömürgecilere direnen ilk müslümanlar

Guyana, Amerika kıtasında yer alan bir Latin Amerika ülkesidir. Kadim İslam kültürlerine binlerce kilometre uzaktadır. Ülkenin %43’ü Hintlidir. %30’u Afrikalıdır. %20’si melezdir ve sadece %7 yerli Kızılderili nüfus vardır. Amerika kıtası ve Hintliler. Üstelik Türkçe isimlere sahip Hintliler, Afganlılar, Araplar ve İranlılar. Gerçekten çok ilginç ama maalesef altında büyük bir dram yatıyor.

Guyana’nın %7’si Müslüman

Batılı zalimler bölgeye geldiklerinde tertemiz bir ülke ve teknik manada kendilerinden geri bir topluma karşılaşırlar. Tereddütsüz soykırım yaparlar. Kullanabildiklerini köle olarak kullanırlar. İnsan kaynaklarının hızla azalması üzerine Hindistan’dan gemilerle inanılmaz sayıda insanı Guyana’ya taşırlar. Bugün 750 Bin nüfuslu ülkenin %43’ü Hint kökenlidir. 1667 ila 1884 yılları arasında Hollanda sömürgesi olurlar, 1814’den 1966 yılına kadar İngilizler tarafından sömürülürler. 23 Şubat 1970’DE Bağımsız Cumhuriyetlerini ilan ederler lakin hala sömürü devam etmektedir. Ülke nüfusunun %7’si Müslümandır. 55 Bin kişiden oluştuğu tahmin edilen Guyana Müslümanlarını Guyana İslam Toplumu temsil ediyor ancak Guyana Ulusal Birleşik Helal Kurumu (Nuha), Guyana Merkez İslam Teşkilatı (CIOG), Guyana Ulusal İslami Kız Kardeşler Derneği ile Guyana İslam Enstitüsü de Guyana Müslümanları için çalışmalarını sürdürüyor.

Sömürgecilere Direnen İlk Müslümanlar

Latin Amerika ülkesi olan Guyana’da İslam’ın ilk izleri sömürgecilikten de önceye gidiyor aslında. Guyana Müslümanlarına ait web sitelerinde yer alan bilgilere göre bölgeyi işgal eden Hollandalılara karşı direnen yerliler Hollandalı zalimler arasında yapılan bir anlaşma metni Arapça yazılmıştı. Guyana Müslümanları bu durumu özellikle belirtiyorlar. Hollandalıların bölgeye taşıdığı köleler arasında da çok sayıda Müslüman bulunuyordu. 1763 yılındaki büyük isyanın da İslami nitelikte olduğunu Guyana Müslümanları özellikle vurguluyorlar. Bugün Guyana’daki Batı Afrika kökenli Müslümanlara Fula deniliyor. Ülkede 1970’lerden sonra Müslümanların bayramları resmi tatil olarak ilan edildi.

Latin Amerikayı Aydınlatan Okul

güyana Müslümanlarının uyanışı için çalışan Guyana Ulusal Birleşik Helal Kurumu (Nuha) 2011 yılında kurulmuştur. Guyana Merkez İslam Teşkilatı (CIOG) ise Guyana’nın en eski İslami grubudur. Guyana İslam Toplumu (GYTE) 1978 yılında kurulmuş ve şu anda çok yönlü olarak çalışmalarını sürdürüyor. Guyana İslam Enstitüsü (GII) ise Karayiplerin en önemli İslam Merkezi olarak çalışmalarını sürdürüyor. Bu enstitüde Kur’an ilimleri, Arapça gibi birçok uzmanlık alanı bulunuyor. Mezunları Latin Amerika’daki Müslüman toplumlarını beslemekte.

Guyana’da Türkçe İsimler

Guyana Müslümanlarının Türkçe ile olan bağlantıları da ilginçtir. Bu ülkedeki Müslümanları araştırırken ilginç bir makaleye rastladım. Makalede, Guyana Müslümanlarının isimleri konu ediliyordu ve Guyana’daki Müslümanların neden “Türkçe isimler” aldıkları konu ediliyordu. Makaleye göre Batılı zalimler Hindistan’da köleleri Guyana’ya getirdiklerinde doğal olarak Hindistan’daki Arap, Fars ve Türk kültürünü de taşımış oldular. Urducu (Orduca) dilinin Hint coğrafyasına hakim olması ve bu dilin de Türkçe’nin bir kolu olması nedeniyle bugün Guyana Müslümanları bu dilde isimler almaktadır. Yapılan araştırmalarda Guyana’daki hangi dillerin Türkçe hangi dillerin ise diğer ülke kökenli oldukları açık bir şekilde ifade ediliyor.

Cam İçinde Sünni Şii Kavgası

1970’li yıllarda kurulan Guyana Birleşik Müslüman Partisi (GUMP) ile siyasi hayata atılan Müslümanlar bugün de siyasi arenada oldukça etkin bir şekilde faaliyetlerini sürdürüyor. Bugün Guyana’da da Müslümanların olduğu diğer bütün ülkelerde olduğu gibi Sünni – Şii, Modern – Gelenekçi türü ayrımlar söz konusu maalesef. Guyana Müslümanlarını konu edinene makalelerde 1990’lı yıllarda bu tür ayrışmaların oldukça keskinleştiği ve cami içlerinde fiziki şiddetlere kadar gittiği ifade ediliyor.

M. MUSTAFA UZUN / MİLLİ GAZETE