Bin yıllık Mervani Mescidi sergi salonu olmaktan kurtuldu

Diyarbakır'da önemli İslami eserlerinden biri olan Dağkapı Burcu'daki Mervani Mescidi, sergi salonu olmaktan kurtuldu. Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, mescidin 1930 yılında önce olduğu yine ibadethane olarak düzenlenmesi kararı verdi. Kurul, mescidin aslına uygun olarak ön tarafının erkek arka tarafına ise kadın mescidi olarak projelendirilmesini karara bağladı. Bu kararla Mervanilerin eseri olan mescit, yürütülen bir proje kapsamında 'sergi salonu' yapılamayacak.

    Tek parti iktidarı tarafından 1930 yılında ibadete kapatılan tarihi Mervani Mescidi'ni kısa süre önce restorasyona alınmış ve sergi salonuna dönüştürülmek istenmişti. Yıllardır kurs, teşhir salonu ve atölye olarak kullanılan Diyarbakır surlarındaki tarihi Mervani Mescidi'nin İslam eserleri sergisine dönüştürülmek istenmesi tepkilere neden olmuştu. Diyarbakır Valiliği yaklaşık 6 ay önce 'Dağkapı Burçlarının Onarımı ve İşlevlendirilmesi' projesi kapsamında Mervani Mescidi'nin bulunduğu burçlarda restore çalışması başlatmıştı.

    Projenin finansını ise Karacadağ Kalkınma Ajansı Turizm Mali Destek Programı kapsamında karşılıyor. Diyarbakır Valiliği tarafından proje ile ilgili yaptığı açıklamada Dağkapı Burcu'nun restorasyondan sonra bir bölümünün tanıtım bürosu, diğer bölümlerinin ise geleneksel el sanatları satış merkezi ve sergi salonu olarak faaliyet göstereceği belirtilmişti. Bunun üzerine Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Haspolat, valiliğe başvurarak tarihi yapının aslına uygun olarak mescit yapılmasını istedi. Valilik ise Haspolat'ın dilekçesini Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğüne gönderdi. Diyarbakır Müftülüğü ise Mervani Mescidi'nde yaptığı incelemede mabedin halen İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce yenileme çalışmasının devam ettiği, mescidin ilçe müftülüğümüze devri yapıldığı taktirde din görevlisi verilebileceğini açıkladı.

    Bu gelişmeler üzerine Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu devreye girerek tarihi eserle ilgili incelemeleri tamamladıktan sonra önemli bir karara imza attı. Kurul, Dağkapı Burcu'ndaki mescidin aslına uygun olarak ön tarafının erkek arka tarafının ise kadın mescidi olarak projelendirilmesini karara bağladı. Bu kararla Mervanilerin eseri olan mescit, yürütülen bir proje kapsamında 'sergi salonu' olmaktan kuruldu. Bağlayıcı olan kurul kararı ilgili kurumlara gönderildi. Kurul, ayrıca Diyarbakır Valiliği'ne Mervani Mescidi'nin yürütülen proje kapsamında 'tefrişatının mescit olarak' yapılması kararını gönderdi.

    Mervani Mescidi, 1056 yılında Mervaoğlu Ebû Nasr Ahmed tarafından yaptırıldığını biliniyor. Mescidin üzerinde ise kabartmalarla 'Allah'ın mescidlerini, ancak Allah'a ve ahiret gününe inanan, namaz kılan, zekât veren ve Allah'tan başkasından korkmayanlar doldurur.' yazısı bulunuyor. Mescidin hemen yanında ise Diyarbakır'ı fethederken şehit olan sahabeler yatıyor. Diyarbakır'da Cumhuriyet döneminde satılan, kapatılan ve yıktırılan yapılardan biri olan Mervani Mescidi, 87 burçtan biri olan Dağkapı Burcu'nda bulunuyor. 1930 yılından beri ibadete kapalı olan mescidin birinci katı sanat galerisi, ikinci katı ise meslek edindirme kursu olarak kullanılıyordu. Gazi Caddesi'nin girişinde mescidin ibadete açılmasıyla Nebi Camii'nde yaşanan yoğunluğu hafifletmesi bekleniyor.