'Kenenin kaynağı küçük, tehlikesi büyük'

Türkiye'de 2002 yılından itibaren görülmeye başlayan ve önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelen 'Kırım Kongo Kanamalı Ateşi' (KKKA) hastalığı hakkında, farkındalığın artırılması ve davranış değişikliğinin sağlanması amacı ile Çorum Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları Şubesi tarafından köy muhtarlarına eğitim verildi. Kenenin tehlikesine değinilen programda 'kenenin kaynağı küçük, tehlikesi büyük' açıklaması yapıldı.

Dr. Hüseyin Moray eğitimle ilgili yaptığı açıklamada, 'Hastalık insanlara, daha çok kene tutulmasıyla bulaşır. Bunun yanında, hayvanların üzerinden çıplak elle kene toplaması, patlatılması (kene kırma) veya ezilmesi ile de bulaşabilir. Ayrıca, kanında mikrop bulunan hayvanların kan, idrar gibi vücut sıvılarına çıplak elle dokunmakla ve bu hastalığa yakalanan insanların tükürük, idrar ve kan gibi vücut sıvılarına temas etmekle de hastalık bulaşabilir.' dedi.

Özellikle harman zamanı sıcakların artmasıyla birlikte kene ve buna bağlı olarak KKKA hastalığında artışı olacağına dikkat çeken Mora, kene tutulmasından veya kenelere çıplak elle dokunulduktan sonra mikrobun alınmasını takiben hastalığın belirtilerinin 1-3 gün içinde, en fazla 9 gün içerisinde çıktığını söyledi. Moray, 'Bu yüzden kene tutulmasından sonra 10 gün boyunca kendinizi takip etmelisiniz. Hasta insanların veya enfekte hayvanların kan, idrar ve diğer vücut sıvılarına korunmasız (çıplak elle) temas sonucunda ise hastalığın belirtileri 5-6 günde, en fazla 14 gün içerisinde ortaya çıkabilmektedir. Hastalık ateş, üşüme, titreme, baş ağrısı, yaygın kas ağrıları, yüzde ve gözde kızarıklık, bulantı-kusma ve ishal şikayetleri ile ortaya çıkar.' diye konuştu.

HANGİ KENE, NASIL HASTALIK YAPAR

Hangi kenenin mikrop taşıdığı bilinemeyeceğinden tüm kenelerin hastalık yapabileceğini dile getiren Moray, bunun için bilinen sakırga, kuru budak, mal kenesi gibi isimler verilen keneler dahil tüm kenelere karşı dikkatli olunması gerektiğini kaydetti.

Kenelerin, özellikle bahar ve yaz aylarında tarlada, bağda, bahçede çalışırken gelebileceğine dikkat çeken Dr. Hüseyin Moray, 'Vücudunuza tutunurken o bölgede ağrı ve kaşıntıya yol açmaz, dolayısıyla tutunduğu fark edilmeyebilir. O nedenle eve dönüşte çocuklarınızda ve kendi vücudunuzda gözle kene kontrolü yapmak önemlidir. Hastalık, hayvanlarda belirti göstermediğinden hayvanlarınız sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilir. Bu nedenle, hayvanların kan, idrar ve diğer vücut sıvılarına korunmasız dokunulmamalıdır. Hayvan keserken de dikkatli olunmalıdır. Bu hayvanların pişirilerek tüketilmesi halinde etinde-sütünden hastalık bulaşmaz.' dedi.

Etkinliği kanıtlanmış aşı ve virüse özel tedavisi bulunmadığını aktaran Moray, şöyle devam etti: 'Erken teşhis konulduğunda uygulanacak destek tedavi ile kişinin iyileşme ihtimali artar. Kenelerin insanlara tutunması engellenmelidir. Bunun için tarla, bağ, bahçe ve hayvan otlatmaya giderken kenelerin kolay fark edilmesi için açık renkli elbiseler giyilmeli, vücutta açık yer kalmamasına özen gösterilmeli ve pantolon paçaları çorabın içine konulmalıdır. Eve dönüldüğünde ise kollar, bacaklar, gövde diz arkası, koltuk altları, kulak arkası, ense, saç dipleri ve kasıklar dahil vücudun her tarafı ve elbiseler iyice kontrol edilerek kene olup olmadığına bakılmalıdır.'