Afganistan Türkmen gazına talip oldu

Türkmenistan gazını Güney Asya ülkelerine taşıyacak Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPİ) doğalgaz boru hattı projesinde önemli kararlar alındı. Başkent Aşkabat'ta ilgili ülke bakanları düzeyinde yapılan 17. toplantıda, TAPİ Ltd konsorsiyumun oluşturulmasına ilişkin protokole ve Türkmenistan ile Afganistan arasında doğalgaz alım-satım anlaşmasına imza atıldı.
1993 yılında başlayan Türkmen gazının Güney Asya'ya ulaşmasını öngören proje, son birkaç yıl içinde hızlandırıldı. Projeye katılan ülke bakanları düzeyinde yapılan görüşmeler, sonucunda projede önemli gelişmeler elde edildi.
Son olarak Aşkabat'ta yapılan bakanlar görüşmesinde, proje ile ilgili konsorsiyumun kurulması yönünde mutabakat sağlandı. Projeye başından beri destek veren Asya Kalkınma Bankası temsilcilerinin katıldığı görüşmede, TAPİ Ltd olarak kurulan konsorsiyumun tescil edilmesi yönünde mutabık kalındı.
Toplantı kapsamında ayrıca Türkmenistan ile Afganistan doğalgaz şirketleri arasında alım-satım anlaşması imzalandı. Türkmenistan bu konuda daha önce Hindistan ve Pakistan ile anlaşmıştı.
Edinilen bilgilere göre, ABD'nin Chevron, Exxon Mobil, İngiltere'nin British Petrolium (PB), BG Group, Almanya'nın RWE ve Malezya'nın Petronas şirketleri bu projere yer almak istediği açıklandı.
Bu arada, TAPİ toplantısı için Aşkabat'ta bulunan Hindistan Petrol ve Doğalgaz Bakanı Marpadi Veerappa Moily ile Pakistan'ın petrol ve tabii kaynaklardan sorumlu Devlet Bakanı Jam Kamal Khan, Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından kabul edildi.

-TAPİ PROJESİ-
Türkmen gazının Güney Asya'ya ulaşmasını öngören projenin 1993 yılında Türkmenistan-Afganistan-Pakistan arasında başladı. Bu projeye daha sonradan Hindistan'ın da dahil oldu. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov'un 2007 yılında göreve gelmesiyle proje hızlandırılarak, Aralık 2010 'da Aşkabat'ta düzenlenen TAPİ Zirvesiyle yeni bir boyut kazandı.
Rusya, Çin ve İran'a doğalgaz ihraç eden ve enerji hatlarını çeşitlendirmek isteyen Türkmen yönetimi, bu projeye büyük önem veriyor. Türkmen gazını Güney Asya ülkelerine taşıyacak TAPİ projesiyle Türkiye ve Rusya'da ilgileniyor. 2008 yılındaki verilere göre, projenin maliyetinin 7,6 milyar doları bulması bekleniyor.
Dünyanın en büyük ikinci doğalgaz yatağı olan Galkınış sahasında başlayacak olan TAPİ projesi, bin 735 kilometrelik hatla Hindistan'a kadar ulaşacak. Bu hat hayata geçirildiği takdirde Hindistan ilk doğalgaz boru hattına sahip olacak. Hindistan halihazırda doğalgaz ihtiyacını sıvı gaz ile karşılıyor. Hattın 200 kilometresi Türkmenistan, 735 kilometresi Afganistan, 800 kilometresi Pakistan topraklarından geçecek.
Dünyada doğalgaz rezerviyle dördüncü sırada bulunan Türkmenistan, Rusya, İran ve Çin'e doğalgaz ihraç ediyor. Türkmen gazının Avrupa pazarına ulaştırılması konusu da gündemde.