Terör olay sayısındaki artış hırsızlık olayını düşürüyor (Özel)

Jandarmanın, hırsızlık suçları üzerinde yaptığı bir araştırma dikkat çekici sonuçları ortaya çıkardı. Terör olay sayısındaki artış hırsızlık olay sayısında düşüşe neden oluyor. Terör olaylarının artması ile birlikte kişilerin daha az hareketli olmaları, geceleri zorunlu olmadıkça evlerini terk etmemeleri hırsızlık failleri için imkânları kısıtlıyor. Genel olarak, bölgenin ekonomik olarak gelişmiş olması, turizm ve nüfus hareketlerinin yoğunluğu, yaz aylarında sıcaklık ortalamasının yüksek olmasının hırsızlık suç sayılarının artmasına neden olduğu tespit edildi.

Dünya üzerinde her yıl milyonlarca kişi, farklı hırsızlık türleri sonucunda milyarlarca liralık kayba uğruyor. Jandarma Genel Komutanlığı Güvenlik Bilimleri Dergisi'nde "Hırsızlık Suçunu Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi ve Geleceğe Yönelik Yaklaşımlar" konulu bir araştırma yayımlandı. Jandarma Kurmay Yarbay Cevdet Polat, Jandarma Binbaşı Hakan Eren ve Jandarma Binbaşı Ferdi Erbakıcı tarafından yapılan araştırmada, 'Türkiye'de ilçe seviyesinde jandarma sorumluluk bölgesindeki hırsızlık olayları analiz edilerek; hırsızlık suçlarını etkileyen sosyo-ekonomik faktörlerin belirlenmesi, 2012 yılı için olay yoğunluğunun incelenmesi, ülke genelinde ve geleceğe yönelik hırsızlık türleri seviyesinde genel öngörünün ortaya konması' amaçlanıyor.

Araştırmada, ilçe jandarma teşkilatı bulunan 918 ilçeyi kapsayacak şekilde veriler kullanıldı. Hırsızlık suçunu etkileyen faktörler, ekonomik ve sosyal faktörler olarak iki ana grup altında toplanıyor. İşsizlik, gelir dağılımı, kişi başına düşen gelir, öğrenim seviyesi, şehirleşme ve göç, nüfus hareketleri gibi faktörler hırsızlık suçunu etkiliyor.

HIRSIZLARIN YAKALANAMADIĞI DEDİKODULARI KOLLUĞA GÜVENE ZARAR VERİYOR

Hırsızların her türlü güvenlik tedbirini aşabilecekleri, onları engelleyecek bir yolun olmadığı, bu kişilerin yakalanamadığı şeklinde oluşan dedikoduların, kolluğa olan güvene zarar verdiği ve toplum içinde kaygıyı artırdığı belirtiliyor. Özellikle hırsızlığın en yoğun şekli olarak ortaya çıkan evden hırsızlık suçunun kişilerin özel yaşamını sürdürdükleri, kendilerini güvende hissetmeye en çok ihtiyaç duydukları konutlarında olması ise suç kaygısının daha fazla artmasına neden olduğuna dikkat çekiliyor.

Çalışmada, bir yıl önceki hırsızlık olayı sayısındaki artış ya da azalışların, bir sonraki yılda hırsızlık sayısını aynı yönde etkilediği tespit edildi. Bir önceki yıla ait hırsızlık verileri, bir ilçede beklenen hırsızlık sayısının en önemli göstergesi. Failler yakalanmadığı sürece kendi bölgelerinde hırsızlık faaliyetlerine devam ediyorlar. Bir önceki yıla ait yüksek hırsızlık sayısı aynı zamanda o ilçenin hırsızları çeken şartlara sahip olduğunu da gösteriyor.

HIRSIZLIK SUÇU EN ÇOK TEKRARLANAN MAHKUMİYET SEBEBİ

Hırsızlıktan hüküm giymiş kişilerin tahliyesi ile bölgeye dönmelerinin hırsızlık sayısını arttıracağı öngörülüyor. Hırsızlık suçu en çok tekrarlanan mahkûmiyet sebebi. Mahkûmiyetini tamamlayan kişi, meslek olarak edindiği işe devam etmeye eğilimli. Aynı zamanda hırsızlıktan hükümlü bir kişinin başka bir işe kabul edilme olasılığı oldukça düşük. Hırsızlıktan hüküm giyen kişilerin maddî durumlarının iyi olmadığı değerlendirildiğinde, hırsızlık suçunu işlemeye devam etmesi için şartların değişmemiş olacağı ifade ediliyor.

HIRSIZLIK SUÇU DAHA AĞIR SUÇ KARİYERİ İÇİN BİR BAŞLANGIÇ

Diğer taraftan, hırsızlık suçu daha ağır suç kariyerleri için bir başlangıç noktası. Yaz sıcaklık ortalaması arttıkça hırsızlık sayılarında da artış gözlemleniyor. Yaz sıcaklığının yüksek olduğu bölgelerin bir kısmı, turizme ev sahipliği yapan sahil ilçeleri. Bu ilçelerde tatil amacıyla bulunan kişilere ait mevsimsel kullanılan konutlar, kullanılmadıkları dönemde hırsızlığa açık halde kalıyor.

Ayrıca, tatil yerlerine gelen bu kişilerin daha iyi ekonomik imkânlara, para, mücevherat, taşınabilir bilgisayar, cep telefonu, fotoğraf makinesi gibi çalınıp elden çıkarılması kolay malzemelere sahip olmaları, hırsızlık faillerini buralara çekiyor.

Yaz sıcaklığının yüksek oluşu, havanın serinlediği, akşam ve gece geç saatlere kadar bu kişilerin ev ve arabalarından uzak kalmalarına neden oluyor. Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz gibi yüksek yaz sıcaklıklarına sahip bölgelerde, yazın pencerelerin açık bırakılması, evlerin damlarında ya da başka yerlerde yatılması evi hırsızlara açıyor. İlçe yüzölçümünün ve nüfusunun artması hırsızlık sayısını yükseltiyor.

KOLLUĞUN TETİKTE OLMASI HIRSIZLARI ETKİLİYOR

Terör olayları, hırsızlık olay sayısını negatif yönde etkiliyor. Terör olay sayısındaki artış hırsızlık olay sayısında düşüşe neden oluyor. Terör olaylarının artması ile birlikte kişilerin daha az hareketli olmaları, geceleri zorunlu olmadıkça evlerini terk etmemeleri hırsızlık failleri için imkânları kısıtlıyor. Bu bölgelerde kolluğun daha tetikte olmasının, yakalanma riskini arttıracağı da gözardı edilmiyor.

Genel olarak, bölgenin ekonomik olarak gelişmiş olması, turizm ve nüfus hareketlerinin yoğunluğu, yaz aylarında sıcaklık ortalamasının yüksek olmasının hırsızlık suç sayılarının artmasına neden olduğu tespit edildi. Bu faktörlerin yüksek olduğu bölgeler, suç önleyici tedbirlerin alınmasında öncelik verilmesi gereken yerler. Bölgeye gelen turist sayısı arttıkça hırsızlık olay sayısı da yükseliyor.

HER 4 SUÇTAN BİRİ HIRSIZLIK

Güvenlik güçlerinin verilerine göre, son 10 yıldır hırsızlık olayları artma eğiliminde. 2012 yılında Türkiye genelinde meydana gelen 1 milyon 491 bin 769 asayiş olayının, 405 bin 405'ini hırsızlık suçu oluşturuyor. Buna göre, Türkiye'de işlenen asayiş olaylarının yüzde 27'si, yani yaklaşık her dört suçtan biri hırsızlık suçu. Ayrıca, suç kayıtlarına yansımayan veya kolluğa bildirilmeyen pek çok hırsızlık suçunun da var olduğu tahmin ediliyor.

Hırsızlık suçu, en çok işlenen suç türlerinin başında geliyor. Bu durum, jandarma sorumluluk alanı için de geçerli. 2012 yılında jandarma sorumluluk alanında meydana gelen 179 bin 714 asayiş olayının 28 bin 632'sini hırsızlık suçları oluşturuyor. Diğer bir ifadeyle jandarma personelinin müdahale ettiği her 6 asayiş olayından biri hırsızlık.

Polis ve jandarma sorumluluk alanlarında, 2007-2012 yıllarını kapsayan dönemde toplam asayiş suçlarında bir artış eğilimi dikkat çekiyor. 2012 yılında bu artış yüzde 14.23. 2012 yılında meydana gelen asayiş olayının yüzde 88'i polis, yüzde 12'si jandarma sorumluluk alanında meydana geldi. 2007-2012 yılları arasında Türkiye'de meydana gelen hırsızlık olay sayıları şöyle: "2007 yılında 294 bin 972, 2008 yılında 256 bin 562, 2009 yılında 304 bin 570, 2010 yılında 344 bin 87, 2011 yılında 351 bin 838, 2012 yılında 405 bin 405."