Tokyo: Suriye'de kırmızı çizgi geçilmedi (ÖZEL)

Suriye'de rejimin, muhalefete karşı yürüttüğü savaş sırasında kimyasal silah kullanıp kullanmadığına yönelik tartışmalar sürerken Japonya, 'kırmızı çizginin' geçilmediği düşüncesinde olduğunu belirtti. Tokyo, Suriye'deki krizin devam etmesi halinde mezhepsel mücadelenin büyüyebileceğine dikkat çekti.

Uluslararası toplum, İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılacak Suriye toplantısına kilitlenmiş durumda. Şam rejimi ve destekçileri, uluslararası toplantıya kadar muhalefete büyük bir darbe vurmaya çalışıyor. Muhalefet ise gelen yardımlarla rejime karşı mücadelesini sürdürüyor. Rejimin bu savaş sırasında halka karşı kimyasal silah kullanıldığına yönelik açıklamalar da geldi. ABD yönetimi, Beşşar Esed rejiminin 'kimyasal silah' kullandığını, bu şekilde Başkan Barack Obama'nın 'kırmızı çizgisinin' aşıldığını belirtmişti. BM Suriye Komisyonu Başkanı Paulo Pinheiro da Suriye'de kırmızı çizginin hali hazırda geçildiğinin altını çizdi. Japonya Dışişleri Bakanlığı'ndan üstdüzey bir yetkili ise Tokyo'nun bu düşüncede olmadığını belirtti. İsminin açıklanmaması kaydıyla açıklama yapan bakanlık yetkilisi, "Kimyasal silahı kimin kullandığına ve kimlerin etkilendiğine yönelik pek çok görüş var. Düşük oranda kimyasal silah kullanılmış olabilir ama kırmızı çizginin geçildiğini düşünmüyoruz. Uluslararası toplum iddialar araştırmalı." dedi. Yetkili, Birleşmiş Milletler'in gönderdiği ekibin Suriye'ye girmesi ve araştırma yapması gerektiğine dikkat çekti.

MUHALEFETE YARDIM GÜNDEMDE
Dışişleri Bakanlığı'ndan yetkili, Suriye muhalefetine yardım etmelerinin de gündemde olduğunu söyledi. Yardımın ne olacağına ve nasıl olacağına yönelik tartışmaların hala sürdüğüne dikkat çeken yetkili, "Muhalefete nasıl yardım edebileceğimizi ciddi bir şekilde düşünmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı. Yardımların arasında "araç" da olduğunu ifade eden yetkili, "Suriye muhalefetine böyle ağır bir yardımı nasıl yapacağımızı çözmemiz gerekiyor. Hala ciddi bir şekilde tartışılıyor." diye konuştu. Bununla birlikte yetkili, Japonya'nın anayasasının getirdiği kısıtlamalar nedeniyle askeri yardım yapamayacağını da kaydetti. Bununla birlikte Japonya yönetimi, mültecilere ve ülke içinde mülteci durumuna düşmüş Suriyelilere yardım ediyor. Tokyo, uluslararası yardım kuruluşları ve Suriye içindeki kuruluşlar aracılığıyla 90 milyon dolarlık bir insani yardım gerçekleştirdi. Bunun 10 milyon doları Türkiye'deki mülteciler için yapıldı. Büyük bir mülteci akınına uğrayan Ürdün'e de 240 milyon dolarlık bir borç verdi.

KRİZ UZARSA MEZHEPSAL GERİLİM YÜKSELİR
Bakanlık yetkilisi, Ortadoğu'da yükselen mezhepsel gerilimin Suriye'deki krizin uzamasıyla daha da büyüyebileceğine dikkat çekti. Suriye'deki krizde "mezhepsel gerilimin" halihazırda olduğunu, bölge ülkelerinden bazılarının kendi mezhepsel çizgisine göre hareket ettiğini ifade etti.

"SEÇİM SONUCU GÜZEL BİR SÜRPRİZ OLDU"
Yetkili, İran'da geçtiğimiz hafta yapılan devlet başkanlığı seçimlerini reformist aday Hasan Ruhani'nin kazanmasını "güzel bir sürpriz" olarak niteledi. Ruhani'nin gösterdiği başarıda, muhafazakarlar arasındaki çatlaktan çok reformcuların birleşmesinin etkin olduğunu savunan bakanlık yetkilisi, uluslararası yaptırımların da bu sonuç üzerinde etkili olduğuna dikkat çekti. Yetkili, " Lider değişirse ekonomik zorlukların hafifleyebileceğini düşünmüş olabilirler." diye konuştu.

İRAN NET ADIMLAR ATMALI
Japon yetkili, reformist bir adayın seçilmesinin İran'ın tartışmalı nükleer programına ilişkin müzakerelerde "ciddi bir değişim getirmeyeceği" düşüncesinde olduğunu ifade etti. Ruhani'nin seçilmesiyle Tahran'a yönelik yaptırımların hafifletmesi tartışmalarının erken olduğuna da dikkat çeken Japon yetkili, "İran'ın yeni liderinin batıya karşı nasıl bir duruş sergileyeceğini ve uluslararası toplumun endişelerini ne kadar karşılayabileceklerini bilmiyoruz. İran'ın yeni yönetiminden net bir mesaj gelirse ve müzakerelerin başındaki insanlar olumlu bir işaretler verirse yaptırımları azaltmayı düşünmeliyiz. Ama bu, İran tarafından atılacak net adımlarla karşılanmalı. Net adımlar attığını göstermeli." diye konuştu. Tokyo, petrol ihtiyacının bir bölümünü İran'dan karşılıyor. Ancak Amerika'nın yaptırım baskısı nedeniyle Tahran'dan ihraç ettiği petrolü düşürüyor. Tartışmalı nükleer programa ilişkin müzakerelerin olumlu seyretmesi, Tokyo'nun enerji noktasında elini rahatlatmış olacak.