Chavez öldürüldü mü ?

TIMETURK / Haber Merkezi

Latin Amerika ülkesi Venezuela, Devlet Başkanı Hugo Chavez'in kansere yenilmesinin yasını tutuyor. Önceki gün ölen solcu liderin tabutu, başkent Caracas'daki askeri akademiye taşındı. Cenaze yarın toprağa verilecek. Ülkede yedi günlük yas ilan edidi.

ARAFAT BENZETMESİ

Latin Amerika'da sol dalgayı canlandıran Chavez'in 58 yaşında hayata veda etmesiyle, "Öldürüldü mü?" sorusu gecikmedi. İddiayı, yardımcısı Nicolas Maduro gündeme getirdi.

Maduro, efsanevi Filistinli lider Yaser Arafat'ın zehirlendiği iddiasını hatırlatıp, "Commandante'ye bu hastalıkla saldırı düzenlendiğine şüphe yok" dedi. Maduro, kısa süre önce iki Amerikalı diplomatın Venezuela askerleriyle görüştükleri için sınırdışı edildiğini açıkladı.

Chavez'e kanser teşhisi 21 ay önce konulmuş; solcu liderin hangi tür kansere yakalandığı dört ameliyata rağmen açıklanmamıştı.

YENİ LİDER KİM OLACAK?

Anayasaya göre, 30 gün içinde başkanlık seçimi düzenlenecek. Dümen şu an geçici başkan Maduro'da. Seçimde sağın öne çıkan adayı Capriles Dünyanın gözü, Latin Amerika'nın petrol zengini ülkesindeki yeni lider seçimi sürecinde. Chavez'in halefinin kim olacağı, sadece Latin Amerika değil, tüm dünyadaki dengeleri etkileme potansiyeline sahip. Peki süreç nasıl işleyecek? Venezuela anayasasına göre, en geç 30 gün içinde yeni devlet başkanlığı seçimleri düzenlenecek. Yine anayasaya göre, bu süreçte geçici devlet başkanlığını Meclis Başkanı Diosdado Cabello'nun üstlenmesi gerekiyor.

Ancak Dışişleri Bakanı Elias Jaua, bu görevi Chavez'in ölümünden önce halef gösterdiği Nicolas Maduro'nun yürüteceğini açıkladı. Sendika kökenli, eski otobüs şoförü Maduro, Chavez'in sağ koluydu. 2006'dan bu yana dışişleri bakanlığı yapan Maduro, Venezuela'nın Latin Amerika'da kurduğu sol ittifakların yanı sıra Çin ve Rusya ile gelişen ilişkilerin de mimarı. Maduro, Ekim 2012'de başkan yardımcılığına atanmıştı. Maduro'nun, yeni seçimlerde Chavez'in Birleşik Venezuela Partisi'nin adayı olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Venezuela solunun bir diğer olası adayı ise Meclis Başkanı Cabello. Ancak Cabello'nun partiden yeterli destek almadığı belirtiliyor.

Venezuela sağında öne çıkan adaysa, 7 Ekim 2012'deki seçimlerde yüzde 44 oranında oy alıp Chavez'in karşısında yenilgiye uğrayan Henrique Capriles. Ülkenin ikinci en kalabalık nüfuslu eyaleti Miranda'nın valisi olan Capriles, kamulaştırma yerine özelleştirmeden yana ve piyasanın belirleyici olduğu bir sistem oluşturmanın peşinde.

AMERİKAN KARŞITI BEYZBOL TUTKUNU

Destekçilerine göre 'reformcu bir lider'di... Sosyalist politikalarıyla siyasi seçkinleri ortadan kaldırmış, petrol rezervlerini kamulaştırarak yoksullara umut vermişti. Karşıtlarına göreyse ülkeyi tek parti yönetimine sürükleyen bir otokrattı...

Dünya sahnesine tam 21 yıl önce, başarısız darbe girişimiyle çıktı Chavez... Askeri akademide öğrenciyken, Latin solunun ve İspanyol işgaline karşı direnişin simgesi Simon Bolivar'ın görüşlerine gönül vermişti. 1992'de 200 silah arkadaşıyla kalkıştığı darbenin gerekçesi de, yoksul-zengin uçurumunu kapatmaktı. Ancak darbe başarısız olunca iki yıl hapis yattı.

Afla özgür kalınca, Beşinci Cumhuriyet Hareketi isimli partiyi kurarak askerlikten siyasete transfer oldu. Ve Caracas'daki başkanlık sarayının kapıları ona 1998'de, demokratik yollardan açıldı. Yüzde 56.20 oranında oy alarak devlet başkanı seçildi. Sonraki iki seçimden de birincilikle çıktı. Ancak üçüncü başkanlık dönemi için resmen yemin edemeden hayata veda etti.

İKİ KERE BOŞANDI

Chavez 28 Temmuz 1954'te, öğretmenlik yapan yoksul bir anne-babanın yedi çocuğundan biri olarak doğdu. Sekiz yaşına geldiğinde hem okuyor, hem tarlada çalışıyordu.

Gençlik tutkusu profesyonel bir beyzbol oyuncusu olmaktı; oynadığı takımda Ulusal Beyzbol şampiyonasına kadar yükseldi. Chavez'in iki evliliği de boşanmayla sonuçlandı.

'ARKA BAHÇE'DE SOL İTTİFAKLAR

Chavez ABD'nin 'arka bahçesi' Latin Amerika'da solcu liderlerle güçlü ittifaklar kurdu. Rusya ile ilişkileri geliştirirken, Amerikan karşıtı dış politikası kapsamında İran'la yakınlaşmaktan da çekinmedi.

ABD: YENİ DÖNEM, İRAN: MEHDİ GİBİ GERİ DÖNECEK

Chavez için başsağlığı mesajları yağıyor. En dikkat çekici mesajlar "yeni bir dönem" ifadesini kullanan ABD ile solcu lidere "Mehdi" benzetmesi yapan İran'dan geldi.

ABD BAŞKANI BARACK OBAMA: Venezuela tarihinde yeni bir dönem başlarken, ABD olarak demokratik ilkelere, hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına sadık politikalarımızı devam ettireceğiz.

İRAN LİDERİ MAHMUD AHMEDİNECAD: Chavez şüphesiz, İsa veya Mehdi gibi dönecek.

KÜBA DEVLET BAŞKANI RAUL CASTRO: Çok derin bir acı. Küba halkı onu en göze çarpan oğullarından biri olarak görüyor.

RUSYA: Sadece Venezuela'nın değil, tüm Latin Amerika'nın sembolüydü. Ölümü bir trajedi.

BOLİVYA DEVLET BAŞKANI EVO MORALES: Chavez özgürlük için savaşan tüm halklar için bir ilham kaynağı olmaya devam edecek.

BREZİLYA DEVLET BAŞKANI DİLMA ROUSSEF: Telafisi olmayan bir kayıp.

AK PARTİ GENEL BAŞKAN YARDIMCISI HÜSEYİN ÇELİK: Umarız, bu güzel ülke, Küba modelinden kurtularak demokrasiyle devam eder.

İŞSİZLİĞİ YARIYA İNDİRDİ YOKSULLARA EV VERDİ

Chavez, yıllık 60 milyar dolarlık petrol geliriyle Venezuela'yı derinden değiştirdi. Dünyanın göz diktiği petrol rezervleri ve madenler devletleştirildi, Devrim istatistiklere yansıdı:

l İşsizlik, iktidara geldiği 1999'da yüzde 14.5'ti, 2009'da 7.6'ya geriledi.

l 1999'da açlık sınırındakilerin oranı yüzde 23.4'tü. Oran 2011'de 8.5'e geriledi.

l Nüfusun yarısına gıda maddeleri taban fiyatlardan verildi.

l Yoksullar için 250 bin yeni ev yapıldı

l Emekli maaşı yüzde 50 oranında yükseldi.

l Ücretsiz eğitim sağlayan 3 binden fazla Bolivarcı okul ve Venezüella Bolivaryan Universitesi kuruldu. Üniversite oranı ikiye katlandı.

l Bu politikalar, vergi masrafları artan zengin kesimin tepkisini çekti.

BUSH'A 'ŞEYTAN, KÜKÜRT KOKUYOR' DEDİ

Chavez, renkli kişiliğiyle de gündemden düşmedi. İğneleyici açıklamalarından nasibini en fazla alan kişi ABD'nin eski başkanı George W. Bush'tu. Chavez, televizyon programı 'Alo Presidente'de Bush'a 'eşek' demişti: "Sen cahilsin; sen bir eşeksin Bay Tehlike" 2006'da BM Genel Kurulu'nda, kürsüye bir gün sonra çıktığı Bush'a 'şeytan' demişti: "Şeytan dün buradaydı. Burası hala kükürt kokuyor." Bush'un dışişleri bakanı Condoleezza Rice da Chavez'den payını alanlardandı. Chavez, Rice'a, "Unutma ki küçük kız, ben dikenli bir ağacım, beni sallarsan dikenlerim batar" demişti..

Chavez Bush'un halefi Barack Obama'ya da BM kürsüsünden "kükürtlü selam" göndermişti: 'Artık kükürt kokmuyor. Hayır, başka bir şey kokuyor. Umut kokuyor.'

Chavez öldürüldü mü ?

Venezuela, kansere yenik düşen lideri Chavez'in yasını tutuyor. Cenaze yarın kaldırılacak. Chavez'in öldürüldüğü iddiası kafaları karıştırdı.