Sivas olaylarıyla ilgili takviye kuvvet talebine duyarsız kalınmış

Sivas olaylarıyla ilgili 1993 yılında hazırlanan tutanakta, olaylar sırasında devamlı takviye kuvvet istendiği ancak istenilen takviyenin bir türlü gönderilmediği vurgulanıyor. Tokat'tan 20, Kayseri'den 31 ve Jandarma Alay Komutanlığı'ndan ise 20 kadar kuvvetin dışında bir takviye alınamadığına dikkat çekiliyor.

İçişleri Bakanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Darbeleri Araştırma Komisyonu'na 1993 yılında yaşanan Sivas olaylarına ilişkin bilgi ve belgeleri gönderdi. Gönderilenler arasında çok sayıda fotoğraf da bulunuyor.

Olay tutanağında geleneksel 4. Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri dolayısıyla gazeteci-yazar Aziz Nesin'in ilde bulunması sebebiyle tedbirler alındığı ifade ediliyor. 2 Temmuz 1993 Cuma günü saat 13.30 sıralarında Paşa Camii ve Meydan Camii'nden cuma namazından çıkan 500-bin kişi civarındaki grubun 4 yoldan vilayet binasına doğru Atatürk Caddesi'nde ilerledikleri belirtiliyor.

Emniyet Müdürü Doğukan Öner'in telsizle konuşarak daha önceden belirtilen noktalarda duyarlı olunmasını ve Atatürk Caddesi'nin Meydan ile birleştiği noktada zincir oluşturarak barikat kurulmasını istediği anlatılıyor. İlerleyen topluluğa usulüne uygun olarak yürüyüşün yasal olmadığını bu yüzden dağılmaları gerektiği, aksi takdirde zorla dağıtılacakları ikazı yapıldığının dile getirildiği tutanakta, "Vilayet alanına doğru ilerleyen grup sağdan soldan katılmalarla barikatın kurulduğu noktaya gelindiğinde daha da polisin müdahale ve ikazlarına rağmen barikatı yararak vilayet alanına toplanmışlar. Kültür merkezinin içinde bulunan Pir Sultan Abdal Şenliği dolayısı ile toplanan 600 civarında karşıt grup şahısların kültür merkezinin dışına çıkması ile karşılıklı sloganlar atılmış, saat 14.20'de polisin müdahalesi sonucunda gruplar karşı karşıya getirilmemiştir. 14.50'de topluluk tekrar İstasyon Caddesi'ne yönelmiş ve buradan Kültür merkezine gelmişlerdir, Kültür merkezi önünde bir gün önce gece dikilen ozanlar anıtını saat 15.15'de kısmen tahrip ettikten sonra kültür merkezinin içerisine girmek istemişler ve bu sırada camları taşlamışlardır. İçeride bulunan karşıt grup da dışarıya çıkarak taşlı ve sopalı olarak karşılık vermek istemişler, durumun ciddileşmesi üzerine saat 15.55 sıralarında polis zor kullanmak suretiyle müdahale etmiş ve bu iki grubun karşı karşıya gelmesi önlenmiş, burada 2 polis, 2 vatandaş yaralanmış." deniliyor.

Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu'nun bir konuşma yaptığı ve bu konuşma etkisi ile topluluğun dağılma eğilimine yöneldiğinin belirtildiği tutanakta, Madımak Oteli'nin önünde toplanan başka bir grubun slogan atmaya başlayınca, bu dağılmaya başlayan grubun tekrar otel önünde toplanmaya başladığı ifade ediliyor.

Olayların yeniden başlamasıyla topluluğun copla dağıtılmak istendiği fakat kuvvetin yetersiz ve bölünmüş olması nedeniyle başarılı olunamadığına dikkat çekilen tutanakta, "Topluluğa etkili olur düşüncesiyle Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Büyük Birlik Partisi İlçe Başkanı, davet edilmiş, topluluğa karşı konuşma yapmışlarsa da bu konuşmalar etkili olmamıştır. Saat 19.00'da yine topluluğu yatıştırmak maksadıyla, topluluğun talepleri doğrultusunda Pir Sultan Abdal Şenliği programının iptal edildiği söylenilmiş, topluluk yine dağıtılamamıştır. Bu defa topluluk Ozanlar Anıtını yerinden kaldırılmasını talep etmiş, bu talepleri Valilikçe uygun görülerek heykel yerinden kaldırılmış belediyeye ait bir araçla belediye garajına götürülmek üzere Vilayet önündeki parkın ön tarafına getirilmiş, maksat topluluğun heykeli görerek dikkatlerini o noktaya çevrilmesi ve heykele doğru gitmesini sağlamak bu suretle otel önünden belirli bir grubun uzaklaşma imkanı yaratmak olmuştur, fakat heykelin araba üzerinde parkın ön tarafında gören kalabalık bizim arzu etmiş olduğumuz bir şekilde heykele doğru dağılmamış, arka taraflardan 15-20 kişilik bir grup heykele doğru koşarak arabanın üzerindeki heykeli aşağıya indirmişler ve plastik alaşımdan yapılan tahminen bir buçuk metrelik heykeli sürüyerek toplumun içinden geçirmek suretiyle arkadan da ittirerek otelin önünde bulunan polis zincirini yararak en ön tarafa kadar getirmişlerdir." ifadeleri kullanılıyor.

Topluluk arasındaki bazı kişilerin bidonlarla benzin getirip dökmek istedikleri ancak bunlara mani olunduğunun dile getirildiği tutanakta, havaya ateşte edilerek topluluğun açılmasının sağlandığı vurgulanıyor.

Otelin bir müddet sonra yanan kısımlarının söndürülerek içeriye girildiği ve dördüncü katın penceresine merdiven konularak 93 şahısın çıkarıldığının anlatıldığı ifade edilen tutanakta, "Sonradan bunlardan 35 kişinin ölü olduğu, öğrenilmiş, otelin 4. katından saat 20.30 sıralarında Aziz Nesin ve arkadaşı kurtarılmış, bu kurtarma esnasında Aziz Nesin merdivenden inmekte iken bir itfaye eri tarafından süratle ve haşince çekilmek suretiyle bir harekette bulunulmuş, yere düşmekte iken polisler tarafından tutulmuştur. Bu arada isminin sonradan Cafer Erçakmak olduğu öğrenilen belediye meclis üyesinin Aziz Nesin'e hücum ederek vurmaya çalıştığı ve telsizli bir belediye mensubunun da telsisi ile yüzüne vurduğu, bu hareketlerin tekrarının polisler tarafından engellenerek Aziz Nesin, polis minibüsüne konulduktan sonra halkın arasından çıkarılarak Cumhuriyet Üniversitesi hastanesine götürülmüştür." deniyor.

Bu olaylar sırasında saat 14.20'den itibaren devamlı takviye kuvvet istenildiği ve bilhassa saat 19.00 civarında ısrarla askeri güçlerin biran önce olay yerine gelmelerinin talep edildiğinin vurgulandığı tutanakta, "Fakat Tokat Emniyet Müdürlüğü çevik kuvvet olmayan 20 polis ile Kayseri Emniyet Müdürlüğü'nden 31 polisin haricinde ve Jandarma Alay Komutanlığı'nın 20 kadar kuvvetin dışında hiç bir takviye alınamamıştır. Tugay Komutanlığı'na bağlı kuvvet saat 19.50 civarında Atatürk Caddesi'ndeki PTT'nin önüne kadar gelmiş ve aradan daha fazla ilerleyemeyerek yangına gelen İtfaiyenin otel önüne giriş yapmasına kadar burada kalmıştır. Bu hususlarla ilgili telsiz konuşmaları video bantları ve diğer belgeler tahkikata esas olmak üzere derlenmiş olayın büyük ve son derece üzücü olması nedeniyle ve gece cereyan etmesi dolayısı ile ihtar atışlarının kimler tarafından yapıldığı öğrenilememiş ve boş kovanlar toplanamamıştır. Ayrıca kongre müzesinin önünde bulunan Atatürk büstünün kimler tarafından yerinden sökülerek düşürüldüğü tespit edilememiştir." ifadeleri kullanılıyor.