HES'le mücadele için ineğini satan köylü davayı kazandı

Rize'nin Küçükçayır köyünde yaşayan Kazım Delal'in ilk bilirkişi incelemesi ücreti için ineğini sattığı, ikincisi için de banka kredisi kullanmak zorunda kaldığı Hidroelektrik Santral (HES) projesine karşı açtığı dava sonuçlandı. Davaya bakan Rize İdare Mahkemesi, 'Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu' raporunu iptal etti.

Rize'nin kent merkezi ile birlikte 10 ilçede yaşayan 300 bin kişinin ihtiyacını karşılayan içme suyu tesislerinin de bulunduğu Salarha Vadisi üzerindeki Küçükçayır köyünde yapımı planlanan Ambarlık Regülatörü ve HES projesi için dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı, 'Çevresel Etki Değerlendirme gerekli değildir' kararı verdi. Bunun üzerine köyde yaşayan 69 yaşındaki Kazım Delal, kararın iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Delal, dava kapsamında yapılacak bilirkişi incelemesi için mahkemenin talep ettiği 4 bin 500 lira masrafı ise ahırındaki ineğini satarak ödedi. Rize İdare Mahkemesi, bölgede yaptığı bilirkişi incelemesinin ardından Bakanlığın verdiği 'ÇED gerekli değildir' kararını iptal etti.

Ancak ilk mahkeme sonuçlanmadan önce dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı aynı proje için 'ÇED gerekli' kararı verdi. ÇED sürecinin ardından Bakanlık, firmanın hazırlattığı ÇED raporunu onayladı. Kazım Delal bu kez de bakanlığın verdiği bu kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle yeniden dava açtı. Davada yürütmeyi durdurma kararı veren mahkeme, Kazım Delal'den yeniden yapılacak ikinci bilirkişi incelemesi için 4 bin 500 lira ödemesini istedi. Delal, paranın bir kısmını çocuklarından sağladı, geri kalanını banka kredisi çekerek bilirkişi harcını yatırdı. İki yıldır süren davada Rize İdare Mahkemesi, dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı'nın verdiği 'ÇED olumlu' raporunu iptal etti.

Davanın avukatı Remzi Kazmaz, yıllardır varlığını sürdüren ve insanların yaşam alanlarını oluşturan vadilerde bu projelerin 'Sürdürülebilir Kalkınma' ve Sürdürülebilir Çevre' anlayışıyla hiçbir bağdaşır yönü olmadığını belirtti. Kazmaz, şunları söyledi: "Mahkeme kararında ayrıca idari birimlere ve bakanlığa da ders verir nitelikte vurgular yapılıyor. Rize İdare Mahkemesi, bugüne kadar HES projeleriyle ilgili vermiş olduğu 'manifesto' niteliğindeki kararlarına bir yenisini daha eklemiş oldu. Karar, vadilerde ve doğal yaşam alanlarında sürdürülen HES mücadelesi için umut ışığı oldu. Bu karar artık bütün HES projeleri için emsal oluşturmalı ve her proje için ayrı dava açmaya gerek duyulmamalıdır."