Yiğit Bulut’la Sansürsüz programının birinci bölümünde bu hafta “Yeni Anayasa Çalışmaları” konuşuldu.
İşte satır başları;
Yeni Anayasa çalışmaları hangi aşamada?
Partilerin üzerinde mutabakata varamadıkları maddeler neler?
Anayasa çalışmalarına toplumun katılımı nasıl?
Bu soruların cevap bulacağı bölümün konuğu ise; TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu oldu.
"PARLAMENTODA KESİNLİKLE DENETİM DİYE BİR ŞEY YOKTUR"
Yiğit Bulut: Başkanlık sistemi Türkiye eyalatlere bölünür deniliyor. Sizce Başkanlık sistemi nedir?
Burhan Kuzu: Başkanlık modeli şansız bir model. Çok bilinmeyen bir sistem. Başkanlık modeli iyi kavramak gereklidir. Başkanlık sisteminde tek örnek Amerikadır.
Parlementer rejimin adı aslında seneler sonra konuldu. Halbuki doğumu 1215 dayanıyor. Çok eski bir rejimdir. Şöle bir durum ortaya çıkmıştır. Burda parlementer rejim var diğer bir tarafta kral var. Başkanlık sisteminde federal yapıya kesinlikle karşıyım. Başkanlık sistemi etnik bölünmenin panzerihidir. Şuan ki Parlementer sisteminde Başbakan Erdoğan Obama'dan daha yetkilidir. Türkiye büyük nüfusa sahiptir. Bulunduğu bölge itibariyle Türkiye gibi bir ülkeyi yönetmek çok zor.
Yiğit Bulut: Peki Hocam Başkanlık sistemini kimler istemez?
Burhan Kuzu: Medya patronları özellikle ihale kovalayan grub...Küçük partililer. Başkanlık sisteminde %10 barajı kaldırılacak, baraj sıfır olacak. Son olarak sol kesim başkanlık modelinden çok korkar. Bu model gelirse diktadörlükte gelir derler. Bakın şunu sölemek istiyorum. Parlementer sistem diktatörlüğe çok daha yakındır. Başkanlık modeli aslında gerçek demokrasidir. Bugüne kadar hiç bir parlementer modelinde hiçbirinden sonuç alınamamıştır. Parlementer modelinde denetim çalışmaz. Parlamenter sistemde yürütme Başbakan'ın güdümünde çalışır. Bu sistemde sol gelmez diye bir şey yok. Başkanlık sisteminde lider toplumun çok büyük bir kesimini kucaklıyor olacak. Bu model ile hoşgorülü insanlar gelir daha demokratik bir ülke ortaya çıkar. "Başkan" terimi yalnızca başkanlık sistemiyle yönetilen ülkelere has bir ifade değildir. Örneğin popüler olsun veya olmasın, yasal yollarla seçilmiş olsun veya olmasın bir diktatör de başkan olarak isimlendirilir. Aynı şekilde bunun tersi olarak pek çok parlamenter ve demokratik sistemlerde de devlet başkanı makamına büyük ve şatafatlı törenlerle geçer."Başkanlık sistemi zor konu. Zorluğu hangisini öne çıkartırsanız çıkartın ondada bir eksiklik çıkar. En az zararı olan modellerin üzerinde durmak lazım. Mutlak adalet bu düzenin üzerinde sağlanamaz. Modelleri iyi kurabilirsek bu haksızlığı en aza indirebiliriz. Bir şeyin en mükemmelini biz bilemeyiz" dedi.
Yiğit Bulut : Başkanlık sisteminin temel organları nelerdir ?
Burhan Kuzu: Başkanlık sisteminin temel organları Birincisi Başkan. Yani asil sorumlu Başkandır. Başkan Yardımcısı ikinci sırada geliyor. Yardımcısı demokratlardan yapılmaktadır. Bakanlar sekreterlik ve kongredir. Ayrıca mahkemelerde halkın seçtiği jüri üyeleride vardır. Tabi bizde bu sistem olmayacaktır klasik nasıl başladıysak öyle devam edicektir.
Yiğit Bulut : Başkanlık sistemi referanduma gidebilirse % 70'i referandumdan geçebilir mi ?
Burhan Kuzu: Kesinlikle kabul edilir. İyi anlatılırsa insanlarımız tarafından da kabul edilecektir.
Yiğit Bulut : Başkanlık sistemi Türkiye'de nasıl uygulanabilir?
Burhan Kuzu: Başkanlık sistemi insanlarımıza daha ayrıntılı ve doğru bir şekilde aksetirilebilirse Başkanlık sistemi Türkiye'de uygulanabilir. Ayrıca Başkanlık sisteminde federal yapı zorunluluğu yoktur.
BAŞKANLIK SİSTEMİNDE KOALİSYON DENEN BELA OLUŞMUYOR
Parlamenter sistemlerin olduğu ülkelerde başbakanların ABD’deki Başkan’dan en az üç kat daha yetkili olduğunu vurgulayan Kuzu, “Bizim gayretimiz hükümeti güçlendirmek değil parlamentonun denetimini arttırmak güçlü bir parlamento oluşturmak. Yürütme bakımından kârımız yürütme organında süreklilik var koalisyon denen bela oluşmuyor hiçbir zaman kârımızda o oluyor” açıklamalarında bulundu.
