Yeni anayasa arifesindeki Türkiye ve Mısır'ın sorunları Kahire'de tartışıldı

Demokratik bir anayasa hazırlamak isteyen Türkiye ve Mısır'ın karşılaştığı sorunlar Kahire'de masaya yatırıldı. Siyaset Ekonomi ve Araştırma Vakfı (SETA) tarafından 'Arap ve Türk perspektifinden devrim sonrası Ortadoğu' başlığıyla düzenlenen konferansta özellikle Mısırlı katılımcıların 'asker ve din' açmazına işaret etmeleri dikkat çekti. İlk aşaması yapılan Şura Meclisi seçimlerinin ikinci aşamasının da bitirilmesiyle 100 kişilik Anayasa Komisyonu'nun üyeleri Halk ve Şura meclisleri tarafından seçilecek. Ancak askerlerin Komisyon'a ne şekilde müdahale edeceği, ayrıca seçimlere damgasını vuran Müslüman Kardeşler ve Selefi grupların öncülük edeceği anayasa çalışmalarının gerginliklere sebep olması beklenen iki önemli konusu "askerin rolü" ve "dinin anayasada nasıl telaffuz edileceği" büyük bir merak konusu.

    Ayn Şems Üniversitesi'nde Ramadan Batikh, evrensel değerler olan hürriyet, hukuk gibi temel hakların zaten Mısır Anayasası'nda yer aldığını, asıl anlaşmazlık konularının askerin rolü ve dinin nasıl konumlanacağı olduğunun altını çiziyor. Batikh, diğer önemli bir konunun ise neredeyse tüm yetkileri şahsında toplayan cumhurbaşkanının yetkilerinin ne şekilde sınırlandırılması olduğunu ifade ediyor.

    Hilvan Üniversitesi'nden Cemal Cibril ise tüm yetkilerin cumhurbaşkanında toplandığını, bu yetkilerin parlamentoya dağıtılması gerektiğini belirtiyor. Cibril, demokrasinin sadece sandığa gitmek olmadığını, halktaki siyasi kültürün asıl belirleyici olduğunu da vurguluyor.

    Kahire Üniversitesi'nden Amal Hamada da ülkeyi idare etmek ve hükmetmek isteyen askerlerin hala köşe başlarını tuttuğunun altını çiziyor. Aynı üniversiteden Ahmet Abd Rabbo ise anayasa sürecinin çok uzun olduğunu, halkta tam bir siyasi bilincin oluşmasından sonra gerçek anlamda bir anayasa hazırlanacağını öne sürüyor.

    Gazeteci yazar Fehmi Hüveydi de 20. yüzyıldaki değil, 21. yüzyıldaki Türkiye'nin tecrübelerinden faydalanmak istediğini belirtiyor. Hüveydi, ABD ve İsrail'in Mısır'ın tam bir demokrasiye geçmesini istemediklerini de iddia ediyor.

    Konferansın açılışını yapan Prof. Dr. İhsan Dağı Mısır'da askerin hem ekonomi hem siyaset üzerinde bir etkin rol oynadığına dikkat çekerek, "Mısır çok kritik bir noktada. Ya demokratik ve çoğulcu bir yapıya doğru evirilecek ya da devrimin üzerine ordu oturacak. Buna Mısır halkının müsaade edeceğini düşünmüyorum." diye konuştu.

    Atılım Üniversitesi'nden Levent Köker de anayasa çalışmalarında 4 önemli ilke olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: "Birincisi anayasa ile ilgili konuların tespitine katılacak grupların birbirini eşit görmeleri gerekir. İkincisi, herkes düşüncesini özgürce dile getirebilmeli. Üçüncüsü, tartışma konusu olan konularda bilgiye erişme bakımından kesimler arasında bir ayrıcalık olmamalı. Dördüncüsü, tartışılamaz denen konular olmamalı." Köker, her zaman toplumların hür iradeleriyle anayasaya yapamayacaklarını, halkın belirlenmiş şartlara göre bunu gerçekleştirebileceklerinin de altını çiziyor.

    Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı'nın büyükelçilik ikametgahında akşam verdiği resepsiyonla sona eren konferansa Türkiye'den aralarında Cengiz Çandar, Bülent Keneş, Ceyda Karan gibi gazetecilerin de bulunduğu 20'den fazla gazeteci ve akademisyen katıldı.