Herkes İçin Acil Sağlık Derneği uyardı: Aman donmayın

Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı Uzm. Dr. Ülkümen Rodoplu, soğuk kış şartlarının ülke genelini etkisi altına aldığını, bu sebeple vatandaşların dikkatli olmasını istedi. Özellikle yolculuğa çıkanların çok dikkat etmesi gerektiğinin altını çizen Rodoplu, "Olmaz olmaz demeyin. Unutmayalım ki hipotermi tablosu İzmir, İstanbul, Trabzon, Samsun, Çanakkale gibi kıyı bölgelerimizde çok daha sık görülmektedir." şeklinde konuştu.

Normal vücut sıcaklığı 37 derece civarında olduğu halde çevredeki havanın nadiren bu kadar sıcak olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Rodoplu, "Vücudumuz, yediğimiz besinleri yakarak sıcaklığını sabit tutmaya çalışır. Donma ya da donmaya yakın derecelere düşmesine hipotermi denir. Yalnızca ayaklar, eller, kulaklar veya burun ucu gibi uç kısımların soğuğun etkisiyle yaralanmasına ise donuk denir. Vücut, ısı kaybını metabolizmayı arttırarak, titreyerek dengelemeye çalışır. Soğuk ortamdan uzaklaşarak rüzgârdan korunacak yer aramak da ısı kaybını azaltmanın bir yoludur. Giysi katları arasındaki kuru ve durgun hava, iyi bir ısı izolatörüdür. Şapka ya da atkıyla başı örtmek de ısının korunmasına yardımcı olur." dedi.

HİPOTERMİ

Hipotermi için sıcaklığın donma noktasında olmasına gerek yoktur. Kışın evsiz kişilerde veya evlerinde yeterince ısınmayanlarda da görülebilir. Yaşlı ve hastalar, soğuğa daha az dirençlidir.

Kişi soğuk suya batırıldığında da hızla hipotermi gelişebilir. Vücut sıcaklığının birkaç derece düşmesi telafi edilebilir ancak hayati organlarda 35 derecenin altına inerse hipotermi oluşmaya başlar.

HİPOTERMİ BELİRTİLERİ

- Başlangıçta titreme vardır. Giderek kas hareketleri yavaşlar ve sıcaklık düştükçe durur.

- Kişide uykuya eğilim görülür.

- Nabız yavaşlar ve zayıflar, solunum yavaşlar.

- Dolaşım ve solunum durabilir.

İLK YARDIM

- Hastayı 20 derece civarında oda sıcaklığı alın. Birdenbire hamam, sauna gibi çok sıcak bir ortama almak tehlikeli olabilir.

- Islak giysilerini çıkarın, kuru ve sıcak battaniyelerle örtün.

- Açık havadaysa gerekirse hava akımını kesmek için çevresine naylon benzeri rüzgârlık gerin.

- 112 Acil Sağlık'a haber verin.

DONUK

En ciddi lokal soğuk yaralanması olan donukta, dokular gerçekten donar ve hücreler ölür. Kangren gelişirse ölü dokuların cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekir. Daha az zarar oluşsa da yaralı bölümde kalıcı değişiklikler olacaktır.

DONUK BELİRTİLERİ

- Kızarma.

- Ağrı.

- Sertlik.

- Donma hissi.

İLK YARDIM

- Yüzük, saat, bilezik gibi takıları çıkarın.

- Donmuş organ aleve, ateşe tutulmamalıdır. Aşırı sıcak suya sokulmaz. Donmuş kısımların yeniden ısıtılması için araba egzozu veya doğrudan doğruya ateş kullanılması, hassas dokularda daha fazla hasara yol açacaktır.

- Hastayı soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırın. Kuru ve yün bir bezle donan organı sarın. Şişmeye karşı, organı yukarıda tutun.

- Ayaklarında donma varsa asla yürütmeyin. Sedye ya da sırt tahtasıyla taşınmalıdır.

- Sıcak ellerinizle ya da nefesinizle etkilenen bölgeyi ısıtmaya çalışın.

- 112 Acil Sağlık'a haber verin.