Sayıştay: Çalışma, raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin

Sayıştay Başkanlığı, savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin ellerinde bulunan devlet mallarının kanun uyarınca yapılacak denetimi sonucunda hazırlanacak raporların, kamuoyuna duyurulmasına ilişkin bir yönetmelik çalışması yapıldığını bildirdi.
    Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yapan Sayıştay, bugün ulusal bir gazetede 'Asker bastırdı şeffaflık bitti' başlıklı bir haber yayımlandığını belirterek, Sayıştay'ın savunma ve istihbarat ile ilgili kurumların elinde bulunan devlet mallarının denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna açıklanmasına ilişkin hususları içeren yönetmelik taslağında, çeşitli makam ve kişilerin yönlendirmesiyle askeri harcamalara ilişkin denetimin sınırlandırıldığı ve hatta yönetmelikten çıkarılan maddeler ile artık TSK'nın harcamalarının denetlenemeyeceği şeklinde yanlış ve yanıltıcı bir izlenim oluşturulduğunu savundu.
    Açıklamanın, kamuoyunu yanıltan ve Sayıştay'ın güvenilirliği ve bağımsızlığına olan inancı zedeleyen haberden dolayı yapıldığı ifade edildi.
    3 Aralık 2010 tarih ve 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu'nun 44'üncü maddesinin ikinci fıkrasında; "Savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin ellerinde bulunan devlet mallarının bu kanun uyarınca yapılacak denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin hususlar; ilgili kamu idarelerinin görüşleri alınarak Sayıştay tarafından hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir." denildiğinin hatırlatıldığı açıklamada, hazırlanan yönetmelik taslağının Sayıştay tarafından savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin ellerinde bulunan devlet malları üzerinde yürütülen denetimlere ilişkin değil, bu denetimler sonucunda hazırlanan raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin olduğu kaydedildi.
    Yönetmelikte denetim süreci düzenlenmediği için denetimle ilgili hükümlere yer verilmemesinin tabii olduğunun ileri sürüldüğü açıklamada, "Dolayısıyla söz konusu haberde Yönetmelik metninden çıkarıldığı ileri sürülen 'Uluslararası kurumlarla paylaşılan bilgilerin gizliliği öne sürülerek denetim sınırlandırılamaz' ifadesinin, yönetmeliğin kapsamı ile ilgisi bulunmamaktadır. Kaldı ki Sayıştay Kanunu bu konuda yeterli güvenceyi sağlamış olup, bu hususun ayrıca, konu ile ilgisi bulunmayan bir yönetmelikte düzenlenmesine ihtiyaç da bulunmamaktadır." denildi.
     Haberde 'Yapılan denetim sonuçları kamuoyunun bilgisine asgari olarak açılır' ifadesinin yönetmelikten çıkarıldığı iddialarının yer aldığı belirtilerek, şunlar kaydedildi: "Yönetmelik, ilgili raporların, evrensel düzeydeki iyi uygulama örneklerini, Avrupa Komisyonu'nun 2003/98/EC nolu direktifindeki düzenlemeleri ve uluslararası standartları da dikkate alarak, kamuoyuna asgari değil, azami düzeyde sunulmasını amaçlamaktadır. Haberde, 'Sayıştay Kanunu'nu düzenlemek için oluşturulan komisyonun hazırladığı 14 maddelik taslak askerin baskısıyla değişti. Yasa çıkarsa TSK harcamaları denetlenemeyecek' ifadesi yer almaktadır. Yukarıda da açıklandığı üzere yapılan çalışma 'Sayıştay Kanunu'nu düzenlemek' ile ilgili olmayıp, 'Savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin ellerinde bulunan devlet mallarının bu Kanun uyarınca yapılacak denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna duyurulmasına' ilişkin bir yönetmelik çalışmasıdır."
    Yönetmelikte kamuoyuna açıklanacak raporların Sayıştay tarafından değil de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce belirlenmesinin Sayıştay'ın bağımsızlığını veya etkinliğini ortadan kaldırmayacağının vurgulandığı açıklamada, Sayıştay'ın TBMM adına denetim yapmakta olup raporların bütçe hakkının gereği olarak TBMM'ye sunulduğu belirtildi.

    YÖNETMELİK HENÜZ BAŞBAKANLIĞA GÖNDERİLMEDİ
    "Gizliliğin milli iradenin ve bütçe hakkının sahibi olan bu organ tarafından belirlenmesi bir olumsuzluk olarak değerlendirilemez." denilen açıklamada, "Kamu idaresinin üst yöneticisinin gerekçeli talebi üzerine yargılamaya esas raporun Devlet mallarına ilişkin kısımlarının yargılanması ve kararın açıklanması hususlarında, dairece gizlilik kararı verilebileceği şeklindeki ifade de, 'gizliliğin arkasına sığınılıp yargıdan bile bilgi ve belgeler saklanabilecek' şeklinde yorumlanmış olup, yargılama sırasında kapalı oturum yapılmasının ya da kararların kamuoyuna açıklanmamasının 'yargıdan bilgi ve belge saklamak' ile herhangi bir ilgisinin bulunmadığı açıktır. " ifadeleri kullanıldı.
    Yapılan düzenlemenin Hukuk Muhakemeleri Kanunu'ndaki ilgili hükmün Sayıştay yargılama sürecinde nasıl uygulanacağına ilişkin olduğu vurgulanan açıklamada, "Haberde 'Revizyon Başbakanlıkta' başlığı altında, 'Sayıştay Başkanlığı'na sunulan metin baskı üzerine Başbakanlıkta değiştirildi' denilmektedir. Oysa yönetmelik henüz Başbakanlığa gönderilmemiştir. Yönetmeliğin hazırlanma sürecinde, devlet yönetimine ilişkin çağdaş yaklaşımların ve geleneklerimizin bir gereği olarak medeni ilişkiler çerçevesinde, katılımcılığı da sağlayacak şekilde ilgili tüm taraflarla gerektiğinde görüşülmüştür. " görüşlerine yer verildi.
    İlgili kamu idarelerinin görüşlerinin alınmasının, Sayıştay Kanunu'nun 44'üncü maddesinin ikinci fıkrası gereği zorunlu olduğu hatırlatın açıklamada, bu nedenle Milli Savunma Bakanlığı dâhil, ilgili tüm kamu idarelerinin yazılı ve sözlü görüşleri alındığına vurgu yapıldı.