Başdöndürücü hızla gelişen teknoloji, milyonlarca kişi için umut kaynağı oluyor. Tıp dünyasında çığır açabilecek yeni bir gelişmenin haberi Almanya’dan geldi. Fraunhofer Enstitüsü uzmanları, benzerine ancak bilimkurgu filmlerinde rastlanabilecek bir projeyi hayata geçirdi. Başarılı olması halinde organ naklinde çığır açacak proje Hannover'de düzenlenen Bioteknik Fuarında kamuoyuna tanıtıldı.
Yapay doku ve organ üretimiyle ilgili araştırmalar uzun yıllardan beri devam ediyor. Bugünkü teknoloji yapay doku üretimine imkan verse de, bilim henüz yapay organ üretmeyi başaramadı. Ancak Fraunhofer Enstitüsü uzmanlarının yeni bir teknoloji ve materyal ile ürettikleri yapay damarlar sayesinde, ileride yapay organ üretimine kapıyı aralayabilecek önemli bir gelişmeye imza attı.
BioRap adlı proje Almanya'da organ nakli bekleyen yaklaşık 11 bin kişiye umut olabilir.
Yapay organ üretmenin önü açıldı
Şimdiye kadar üretilen yapay dokularla ilgili en büyük sorun, bunları beslemek için gereken, insan dokusuna uyumlu yapay damar üretilememesiydi. Ancak Fraunhofer Enstitüsü uzmanlarının yeni buluşu bu sorunu ortadan kaldırmaya yönelik olumlu bir adım niteliğinde.
“Multifoton Polimerizasyon” adı verilen teknikte, üç boyutlu yazıcılarda mürekkep yerine saydam ve sentetik bir madde kullanıyor. Yazıcıdan çıkan madde, özel bir yöntemle, lazer ışınıyla sertleştiriliyor. Ancak aynı zamanda insan damarlarındaki gibi esnek bir yapıya sahip oluyor.
Dr. Günter Tovar kullanılan materyalle ilgili "Bu sentetik madde gerçekten çok fonksiyonlu. Bir yandan aynı plastik gibi sertleşiyor. Burada bu reaksiyonun gerçekleştirilmesi için lazer ışınları kullanılıyor. Diğer yandan ortaya çıkan bu yapay ürünün vücutta aynı organik bir madde gibi fonksiyon göstermesi gerekli. Bu sorunun içinden çıkmak bizim için hiç de kolay olmadı" bilgisini veriyor.
"Hibrit" yapay damar
Bu yöntemle damarın iç çatısı üretiliyor. Daha sonra uzmanlar, üzerinde canlı hücre gelişmesine olanak tanıyan bu çatıya, kemik iliğinden alınan kök hücreleri yerleştiriyor. Bunlar damarın duvarlarını oluşturup, bir yüzey meydana getiriyor. Günter Tovar "Prensipte damarın iç çatısını tamamen sentetik olarak üretiyoruz ve bunun için karmaşık bir teknoloji kullanıyoruz. Hastanın hücrelerinin daha sonra bu çatının üzerine yerleşip burada büyümeleri mümkün olabilecek. Eğer tüm yapı sorunsuz bir şekilde çalışırsa sentetik çatı ve organik hücrelerden hibrit bir yapı oluşacak. Ve bu yapı aynı yapay bir organ gibi nakledilebilecek" açıklamasını yapıyor.
Nakil öncesinde yapay çatı ile hastanın hücrelerinin birbirine kaynaşmış olması gerekiyor. Bu işlemse vücut dışında yaklaşık bir avuç büyüklüğündeki bir organik reaktörde gerçekleşiyor.
Yapay damar hastanın kendi hücrelerine sahip olduğu için vücudun damarı kabul etmemesi tehlikesi engelleniyor.
"Çok büyük bir ilerleme"
Dr. Günter Tovar yapay damarlara neden ihtiyaç duyulduğunu “Günümüzde hastanın kendi damarlarını alıp kullanmak mümkün ama genellikle hastaların damarları buna uygun durumda olmuyor. Hastanın kendi hücreleriyle kaynaşacak böyle bir sentetik materyal üretilmesi çok büyük bir ilerleme" sözleriyle açıklıyor.
Kasım ayında hayvanlar üzerindeki ilk deney çalışmaları başlayacak. Yapay damarlar ilk olarak fareler üzerinde denenecek. Uzmanlar üç boyutlu yazıcılar yardımıyla ürettikleri damarların vücut içinde nasıl tepki verdiğini inceleyecek. Eğer denemeler başarılı olursa bundan yaklaşık on yıl sonra bu yapay damarlar insanlarda da kullanılabilecek.
DW
